Alwi bin Thahir al-Haddad
Dato' Syed Alwi bin Thahir al-Haddad (سيد علوي بن طاهر الحداد; Sebutan Arab: [ʕlwieː bin tˤ:hir al-ħɐddɐd]; 14 Syawal 1301 Hijrah – 1382H atau 7 Ogos 1884 – 14 November 1962) ialah Mufti Kerajaan Negeri Johor (1934–1941; kemudiannya 1947–1961) dan juga pengasas bersama Jamiat Kheir dan Al-Rabithah al-Alawiyyah di Batavia semasa penjajahan Hindia Belanda.
Alwi Thahir al-Haddad SPMJ (Johor) | |
|---|---|
سيد علوي طاهر الحداد | |
| Mufti Kerajaan Negeri Johor | |
| Dalam jawatan 1947–1961 | |
| Didahului oleh | Tan Sri Dato' Haji Hassan Yunus |
| Digantikan oleh | Tan Sri Dato' Abdul Jalil Hassan |
| Dalam jawatan 1934–1941 | |
| Didahului oleh | Dato' Syed Abdul Kadir Mohsin al-Attas |
| Digantikan oleh | Tan Sri Dato' Haji Hassan Yunus |
| Butiran peribadi | |
| Lahir | Alwi bin Thahir al-Haddad 7 Ogos 1884 Qaydun, Hadramaut, Yaman |
| Meninggal dunia | 14 November 1962 (umur 78) Johor Bahru, Johor, Persekutuan Tanah Melayu (kini Malaysia) |
| Tempat persemadian | Makam Diraja Bukit Mahmoodiah |
| Kewarganegaraan | Malaysia |
| Anak-anak | 2 |
| Pekerjaan | Ulama, Guru |
| Dikenali kerana | Mufti Johor |
Kehidupan awal sunting
Habib ʻAlwī bin Ṭhāhir al-Ḥaddād dilahirkan di Qaydun, Hadhramaut, Yaman pada 7 Ogos 1884 CE (14 Syawal 1301 Hijrah). Nama keluarga beliau al-Ḥaddād adalah salah satu nama keluarga di Ba'Alawi sadah. Ba'Alawi pertama yang memperoleh nama al-Haddad (Tukang Besi) ialah Sayyid Ahmad, anak lelaki Abu Bakar. Beliau yang hidup pada abad kesembilan Hijrah (abad ke-15 dalam kalendar Gregorian) ialah seorang 'alim yang biasanya menghabiskan banyak waktunya duduk di sebuah kedai besi di Tarim. Ada seorang Sayyid lain dengan nama Ahmad yang terkenal pada masa itu. Untuk membezakan antara Sayyid Ahmad bin Abubakar dan Ahmad yang lain, orang mula menambahkan al-Haddad kepada Sayyid Ahmad bin Abubakr. Sejak itu keturunannya terus menggunakan nama keluarga al-Haddad.[2]
Keturunan keluarga ʻAlwi bin Ṭhāhir adalah seperti berikut: ʻAlwi bin Ṭhāhir bin ʻAbdullah bin Taha ʻAbdullah bin Omar bin ʻAbdullah bin ʻAlwi bin Muhammad bin ʻAlwi bin Ahmad bin Abi Bakr Abu Thahir. Thahir ialah seorang Sayyid dari sadah Ba'Alawi dengan keturunan keluarganya berasal dari Ali bin Abi Talib dan Fatimah.[3] Beliau mempunyai anak lelaki yang kemudiannya berpindah ke bahagian selatan Semenanjung Arab, antaranya ialah Thahir dan Hamid.
Pendidikan sunting
Habib ʻAlwi mempunyai impian masa kecil untuk menjadi Ulama'. Ini dibuktikan dengan kepintaran dan kesungguhan dalam pelajarannya. Beliau suka mendekati ramai golongan Ulama' pada masa mudanya. Beberapa gurunya di Hadramaut ialah Habib Ahmad bin al-Hasan al-Attas al-Alawi, Habib Thahir bin Umar al-Haddad, Habib Muhammad bin Thahir al-Haddad, al-Mu'ammar Sirajuddin Umar bin Othman bin Muhammad Ba-Othman al-'Amudi al-Shiddiqi al-Bakri. Beliau mempelajari Hadis dari Sayyid 'Abdur Rahman bin Sulaiman al-Ahdal. Beliau juga belajar dengan ahli keluarganya, seperti bapa saudaranya Habib Abdullah bin Tāha al-Ḥaddād, dan juga kepada Habib Ṭāhir bin Abi Bakri al-Ḥaddād.[3]
Habib ʻAlwi selesai membaca Ihya Ulum ad-Din karya Imam al-Ghazali ketika beliau masih berusia 12 tahun. Pada usia 17 tahun, beliau telah mula mengajar, dan mula mengajar menggunakan buku-buku aras tinggi ketika baru berusia 20 tahun. Bidang-bidang pengajarannya termasuklah Tafsir, Hadis, Fiqh, Usul al-fiqh, Sejarah, Astronomi, Nahu, Saraf, Balaghah, Falsafah dan Tasawwuf.
