Jajahan Machang
Machang (Jawi: ماچڠ, bahasa Thai: มาจัง) merupakan salah satu daripada 10 jajahan pentadbiran negeri Kelantan. Jajahan Machang terletak di bahagian timur negeri Kelantan, dengan keluasan lebih kurang 526 kilometer persegi. Jajahan Machang bersempadan dengan jajahan Kuala Krai, Tanah Merah, Kota Bharu dan Pasir Puteh. Pusat pentadbirannya terletak di Bandar Machang.
Jajahan Machang
Mache | |
|---|---|
| Transkripsi lain | |
| • Jawi | ماچڠ |
| • Thai | มาจัง |
 Bendera | |
 Lokasi Jajahan Machang di Kelantan | |
 | |
.svg)  Jajahan Machang (Bumi) | |
| Koordinat: 5°45′N 102°15′E / 5.750°N 102.250°EKoordinat: 5°45′N 102°15′E / 5.750°N 102.250°E | |
| Negara |  Malaysia |
| Negeri |  Kelantan |
| Jajahan kecil ditubuhkan | 1949 |
| Dinaik taraf kepada jajahan penuh | 1952 |
| Pusat | Bandar Machang |
| Pihak berkuasa tempatan | Majlis Daerah Machang |
| Pentadbiran | |
| • Pegawai daerah | Nik Mohd Hasanuddin Bin Nik Hussain[1] |
| Keluasan | |
| • Jumlah | 526 km2 (203 batu persegi) |
| Penduduk (2020)[3] | |
| • Jumlah | 110,008 |
| • Kepadatan | 210/km2 (540/batu persegi) |
| Zon waktu | UTC+8 (MST) |
| • Musim panas (DST) | UTC+8 (Tidak dinilai) |
| Poskod | 18500 |
| Kod panggilan | +6-09 |
| Plat pendaftaran kenderaan | D |
Sejarah sunting
Pada tahun 1880, sekumpulan penduduk kampung yang diketuai oleh Encik Senik Awang Kecik dari Pasir Tumboh di Kota Bharu membuka sebuah kampung yang bernama Kampung Machang.[4] Pembukaan kampung ini adalah ekoran banjir besar yang melanda negeri Kelantan dan telah mendorong ramai penduduk untuk mencari lokasi baharu untuk tinggal.
Aktiviti utama pada awal pembukaan di penempatan ini ialah pertanian dan perniagaan. Sekitar tahun 1949, Machang telah dijadikan sebagai jajahan kecil dan pada 1 Januari 1952 jajahan kecil ini telah dinaik taraf sebagai jajahan sepenuhnya ekoran kepesatan perkembangan kegiatan ekonomi.[4]
Geografi sunting
Jajahan Machang terletak di timur negeri Kelantan. Di bahagian utara jajahan Machang terdapat jajahan Kota Bharu, di timurnya Jajahan Pasir Puteh dan bersempadan dengan negeri Terengganu, di barat ialah Jajahan Tanah Merah manakala di selatan ialah Jajahan Kuala Krai. Bentuk muka bumi di jajahan Machang kebanyakannya rata dan merupakan tanah pamah dengan purata ketinggian 93 meter. Kawasan berbukit lebih tertumpu di bahagian tenggara jajahan dengan titik tertinggi jajahan ini mencapai ketinggian 807 meter. Kawasan yang lebih berbukit tertumpu di kawasan Hutan Simpanan Kekal Ulu Sat.[5]
Pecahan pentadbiran sunting
Jajahan Machang ditadbir satu pihak berkuasa tempatan iaitu Majlis Daerah Machang yang berpusat di Bandar Machang. Jajahan ini juga dibahagikan kepada enam daerah dan 22 mukim
Demografi sunting
| Tahun | Pend. | ±% |
|---|---|---|
| 1991 | 71,584 | — |
| 2000 | 77,762 | +8.6% |
| 2010 | 89,118 | +14.6% |
| 2020 | 110,008 | +23.4% |
| Sumber: [3] | ||
Berdasarkan bancian Malaysia 2020, jumlah penduduk di Jajahan Machang ialah seramai 110,008 orang dengan kepadatan penduduk 210 orang perkilometer persegi yang dikategorikan sebagai taburan penduduk padat. Majoriti penduduk di jajahan Machang berbangsa Melayu, seramai 106,542 orang.[6][7]
