Eukariot

(Dilencongkan daripada Eukarya)

Eukariot ialah sejenis organisma yang sel-selnya mengandungi struktur-struktur kompleks yang terlindung dalam membran. Eukariot dikenali secara formal dengan nama takson Eukarya atau Eukaryota. Struktur ikatan membran yang membezakan sel eukariot daripada sel prokariot ialah nukleus, atau sampul nukleus yang mengandungi bahan genetik.[1][2][3] Malahan, hidupan eukariot dinamai sedemikian kerana kehadiran nukleus ini (gabungan perkataan Yunani ευ eu "baik" dan κάρυον karyon "kacang" atau "inti").[4] Kebanyakan sel eukariot juga mengandungi lain-lain organel ikatan membran seperti mitokondria, kloroplas dan jasad Golgi. Semua spesies organisma eukariot yang besar dan kompleks merupakan eukariot, termasuk haiwan, tumbuhan dan kulat, namun kebanyakan spesies eukariot merupakan mikroorganisma protis.

Eukaryota
Julat zaman: OrosirianKini 1850–0 Ma
</noinclude>
Aneka makhluk eukariot
Pengelasan saintifik s
Domain: Eukaryota
(Chatton, 1925) Whittaker & Margulis, 1978
Superkumpulan dan alam

Eukaryotic organisms that cannot be classified under the kingdoms Plantae, Animalia or Fungi are sometimes grouped in the kingdom Protista.

Pembahagian sel dalam eukariot adalah berbeza dengan organisma tanpa nukelus (prokariot). Ia melibatkan pengasingan kromosom yang diduakan melalui pergerakan yang diarahkan oleh mikrotubul. Terdapat dua jenis proses pembahagian, iaitu mitosis yang mana satu sel berpecah kepada dua sel yang seiras secara genetik; dan meiosis yang diperlukan dalam pembiakan seks, iaitu satu sel diploid (dengan dua kromosom, satu dari setiap induk) menjalani pencantuman semula setiap pasang kromosom induk, kemudian dua peringkat pembahagian sel, maka terhasilnya empat sel haploid (gamet). Setiap gamet mempunyai hanya satu pelengkap kromosom, yang mana setiap satu kromosom ini merupakan campuran unik pasangan kromosom induknya.

Eukariot kelihatan sebagai monofiletik, dan oleh itu merupakan salah satu daripada tiga domain hidupan. Dua lagi domain, iaitu Bacteria dan Archaea, merupakan prokariot dan tidak memiliki ciri-ciri yang disebut di atas. Eukariot merupakan minoriti yang sangat sedikit di kalangan segala hidupan; dalam tubuh manusia pun terdapat 10 kali lebih banyak mikroogranisma berbanding sel manusia.[5] Namun demikian, disebabkan saiznya yang lebih besar, jumlah terkumpul biojisim sedunia eukariot dianggarkan lebih kurang setara dengan prokariot.[6]

Sel eukariot

sunting

Sel eukariot memiliki pelbagai jenis, dengan sel haiwan dan sel tumbuhan merupakan sel-sel eukariot yang paling lazim. Sementara itu, sel-sel kulat dan protista pula memiliki perbezaan yang ketara.

Sel haiwan

sunting

Semua haiwan ialah makhluk eukariot. Sel-sel haiwan boleh dibezakan daripada eukariot-eukariot lain, terutamanya tumbuhan kerana tidak memiliki dinding sel dan kloroplas, serta mempunyai vakuol yang lebih kecil. Dengan tiadanya dinding sel, sel-sel haiwan boleh memiliki pelbagai bentuk, dan boleh juga menelan struktur dan sel lain.

Rujukan

sunting
  1. ^ Youngson, Robert M. (2006). Collins Dictionary of Human Biology. Glasgow: HarperCollins. ISBN 0-00-722134-7.
  2. ^ Nelson, David L.; Cox, Michael M. (2005). Lehninger Principles of Biochemistry (ed. ke-4). New York: W.H. Freeman. ISBN 0716743396.
  3. ^ Martin, E.A., penyunting (1983). Macmillan Dictionary of Life Sciences (ed. ke-2). London: Macmillan Press. ISBN 0-333-34867-2.
  4. ^ Douglas Harper. "eukaryotic". Online Etymology Dictionary.
  5. ^ Zimmer, Carl (13 Julai 2010). "How Microbes Defend and Define Us". New York Times. Dicapai pada 17 Julai 2010.
  6. ^ Whitman, Coleman, and Wiebe, Prokaryotes: The unseen majority, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, Vol. 95, pp. 6578–6583, June 1998

Rencana ini mengandungi bahan-bahan daripada Buku Teks Peringkat Permulaan Sains yang diterbitkan oleh Pusat Maklumat Bioteknologi Nasional (NCBI). Sebagai terbitan kerajaan Amerika Syarikat, buku ini berada dalam domain awam.

Pautan luar

sunting