Fahmi Reza
Mohd Fahmi Reza Mohd Zarin (Jawi: محمد فهمى رضا بن محمد زارين ; lahir 7 Jun 1977) ialah seorang pereka grafik dan aktivis politik,[1] artis jalanan[2] serta pembikin filem dokumentari Malaysia.[3][4] Beliau terkenal kerana melakar Perdana Menteri Malaysia ke-6, Najib Razak, sebagai badut.[5]
Fahmi Reza | |
---|---|
فهمى رضا | |
Kelahiran | Mohd Fahmi Reza bin Mohd Zarin 7 Jun 1977 |
Pusat pendidikan | Universiti Vanderbilt |
Pekerjaan | Pereka grafik, aktivis politik, satirawan, artis jalanan, pembikin filem |
Karya terkenal | Lakaran badut Perdana Menteri, Najib Razak |
Penggiatan aktivisme
suntingProtes terhadap Najib Razak
suntingPada 6 Jun 2016, Fahmi didakwa 'melanggar undang-undang multimedia' akibat suatu karikatur badut Perdana Menteri Malaysia, Najib Abdul Razak; karikatur dihasilkan beliau sebagai protes terhadap Najib yang telah menghadapi tuduhan bahawa berbilion ringgit telah dicuri dari dana pembangunan milik negara 1Malaysia Development Berhad yang dimilikinya, Najib juga dituduh menerima bayaran luar negeri US$681,000,000 yang misteri.[5]
Terdahulu pada tahun ini, pada 30 Januari, Fahmi telah menghantarkan lakaran itu ke akaun Twitter beliau dengan tajuk: "Pada tahun 2015, Akta Hasutan telah digunakan 91 kali. Tapi dalam negara yang penuh dengan korupsi, kita semua menghasut"[6] Polis sebelum ini memberi amaran kepada Fahmi bahawa akaun Twitternya sedang dalam pengawasan.[7] Rangkap terakhir kenyataannya turut dijadikan slogan protes terhadap Najib.
Fahmi bersama-sama tiga aktivis lain, penganjur acara Pang Khee Teik, aktivis kemasyarakatan Lew Pik-Svonn dan artis komik Arif Rafhan Othman ditangkap oleh polis kerana menjual kemeja-T #KitaSemuaPenghasut di sebuah kompleks membeli-belah.[8] Ketiga-tiga mereka disiasat kerana dakwaan kesalahan di bawah Akta Hasutan 1948. Persatuan Hak Asasi Manusia Kebangsaan (HAKAM) Malaysia telah mengutuk penangkapan 4 Jun.[9]
Tuduhan itu dilakukan di bawah Seksyen 233 (1) Akta Komunikasi dan Multimedia 1998,[10] yang melarang kandungan dalam talian yang dianggap "mengganggu, menyalahgunakan, mengancam, atau mengganggu" orang lain. Fahmi menghadapi kemungkinan hukuman penjara setahun dan denda besar, menurut peguamnya, Syahredzan Johan.[5] Beliau mungkin menghadapi pertuduhan lain di bawah seksyen Akta yang sama, kerana juga mencipta poster Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM) palsu yang mengandungi karikatur badut.[10]
Fahmi didakwa melanggar undang-undang yang melarang komunikasi yang menyebabkan gangguan, dan mengaku tidak bersalah. Sehingga 30 Disember 2016, beliau keluar dengan ikat jamin menunggu perbicaraan.[11] Peguamnya, Syahredzan Johan, berkata dia menghadapi hukuman penjara selama setahun dan denda.[12]
Pandemik COVID-19 dan kemelut politik 2020-21
suntingSepanjang kejadian kemelut politik Malaysia 2020–21 dan pandemik COVID-19 negara, Fahmi giat menyiarkan karya-karya lukisannya sebagai satira kepada para ahli politik berkontroversi yang terlibat. Ketika Mac 2021, Fahmi disoal siasat kerana menyiarkan bahan-bahannya yang menyindir Menteri Kesihatan Adham Baba atas kontroversi-kontroversi terkait sepanjang kejadian-kejadian itu.[13] Pada bulan seterusnya, Fahmi memperoleh perhatian negara apabila menyiar rekaan semula logo Universiti Kebangsaan Malaysia bertajuk "Universiti Katak Malaysia"; logo itu memaparkan elemen-elemen logo asal yang ditukar dengan logo-logo katak, dan ditujukan kepada Saifuddin Abdullah yang dikenali kerana kerap melompat parti politik.[14][15] Pada Jun, Fahmi kemudian menyiarkan poster yang menyindir Menteri Besar Perak Saarani Mohamad susulan isu pemberian gajet bermutu rendah kepada para pelajar sekolah di seluruh negeri.[16]
