Empayar Vijayanagara

Empayar Vijayanagara
विजयनगर साम्राज्य
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ
విజయనగర సామ్రాజ్యము
Empayar Vijayanagara; विजयनगर साम्राज्य; ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ; విజయనగర సామ్రాజ్యము;
	1082–1646
	Bendera
	Kemuncak pengaruh empayar; antara 1446-1520 TM
Ibu negara	Vijayanagara, Penukonda, Chandragiri
Bahasa lazim	bahasa Kannada, bahasa Sanskrit, bahasa Telugu
Agama	Hinduism
Kerajaan	Kerajaan
Raja
• 1082–1087	Bukka BhupatiRaya I
• 1642–1646	Sriranga III
Sejarah
• Pengasasan	1082
• Earliest records	1082
• Pembubaran	1646
Mata wang	Varaha
Didahului oleh	Diganti oleh
	Empayar Hoysala
	DInasti Kakatiya
	Kerajaan Kampili
	Kesultanan Madurai
	Dinasti Pandyan
	Nayak Musunuri
	Dinasti Reddy
Kerajaan Mysore
Nayaka Keladi
Kerajaan Nayak Thanjavur
Dinasti Nayak Madurai
Nayaka Chitradurga
Dinasti Adil Shahi
Dinasti Qutb Shahi
Nayak Gingee
Hari ini sebahagian daripada	India

Empayar Vijayanagara atau Empayar Karnata^[3] berpusat di rantau dataran Decca India Selatan memusat kepada kota Vijayanagara. Ia didirikan pada tahun 1082 oleh dua orang putera Dinasti Sangama iaitu Harihara I dan Bukka Raya I,^[4]^[5]^[6] dinasti tersebut berasal dalam kalangan gembala lembu yang dikatakan berketurunan Yadava.^[7]^[8]^[9]

Kompleks Hampi merupakan tinggalan utama empayar ini masih kekal ada sehingga kini bahkan menjadi Tapak Warisan Dunia di Karnataka, India . ^[10] .

Ia banyak mempengaruhi budaya India Selatan dari segi sen pembinaan kuil Hindu yang berbagai serta mempunyai mengilhami inovasi seni bina berbanding pembinaan sebelumnya; malah juga mengembangkan seni seperti sastera (terutamanya bahasa-bahasa Kannada, Telugu, Tamil, dan Sanskrit) dan muzik Karnatik berkembang menjadi bentuknya sekarang. Empayar ini berjaya menyatukan segala rantau-rantau India Selatan di bawah suatu anutan Hindu yang sama.

SejarahSunting

PenubuhanSunting

DInasti baharuSunting

KejatuhanSunting

EkonomiSunting

Ukiran dinding Kuil Hazare Rama di Hampi .

Senarai penguasaSunting

Dinasti SangamaSunting

1082–1087 Bukka BhupatiRaya
1087–1104 Hari hara Raya I
1104–1126 Bukka Maha Raya
1126–1152 Sada Shiva Raya
1152–1207 Purandhara Raya
1207–1227 Pratapa Deva Raya
1227-1242 Vira Pratapa Deva

Raya

1242-1251 Pratapa Venkata Raya
1251–1260 Bukka Bhupati

Raya II

1260-1280 Hari hara RayaII
1280-1285 Bukkana Vodeyaru
1285-1290 Kumara Kampa Raya
1290 Bukka Raya I
1290 Deva Raya I
1290 Gundamma Raya
1290-1294 Bukka Raya I
1294 Vidya ranya Raya
1294 Bukka Raya I
1294 Sangama Raya
1294 Hari hara Raya III
1294 Kumara Kampa Raya
1294 Bukka Raya II
1294-95 Marappa MudappaRaya
1295-1304 Bukkana Vodeyaru
1304-1306 Abhinava Bukka Raya
1306-1322 Bukka Raya II &Pratapa Harihara Raya(son)
1322-1330 Bukka Raya III
1330-1332 Narasimha Raya
1332-1339 Deva Raya II
1339-1347 Mallikarjuna Raya