Habib ʻAlwi juga terkenal sebagai sarjana dalam sejarah Alawiyyin.[3]
Kerjaya sunting
Selama hidupnya, ʻAlwi merantau ke pelbagai tempat dari kampung halamannya, seperti ke Somalia, Kenya, Mekah, Hindia Belanda, Malaysia dan lain-lain. Di negara-negara yang dikunjunginya, beliau selalu menghabiskan masa untuk berdakwah dan mengajar. Di Batavia, Habib ʻAlwi mengajar di Madrasah Jamiat Kheir. Malah, beliau juga merupakan pengasas bersama dan juga naib pengetua pertama institusi berkenaan.
Selain itu, beliau juga mengajar di Bogor dan tempat-tempat lain di Jawa. Beberapa tokoh terkenal yang dipelajarinya ialah Sayyid ʻAlwi bin Sheikh Bilfaqih al-Alawi, Sayyid ʻAlwi bin Abbas al-Maliki, Sayyid Salim bin Ali al-Jindan, Sayyid Abu Bakar al-Habshi, Sayyid Muhammad bin Ahmad al-Haddad, Sayyid Abdullah bin Abdul Qadir Bilfaqih, Sayyid Hussein bin Abdullah bin Hussein al-Attas, Sayyid Hassan Muhammad al-Masyath al-Makki dan Abdullah bin Nuh.
Sultan Ibrahim ibni Almarhum Sultan Abu Bakar telah melantik Habib 'Alwi untuk berkhidmat sebagai Mufti Johor dari tahun 1934 hingga 1941, yang pertama untuk menggantikan Mufti Johor sebelumnya, Dato' Syed Abdul Qadir bin Mohsen al-Attas[3] dan dari tahun 1947 hingga 1961 untuk menggantikan mufti kelima, Tan Sri Dato' Haji Hassan Yunus. Semasa memegang jawatan sebagai Mufti, Habib ʻAlwi telah mengeluarkan 12000 fatwa.[4] Beliau juga menulis beberapa buah buku, antaranya adalah:
- Al-Qaul al-Fashl fi Maa li Bani Hashim wa Quraisy wal-Arab Min al-Fadhl (dua jilid)
- Masalah Durus al-Sirah al-Nabawiyah (dua jilid)
- Mukhtashar Aqd al-Aali dari Idrus bin Umar al-Habshi
- I'anah an-Nahidh fi Ilm al-Faraidh
- Majmuah min Ulum al-Falaq (2 jilid)
- Ath-Thabaqat al-Alawiyyah
- Sejarah masuknya Islam di Timur Jauh (The history of Islam in the Far East)[5]
Meninggal dunia sunting
Habib ʻAlwī bin Ṭhāhir al-Ḥaddād meninggal dunia pada 14 November 1962 dan telah disemadikan di Makam Diraja Bukit Mahmoodiah, Johor Bahru.
Rujukan sunting
- ^ Abdul Rahim Ramli (19 Jun 2010). "Syarat Ketat Anugerah Datuk Johor". mStar Online. Dicapai pada 16 Ogos 2021.
- ^ "Imam Abdallah ibn Alawi al-Haddad". Notes on Islam. April 30, 2012. Dicapai pada September 18, 2014.
- ^ a b c d Ahmad, Habib (April 6, 2010). "Habib Alwi bin Thahir Al-Haddad, Penulis Hebat, Sejarawan dan Mufti Johor" (dalam bahasa Indonesia). Dicapai pada August 24, 2014.
- ^ "Al-Habib Alwi bin Thahir bin Abdullah Al-Haddad (Mufti Johor)". 11 May 2007. Dicapai pada August 25, 2014.
- ^ bin Thahir Al-Haddad, Alwi (1997). Sejarah masuknya Islam di Timur Jauh (dalam bahasa Indonesia). Sayid Muhammad Dhiya' Shahab. Lentera Basritama. ISBN 978-9-798880087.