Capaian terbuka (bahasa Inggeris: open access, disingkatkan kepada OA) adalah satu set prinsip dan pelbagai amalan di mana output penyelidikan diedarkan dalam talian, bebas daripada kos atau halangan akses lain.[1] Dengan akses terbuka ketat ditakrifkan (mengikut definisi 2001), atau percuma akses terbuka, halangan untuk menyalin atau penggunaan semula juga dikurangkan atau dihapuskan dengan menggunakan satu lesen terbuka untuk hak cipta.[2]

Logo capaian terbuka, yang asalnya direka oleh Perpustakaan Awam Sains.

Tumpuan utama pergerakan akses terbuka ialah "kesusasteraan penyelidikan yang disemak semula."[3] Dari segi sejarah, ini lebih tertumpu pada jurnal akademik berasaskan cetak. Jurnal konvensional (tanpa akses) merangkumi kos penerbitan menerusi tol akses seperti langganan, lesen tapak atau caj bayar per tayangan. Akses terbuka boleh digunakan untuk semua bentuk hasil penyelidikan yang diterbitkan, termasuk artikel jurnal akademik dikaji semula dan tidak dikupas oleh peer, kertas persidangan, tesis,[4] bab buku, dan monograf.[5]

Rujukan

sunting
  1. ^ Suber, Peter. "Open Access Overview". Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-05-19. Dicapai pada 29 November 2014.
  2. ^ Piwowar, Heather; Priem, Jason; Larivière, Vincent; Alperin, Juan Pablo; Matthias, Lisa; Norlander, Bree; Farley, Ashley; West, Jevin; Haustein, Stefanie (2018-02-13). "The state of OA: a large-scale analysis of the prevalence and impact of Open Access articles". PeerJ. 6: e4375. doi:10.7717/peerj.4375. ISSN 2167-8359. PMC 5815332. PMID 29456894.
  3. ^ Swan, Alma (2012). "Policy guidelines for the development and promotion of open access". UNESCO. Dicapai pada 2019-04-14.
  4. ^ Schöpfel, Joachim; Prost, Hélène (2013). "Degrees of secrecy in an open environment. The case of electronic theses and dissertations". ESSACHESS – Journal for Communication Studies. 6 (2(12)): 65–86. Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-01-01.
  5. ^ Schwartz, Meredith (2012). "Directory of Open Access Books Goes Live". Library Journal. Diarkibkan daripada yang asal pada October 4, 2013.

Bacaan lanjut

sunting

Pautan luar

sunting
  • OAD: Open Access Directory, an "open-access, wiki-based, community-updated encyclopedia of OA factual lists" (started by Peter Suber and Robin Peek). OCLC 757073363. Published by Simmons School of Library and Information Science in US.
  • OATP: Open Access Tracking Project, a crowd-sourced tagging project providing real-time alerts about new OA developments and organizing knowledge of the field (started by Peter Suber). OCLC 1040261573
  • GOAP: UNESCO's Global Open Access Portal, providing "status of open access to scientific information around the world"

[Group:syaifulnizamshamsudin@gmail.com]