Dewan Undangan Negeri Sabah
Dewan Undangan Negeri Sabah (bahasa Kadazandusun: Lamin Koundangan Pogun Sabah) merupakan sebahagian badan perundangan Sabah, Malaysia, yang lain ialah Yang di-Pertua Negeri Sabah. Dewan ini bermesyuarat di Bangunan Dewan Undangan Negeri Sabah di Likas di ibu negeri Kota Kinabalu.
| Dewan Undangan Negeri Sabah | |
|---|---|
| Lamin Koundangan Pogun Sabah Sabah State Legislative Assembly | |
 Lencana Dewan Undangan Negeri Sabah | |
| Dewan ke-16 | |
| Jenis | |
| Jenis | Satu dewan |
| Sejarah | |
| Diasaskan | 25 September 1963 |
| Kepimpinan | |
Yang di-Pertua Negeri | Juhar Mahiruddin sejak 1 Januari 2011 |
Speaker | Datuk Haji Kadzim Haji M. Yahya sejak 8 Oktober 2020 |
Timbalan Speaker | Ahmad Abdul Rahman sejak 7 Jun 2018 |
Timbalan Speaker | George Anthony Ginibun sejak 26 Jun 2018 |
Ketua Pembangkang | |
Setiausaha | Rafidah binti Maqbool Rahman |
| Struktur | |
| Ahli | 73 dipilih dan maksimum 6 adun dilantik |
 | |
Kumpulan politik | (Setakat 25 Mei 2023[kemas kini]) Kerajaan (54): Keyakinan dan pembekalan (12):
Pembangkang (23):
|
| Jawatankuasa |
|
| Pilihan raya | |
Sistem pengundian | |
Pilihan raya terakhir | 26 September 2020 |
| Tempat persidangan | |
 | |
| Bangunan Dewan Undangan Negeri Sabah, Likas, Kota Kinabalu | |
| www | |
sunting  | |
Badan perundangan satu kamar ini kini mempunyai 60 kerusi mewakili bahagian pilihan raya negeri yang dipilih melalui sistem pilihan raya pemenang undi terbanyak di seluruh negeri.
Seperti di peringkat persekutuan di Malaysia, Sabah menggunakan kerajaan berparlimen gaya Westminster, dalamnya para ahli dipilih ke dalam dewan undangan melalui pilihan raya umum, daripadanya Ketua Menteri dan kabinet dilantik berdasarkan sokongan majoriti. Ketua Menteri ialah ketua kerajaan negeri manakala Yang di-Pertua Negeri bertindak sebagai ketua negeri. Parti terbesar yang tidak membentuk kerajaan negeri dikenali sebagai pembangkang rasmi, pemimpinnya diiktiraf sebagai pemimpin pembangkang oleh speaker.
Para ahli dewan merujuk diri mereka sebagai "Ahli Dewan Undangan Negeri" (ADUN) dan kadangkala sebagai "ahli dewan negeri".
Dewan yang terkini dipilih pada 26 September 2020 merupakan Dewan Undangan Negeri Sabah ke-16. Gabungan Rakyat Sabah yang dianggotai oleh Parti Liberal Demokratik (LDP), Parti Harapan Rakyat Sabah (PHRS), Parti GAGASAN Rakyat Sabah (Gagasan Rakyat), Parti Maju Sabah (SAPP), Parti Solidariti Tanah Airku (STAR Sabah), Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (Baru) (USNO Baru) dan Parti Bersatu Sabah (PBS) telah membentuk sebuah kerajaan negeri pada 26 September 2020.
Dewan ini dibentuk selepas Dewan penggal ke-15 telah dibubarkan pada 30 Julai 2020 oleh Yang di-Pertua Negeri Sabah, Juhar Mahiruddin, yang mengakibatkan pilihan raya mengejut diadakan[2].
Penggubalan undang-undang
Sejajar dengan tradisi sistem Westminster, kebanyakan undang-undang bermula dengan kabinet (rang undang-undang kerajaan), dan diluluskan oleh badan perundangan selepas peringkat-peringkat perbahasan dan mwmbuat keputusan. Ahli biasa boleh memperkenalkan secara peribadi (rang undang-undang bukan kerajaan), memainkan peranan penting dalam meneliti rang undang-undang dalam perbahasan dan jawatankuasa dan rang undang-undang yang dipinda dipersembahkan kepada badan perundangan oleh kabinet.