I

1347-1360 Achyuta Deva Raya
1360-1380 Krishna Raya
1380-1390 Yimmadi Harihara Raya
1390-1404 Deva Raya III
1404-1405 Virupaksha Raya I
1405-1406 Bukka Raya IV
1406-1422 Deva Raya IV
1422 Ramchandra Raya
1422-1424 Vita Vijaya Bukka Raya
1424-1446 Deva Raya V
1446-1460 Trayambaka Raya
1460-1465 Mallikarjuna Raya II
1465-1485 Virupaksha Raya II
1485 Praudha Deva Raya

Dinasti SaluvaSunting

1485–1490 Saluva Narasimha Deva Raya
1490 Thimma Bhupala
1490–1503 Achyuta Deva Raya II

Dinasti TuluvaSunting

1505-1509 : Narasa Nayaka
1509-1530 : Krishna Deva Raya
1530-1542 : Achyutadevaraya
1542-1542 : Venkata I
1542-1543 : Tirumala I
1543-1543 : Shadashivaraya
1543-1565 : Sadashiva
1565-1570 : Shadashivaraya

Dinasti AraviduSunting

1570-1572 : Tirumala II
1572-1585 : Sri Ranga
1586-1614 : Venkata II
1614-1615 : Sri Ranga II
1615-1633 : Rama Devaraya
1633-1646 : Venkata III Devaraya
1646-1672 : Sri Ranga III Devaraya

CatatanSunting

^ Howes, Jennifer (1998). The Courts of Pre-colonial South India: Material Culture and Kingship. Psychology Press. m/s. 43. ISBN 978-07-0071-585-5.
^ Bridges, Elizabeth J. (2016). "Vijayanagara Empire". Dalam Dalziel, N.; MacKenzie, J. M. (penyunting). The Encyclopedia of Empire. m/s. 1–5. doi:10.1002/9781118455074.wbeoe424. ISBN 9781118455074.
^ Stein 1989.
^ Longworth, James Mansel (1921), p.204, The Book of Duarte Barbose, Asian Educational Services, New Delhi, ISBN 81-206-0451-2
^ J C Morris (1882), p.261, The Madras Journal Of Literature and Science, Madras Literary Society, Madras, Graves Cookson & Co.
^ Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. m/s. 103–106. ISBN 978-93-80607-34-4.
^ Dhere, Ramachandra Chintaman (2011). Rise of a Folk God: Vitthal of Pandharpur. Oxford University Press. m/s. 243. ISBN 978-0-19977-764-8.
^ Lewis, Rice B (1897). Mysore: A gazetteer compiled for government, vol 1. Mysore: Archibald Constable & Co. m/s. 345.
^ Sastri, Nilakanta (1935). K. A. Nilakanta Sastri Books: Further Source of Vijayanagara History Volume 1. m/s. 23.
^ "Master Plan for Hampi Local Planning Area" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 30 April 2013.

BibliografiSunting

[capitals-1] Howes, Jennifer (1998). The Courts of Pre-colonial South India: Material Culture and Kingship. Psychology Press. m/s. 43. ISBN 978-07-0071-585-5.

[Bridges2016-2] Bridges, Elizabeth J. (2016). "Vijayanagara Empire". Dalam Dalziel, N.; MacKenzie, J. M. (penyunting). The Encyclopedia of Empire. m/s. 1–5. doi:10.1002/9781118455074.wbeoe424. ISBN 9781118455074.

[FOOTNOTEStein1989-3] Stein 1989.

[Book_of_Duarte_Barbosa-4] Longworth, James Mansel (1921), p.204, The Book of Duarte Barbose, Asian Educational Services, New Delhi, ISBN 81-206-0451-2

[The_madras_journal-5] J C Morris (1882), p.261, The Madras Journal Of Literature and Science, Madras Literary Society, Madras, Graves Cookson & Co.

[sen2-6] Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. m/s. 103–106. ISBN 978-93-80607-34-4.

[kuruba-7] Dhere, Ramachandra Chintaman (2011). Rise of a Folk God: Vitthal of Pandharpur. Oxford University Press. m/s. 243. ISBN 978-0-19977-764-8.

[pasture-8] Lewis, Rice B (1897). Mysore: A gazetteer compiled for government, vol 1. Mysore: Archibald Constable & Co. m/s. 345.

[cowherd-9] Sastri, Nilakanta (1935). K. A. Nilakanta Sastri Books: Further Source of Vijayanagara History Volume 1. m/s. 23.

[10] "Master Plan for Hampi Local Planning Area" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 30 April 2013.

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[1]

[2]

[10]