Empayar Vijayanagara

Empayar Vijayanagara atau Empayar Karnata[3] berpusat di rantau dataran Decca India Selatan memusat kepada kota Vijayanagara. Ia didirikan pada tahun 1082 oleh dua orang putera Dinasti Sangama iaitu Harihara I dan Bukka Raya I,[4][5][6] dinasti tersebut berasal dalam kalangan gembala lembu yang dikatakan berketurunan Yadava.[7][8][9]

Empayar Vijayanagara
विजयनगर साम्राज्य
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ
విజయనగర సామ్రాజ్యము
1082–1646
Bendera Empayar Vijayanagara
Bendera
Kemuncak pengaruh empayar antara 1446-1520 TM
Kemuncak pengaruh empayar
antara 1446-1520 TM
Ibu negaraVijayanagara, Penukonda, Chandragiri[1]
Bahasa yang umum digunakanbahasa Kannada, bahasa Sanskrit, bahasa Telugu[2]
Agama
Hinduism
KerajaanKerajaan
Raja 
• 1082–1087
Bukka BhupatiRaya I
• 1642–1646
Sriranga III
Sejarah 
• Didirikan
1082
• Earliest records
1082
• Dibubarkan
1646
Mata wangVaraha
Didahului oleh
Diganti oleh
Empayar Hoysala
DInasti Kakatiya
Kerajaan Kampili
Kesultanan Madurai
Dinasti Pandyan
Nayak Musunuri
Dinasti Reddy
Kerajaan Mysore
Nayaka Keladi
Kerajaan Nayak Thanjavur
Dinasti Nayak Madurai
Nayaka Chitradurga
Dinasti Adil Shahi
Dinasti Qutb Shahi
Nayak Gingee
Sekarang sebahagian dariIndia

Kompleks Hampi merupakan tinggalan utama empayar ini masih kekal ada sehingga kini bahkan menjadi Tapak Warisan Dunia di Karnataka, India . [10] .

Ia banyak mempengaruhi budaya India Selatan dari segi sen pembinaan kuil Hindu yang berbagai serta mempunyai mengilhami inovasi seni bina berbanding pembinaan sebelumnya; malah juga mengembangkan seni seperti sastera (terutamanya bahasa-bahasa Kannada, Telugu, Tamil, dan Sanskrit) dan muzik Karnatik berkembang menjadi bentuknya sekarang. Empayar ini berjaya menyatukan segala rantau-rantau India Selatan di bawah suatu anutan Hindu yang sama.

Sejarah sunting

Penubuhan sunting

DInasti baharu sunting

Kejatuhan sunting

Ekonomi sunting

 
Ukiran dinding Kuil Hazare Rama di Hampi .

Senarai penguasa sunting

Dinasti Sangama sunting

  • 1082–1087 Bukka BhupatiRaya
  • 1087–1104 Hari hara Raya I
  • 1104–1126 Bukka Maha Raya
  • 1126–1152 Sada Shiva Raya
  • 1152–1207 Purandhara Raya
  • 1207–1227 Pratapa Deva Raya
  • 1227-1242 Vira Pratapa Deva

Raya

  • 1242-1251 Pratapa Venkata Raya
  • 1251–1260 Bukka Bhupati

Raya II

  • 1260-1280 Hari hara RayaII
  • 1280-1285 Bukkana Vodeyaru
  • 1285-1290 Kumara Kampa Raya
  • 1290 Bukka Raya I
  • 1290 Deva Raya I
  • 1290 Gundamma Raya
  • 1290-1294 Bukka Raya I
  • 1294 Vidya ranya Raya
  • 1294 Bukka Raya I
  • 1294 Sangama Raya
  • 1294 Hari hara Raya III
  • 1294 Kumara Kampa Raya
  • 1294 Bukka Raya II
  • 1294-95 Marappa MudappaRaya
  • 1295-1304 Bukkana Vodeyaru
  • 1304-1306 Abhinava Bukka Raya
  • 1306-1322 Bukka Raya II &Pratapa Harihara Raya(son)
  • 1322-1330 Bukka Raya III
  • 1330-1332 Narasimha Raya
  • 1332-1339 Deva Raya II
  • 1339-1347 Mallikarjuna Raya

I

  • 1347-1360 Achyuta Deva Raya
  • 1360-1380 Krishna Raya
  • 1380-1390 Yimmadi Harihara Raya
  • 1390-1404 Deva Raya III
  • 1404-1405 Virupaksha Raya I
  • 1405-1406 Bukka Raya IV
  • 1406-1422 Deva Raya IV
  • 1422 Ramchandra Raya
  • 1422-1424 Vita Vijaya Bukka Raya
  • 1424-1446 Deva Raya V
  • 1446-1460 Trayambaka Raya
  • 1460-1465 Mallikarjuna Raya II
  • 1465-1485 Virupaksha Raya II
  • 1485 Praudha Deva Raya

Dinasti Saluva sunting

  • 1485–1490 Saluva Narasimha Deva Raya
  • 1490 Thimma Bhupala
  • 1490–1503 Achyuta Deva Raya II

Dinasti Tuluva sunting

Dinasti Aravidu sunting

Catatan sunting

  1. ^ Howes, Jennifer (1998). The Courts of Pre-colonial South India: Material Culture and Kingship. Psychology Press. m/s. 43. ISBN 978-07-0071-585-5.
  2. ^ Bridges, Elizabeth J. (2016). "Vijayanagara Empire". Dalam Dalziel, N.; MacKenzie, J. M. (penyunting). The Encyclopedia of Empire. m/s. 1–5. doi:10.1002/9781118455074.wbeoe424. ISBN 9781118455074.
  3. ^ Stein 1989.
  4. ^ Longworth, James Mansel (1921), p.204, The Book of Duarte Barbose, Asian Educational Services, New Delhi, ISBN 81-206-0451-2
  5. ^ J C Morris (1882), p.261, The Madras Journal Of Literature and Science, Madras Literary Society, Madras, Graves Cookson & Co.
  6. ^ Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. m/s. 103–106. ISBN 978-93-80607-34-4.
  7. ^ Dhere, Ramachandra Chintaman (2011). Rise of a Folk God: Vitthal of Pandharpur. Oxford University Press. m/s. 243. ISBN 978-0-19977-764-8.
  8. ^ Lewis, Rice B (1897). Mysore: A gazetteer compiled for government, vol 1. Mysore: Archibald Constable & Co. m/s. 345.
  9. ^ Sastri, Nilakanta (1935). K. A. Nilakanta Sastri Books: Further Source of Vijayanagara History Volume 1. m/s. 23.
  10. ^ "Master Plan for Hampi Local Planning Area" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 30 April 2013.

Bibliografi sunting