Sengauan gelungan
Sengauan gelungan ialah sejenis bunyi konsonan yang terdapat dalam sebilangan bahasa lisan, dilambangkan oleh ɳ dalam Abjad Fonetik Antarabangsa (IPA) dan n` dalam X-SAMPA. Seperti semua konsonan gelungan yang lain, aksara IPA-nya terbentuk dengan membubuh cangkuk yang menghala ke kanan di bawah aksara yang digunakan untuk konsonan gusi yang berpadanan, iaitu aksara n yang tertumbuh cangkuk yang menghala ke kanan di bawah batang kanannya.
| Nombor AFA | 117 | ||
|---|---|---|---|
| Pengekodan | |||
| X-SAMPA | n` | ||
| |||
| Sampel audio | |||
.svg)
Ciri-ciri sunting
Ciri-ciri sengauan gelungan:
- Cara artikulasinya adalah hentian, iaitu dihasilkan dengan menghalang aliran udara dalam saluran vokal.
- Daerah artikulasinya adalah gelungan, iaitu disebut dengan hujung lidah digelungkan ke atas.
- Jenis pembunyiannya ialah bersuara, iaitu pita vokal bergetar ketika penyebutan.
- Ini ialah satu konsonan sengauan, iaitu udara dibenarkan keluar melalui hidung.
- Ini ialah satu konsonan tengah, iaitu dihasilkan dengan membenarkan arus udara mengalir melalui tengah lidah dan bukan sisinya.
- Mekanisme arus udaranya adalah egresif pulmonik, iaitu disebut dengan menolak udara keluar dari paru-paru melalui saluran vokal, dan bukannya dari glotis atau mulut.
Penggunaan sunting
| Bahasa | Perkataan | IPA | Erti | Catatan | |
|---|---|---|---|---|---|
| Enindhilyagwa | yingarna | [jiŋaɳa] | 'ular' | ||
| Hindi | [[[Devanāgarī|गणेश]]] Error: {{Lang}}: aksara: deva tidak disokong untuk kod: hi (bantuan) | [ɡəɳeʃ] | 'Ganesha' | Rujuk fonologi bahasa Hindi-Urdu | |
| Kannada | ಅಣೆ | [ʌɳe] | 'empangan' | ||
| Malayalam[1] | അണ | [aɳa] | 'rahang' | ||
| Norway | [[[Abjad Norway|garn]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ɡɑːɳ] | 'yan' | Rujuk fonologi bahasa Norway | |
| Punjabi | ਪੁਰਾਣਾ/پُراڻا | [pʊraːɳaː] | 'lama' | ||
| Sweden | [[[Abjad Sweden|garn]]] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan) | [ɡɑːɳ] | 'yan ' | Rujuk fonologi bahasa Sweden | |
| Tamil[2] | அணல் | [aɳal] | 'leher' | Rujuk fonologi bahasa Tamil | |
| Telugu | ఒణ్ఢు | [oɳɖu] | 'satu' | ||
Rujukan sunting
- ^ Ladefoged (2005:165)
- ^ Keane (2004:111)
Bibliografi sunting
- Keane, Elinor (2004), "Tamil", Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 111–116
- Ladefoged, Peter (2005). Vowels and Consonants (ed. Second). Blackwell. Text "authorlink-Peter Ladefoged" ignored (bantuan)