Anggota lantikan
Dewan Undangan Negeri Sabah boleh mempunyai tidak lebih daripada enam orang anggota lantikan yang dilantik oleh Yang di-Pertua Negeri atas nasihat Ketua Menteri.[3]
Penjawat
Yang di-Pertua Dewan
Yang di-Pertua Dewan Undangan Negeri Sabah dilantik oleh Yang di-Pertua Negeri atas nasihat Ketua Menteri. Datuk Haji Kadzim M Yahya dilantik menjadi Yang di-Pertua DUN pada 8 Oktober 2020[4] menggantikan Datuk Syed Abas Syed Ali (BN-UMNO) yang telah berkhidmat sejak 7 Ogos 2015[5].
Ketua Kerajaan
Ketua Menteri dilantik oleh Yang di-Pertua Negeri Sabah atas dasar bahawa beliau boleh mendapat majoriti di dewan. Datuk Seri Panglima Hajiji Noor (BERSATU), anggota bagi DUN Sulaman, telah menjadi Ketua Menteri Sabah bermula 29 September 2020.
Ketua Pembangkang
Pemimpin minoriti selalunya pemimpin pembangkang dilantik oleh parti terbesar yang tidak membentuk kerajaan negeri.
Peta bahagian pilihan raya negeri Sabah
Keanggotaan terkini (2020)
Susunan tempat duduk DUN (2020)
Senarai Perhimpunan
| Himpunan | Penggal Mula | Ahli DUN | Pilihan Raya | Kabinet | Parti memerintah |
|---|---|---|---|---|---|
| Pertama | 1963 | Dilantik | Fuad I | Sabah Alliance | |
| Ke-2 | 1965 | Peter Lo Su Yin I | Sabah Alliance | ||
| Ke-3 | 1967 | 32 | Mustapha I | Sabah Aliance | |
| Ke-4 | 1971 | 32 | Mustapha II (1971-1975)
Said I (1975-1976) |
Sabah Aliance (1971-1973)
Barisan Nasional (1973-1976) | |
| Ke-5 | 1976 | 48 | Fuad II (1976)
Haris II (1976-1981) |
BERJAYA | |
| Ke-6 | 1981 | 48 | Haris II | Barisan Nasional | |
| Ke-7 | 1985 | 48 | Joseph I | PBS | |
| Ke-8 | 1986 | 48 | Joseph II | Barisan Nasional | |
| Ke-9 | 1990 | 48 | Joseph III | Gagasan Rakyat | |
| Ke-10 | 1994 | 48 | Joseph IV (1994)
Sakaran I (1994) Salleh I (1994-1996) Yong Teck Lee I (1996-1998) Bernard I (1998-1999) |
Gagasan Rakyat (1994)
Barisan Nasional (1994-1999) | |
| Ke-11 | 1999 | 48 | Sukam I (1999-2001)
Chong Kah Kiat I (2001-2003) Musa I (2003-2004) |
Barisan Nasional | |
| Ke-12 | 2004 | 60 | Musa II | Barisan Nasional | |
| Ke-13 | 2008 | 60 | Musa III | Barisan Nasional | |
| Ke-14 | 2013 | 60 | Musa IV | Barisan Nasional | |
| Ke-15 | 2018 | 60 | Musa V (2018)
Shafie I (2018-2020) |
Barisan Nasional (2018)
WARISAN (2018-2020) | |
| Ke-16 | 2020 | 73 | Hajiji I | Gabungan Rakyat Sabah | |
Nota
Rujukan
- ^ Standing Orders of the Legislative Assembly of the State of Sabah (PDF). Dicapai pada 26 May 2016. Standing Orders 89, 90 and 91.
- ^ "Snap election for Sabah as state assembly dissolved". Free Malaysia Today. 2020-07-30. Dicapai pada 2020-07-30.
- ^ Sabah (2018). The Constitution of the State of Sabah. Retrieved 23 May 2018. Art. 14(1)(c).
- ^ Bernama (8 Oktober 2020). "Sabah Speaker, ministers, assistant ministers take oath of office". The Edge Markets. The Edge Communications Sdn. Bhd.
- ^ "Syed Abas Is Sabah State Legislative New Speaker". Bernama. 3 August 2015. Dicapai pada 7 June 2018.