Geseran bibir-gigi tak bersuara
Geseran bibir-gigi tak bersuara ialah sejenis bunyi konsonan yang terdapat dalam sebilangan bahasa lisan, dilambangkan oleh aksara f dalam Abjad Fonetik Antarabangsa (IPA) dan f dalam X-SAMPA.
| Nombor AFA | 128 | ||
|---|---|---|---|
| Pengekodan | |||
| X-SAMPA | f | ||
| |||
| Sampel audio | |||
Dalam bahasa Melayu, geseran bibir-gigi tak bersuara dilambangkan oleh huruf f, contohnya: fajar, sfera dan saraf.
Ciri-ciri sunting
Ciri-ciri geseran bibir-gigi tak bersuara:
- Cara artikulasinya adalah geseran, iaitu dihasilkan dengan menjerut aliran udara melalui saluran sempit di daerah artikulasinya.
- Daerah artikulasinya adalah bibir-gigi, iaitu disebut dengan bibir bawah dan gigi atas.
- Jenis pembunyiannya adalah tak bersuara, iaitu dihasilkan tanpa menggetarkan pita vokal.
- Ini ialah satu konsonan lisan, iaitu udara dibenarkan keluar melalui mulut.
- Ini ialah satu konsonan tengah, iaitu dihasilkan dengan membenarkan arus udara mengalir melalui tengah lidah dan bukan sisinya.
- Mekanisme arus udaranya adalah egresif pulmonik, iaitu disebut dengan menolak udara keluar dari paru-paru melalui saluran vokal, dan bukannya dari glotis atau mulut.
Penggunaan sunting
| Bahasa | Perkataan | IPA | Erti | Catatan | |
|---|---|---|---|---|---|
| Melayu | [[[Ortografi bahasa Melayu|feri]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [feri] | 'feri' | Rujuk fonologi bahasa Melayu | |
| Arab | Baku[1] | ظرف | [ðˤɑrf] | 'sampul surat' | Rujuk fonologi bahasa Arab |
| Belanda[2] | [[[Ortografi bahasa Belanda|fiets]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [fits] | 'basikal' | Rujuk fonologi bahasa Belanda | |
| Catalonia[3] | [[[Ortografi bahasa Catalonia|fletxa]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈfletɕə] | 'anak panah' | Rujuk fonologi bahasa Catalonia | |
| Cina | Mandarin | [[[Aksara Cina|飛]]] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-cmn-Hani (bantuan)/fēi | [fei˥˥] | 'terbang' | Rujuk Bahasa Mandarin Baku |
| Ewe[4] | ? | [éfá] | 'tadi dia kesejukan' | ||
| Inggeris | [[[Ortografi bahasa Inggeris|fill]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [fɪl] | 'mengisi' | Rujuk fonologi bahasa Inggeris | |
| Jerman | [[[Ortografi bahasa Jerman|fade]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [faːdə] | 'hambar' | Rujuk fonologi bahasa Jerman | |
| Perancis[5] | [[[Ortografi bahasa Perancis|fabuleuse]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [fabyløz] | 'hebat' | Rujuk fonologi bahasa Perancis | |
| Poland[6] | [[[Ortografi bahasa Poland|futro]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈfutrɔ] | 'bulu' | Rujuk fonologi bahasa Poland | |
| Portugis[7] | [[[Ortografi bahasa Portugis|fogo]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ˈfoɡu] | 'api' | Rujuk fonologi bahasa Portugis | |
| Rusia[8] | верёвка | [vʲɪˈrʲofkə] | 'tali' | Dibezakan dengan bentuk yang dipalatalkan. Rujuk fonologi bahasa Rusia | |
| Sepanyol[9] | [[[Ortografi bahasa Sepanyol|fantasma]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [fãnˈtazma] | 'hantu' | Rujuk fonologi bahasa Sepanyol | |
| Vietnam | phu | [fu] | 'buruh kasar' | See Vietnamese phonology | |
| Zapotec | Tilquiapan[10] | cafe | [kafɘ] | 'kopi' | Digunakan dalam kata pinjaman dari bahasa Sepanyol |
Rujukan sunting
- ^ Thelwall (1990:37)
- ^ Gussenhoven (1992:45)
- ^ Carbonell & Llisterri (1992:53)
- ^ Ladefoged (2005:156)
- ^ Fougeron & Smith (1993:73)
- ^ Jassem (2003:103)
- ^ Cruz-Ferreira (1995:91)
- ^ Padgett (2003:42)
- ^ Martínez-Celdrán et al. (2003:255)
- ^ Merrill (2008:109)
Bibliografi sunting
- Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992), "Catalan", Journal of the International Phonetic Association, 22 (1–2): 53–56
- Cruz-Ferreira, Madalena (1995), "European Portuguese", Journal of the International Phonetic Association, 25 (2): 90–94
- Fougeron, Cecile; Smith, Caroline L (1993), "Illustrations of the IPA:French", Journal of the International Phonetic Association, 23 (2): 73–76
- Gussenhoven, Carlos (1992), "Dutch", Journal of the International Phonetic Association, 22 (2): 45–47
- Jassem, Wiktor (2003), "Polish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (1): 103–107
- Ladefoged, Peter (2005). Vowels and Consonants (ed. Second). Blackwell. Text "authorlink-Peter Ladefoged" ignored (bantuan)
- Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina (2003), "Castilian Spanish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (2): 255–259
- Merrill, Elizabeth (2008), "Tilquipan Zapotec", Journal of the International Phonetic Association, 38 (1): 107–114
- Padgett, Jaye (2003), "Contrast and Post-Velar Fronting in Russian", Natural Language & Linguistic Theory, 21 (1): 39–87
- Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), "Italian", Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 117–121
- Thelwall, Robin (1990), "Illustrations of the IPA: Arabic", Journal of the International Phonetic Association, 20 (2): 37–41