| Status | Bangsa | Jumlah |
|---|---|---|
| Warganegara | Melayu | 106,542 |
| Bumiputera lain | 257 | |
| Cina | 1,972 | |
| India | 104 | |
| Lain-lain | 113 | |
| Bukan warganegara | - | 1,020 |
| Jumlah | 110,008 | |
Agama sunting
Di jajahan Machang, agama Islam merupakan agama paling ramai penganut dengan peratusan 98 peratus diikuti agama Buddha sebanyak satu peratus. Agama Kristian, Hindu dan lain-lain serta tidak beragama mencatatkan kurang satu peratus.[7]
Kemudahan sunting
Terdapat pelbagai kemudahan yang dibina di seluruh jajahan Machang. Terdapat sebanyak 39 buah sekolah di jajahan ini;[8]
| Jenis sekolah | Bilangan |
|---|---|
| Sekolah Kebangsaan | 26 |
| Sekolah Jenis Kebangsaan | 3 |
| Sekolah Menengah Kebangsaan | 8 |
| Sekolah Menengah Kebangsaan Agama | 1 |
| Sekolah Berasrama Penuh | 1 |
Tempat menarik sunting
Antara tempat menarik di Daerah Machang yang sering dikunjungi oleh orang ramai ialah kolam air panas yang terletak di Kampung Rengas Tok Bok, Hutan Lipur Bukit Bakar[9], Air Terjun Jeram Linang[10], Hutan Lipur Jeram Batang Nyor dan Hutan Lipur Cabang Tongkat. Di hutan cabang Tongkat terdapat beberapa jenis bunga Raflesia.[perlu rujukan] Terdapat juga kawasan bersejarah dan mercu tanda di daerah ini untuk dilawati seperti Jambatan Guillemard, Lombong Bijih Besi Temangan[11] dan juga Menara Masjid Pulai Condong[12]
Rujukan sunting
- ^ "Pejabat Tanah Dan Jajahan Machang - Perutusan Ketua Jajahan Machang". www.ptjm.kelantan.gov.my. Dicapai pada 2022-09-09.
- ^ "Laman Web Rasmi Pejabat Tanah Dan Jajahan Machang - Sejarah". www.ptjm.kelantan.gov.my. Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-10-18. Dicapai pada 2016-10-17.
- ^ a b "Key Findings of Population and Housing Census of Malaysia 2020" (pdf) (dalam bahasa Bahasa Melayu dan Inggeris). Jabatan Perangkaan Malaysia. ISBN 978-967-2000-85-3.
- ^ a b "LATAR BELAKANG MACHANG". Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-10-06. Dicapai pada 2014-10-05.
- ^ "Machang topographic map, elevation, terrain". Topographic maps (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2024-03-08.
- ^ a b "MyCendash-Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2020". dosm.gov.my. Jabatan Perangkaan Malaysia. Dicapai pada 2023-12-16.
- ^ a b "Indikator Utama Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2020 Pihak Berkuasa Tempatan" (pdf) (dalam bahasa Bahasa Melayu dan Inggeris). Jabatan Perangkaan Malaysia. ISBN 978-967-253-697-0. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2023-07-24. Dicapai pada 2023-07-24.
- ^ "Sekolah di PPD Machang-Data Sekolah di Malaysia". myschool.daa-taa.com. Dicapai pada 2023-12-16.
- ^ "Hutan Lipur Bukit Bakar". Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-10-06. Dicapai pada 2014-10-05.
- ^ "Air Terjun Jeram Linang". Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-10-06. Dicapai pada 2014-10-05.
- ^ "Lombong Bijih Besi Temangan". Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-10-06. Dicapai pada 2014-10-05.
- ^ "Menara Condong". Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-10-06. Dicapai pada 2014-10-05.