Sindiran kepada Yang di-Pertuan Agong
suntingPada akhir April 2021, Fahmi melancarkan sebuah senarai main lagu di Spotify bertajuk "This is Dengki Ke?" sebagai suatu seni persembahan susulan komen diamati ramai bernada sindiran dari Raja Permaisuri Agong Tunku Azizah Aminah Maimunah Iskandariah di akaun media sosial baginda berikutan dakwaan skandal pemerolehan vaksin COVID-19 tidak diperakui oleh kerabat dirajanya. Album tersebut terdiri daripada 101 buah lagu dengan tajuk Jealous ("cemburu") serta lagu-lagu berunsur antimonarki.[17] Hal ini menyebabkan laporan polis terhadapnya kerana disifatkan menghina Raja Permaisuri Agong.[18] Fahmi diberkas oleh pihak polis pada 23 April atas kesalahan penghinaan terhadap kerabat raja bedasarkan Akta Hasutan 1948 dan Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 dan dibawa ke balai polis daerah Dang Wangi, Kuala Lumpur.[19][20] Pihak Spotify juga bergiat dalam memadamkan senarai lagu tersebut, meskipun dengan tentangan kuat oleh Fahmi.[17] Sebuah bantahan kecil dianjurkan oleh beberapa pertubuhan sivil yang menuntut kebebasan Fahmi serta membantah akta-akta yang menghalang kebebasan bersuara rakyat negara.[21][22] Sementara itu, ada juga para pengguna media sosial juga mengutuk Fahmi kerana menghina Permaisuri Agong.[18]
Pengaruh
suntingFahmi berkata tuduhan menunjukkan keberkesanan imej, yang katanya meluahkan idea bahawa "seluruh negara telah menjadi sasaran jenaka".[23] Beliau turut berikrar untuk terus menghantar imej politik satira, dan bahawa beliau bersedia menerima apa-apa akibatnya. Fahmi mengatakan bahawa imej sebegini "... menghubungkan dengan banyak orang terutamanya generasi muda, yang membeli dan memakai kemeja-T dengan bangga, dan berkongsi foto mereka memakai kemeja-T di akaun media sosial mereka".[10]
Artis grafik lain telah mula membuat versi sendiri Najib yang berpakaian badut, menggunakan tanda pagar #KitaSemuaPenghasut.[6] Fahmi menekankan bahawa kerjanya secara umumnya tidak hanya Najib tetapi semua pihak politik Malaysia, di mana seorang elit pemerintah etnik Melayu mempertahankan diri daripada pembangkang yang menjanjikan untuk mengakhiri politik wang dan penyalahgunaan demokrasi.[24]
Sebagai pembikin filem, Fahmi memenangi "Filem Hak Asasi Manusia Paling Cemerlang" di Festival Filem Freedom 200, untuk dokumentarinya, Sepuluh Tahun Sebelum Merdeka, yang mana ia membentangkan cerita mengenai penglibatan rakyat Malaysia dalam hartal 1947 serta kesan politik yang ditinggalkan dari kejadian ini.[25]
Beliau sering diharamkan daripada berjumpa pelajar di Universiti Malaya, mengenai subjek aktivisme pelajar.[26] Kegiatannya telah menarik perhatian media di luar negeri termasuk The Daily Mail, The New York Times, majalah VICE dan Le Figaro.[24][27][28][29]
Kekecohan terhadap ekspresi politik di Malaysia
suntingDalam tempoh tiga tahun yang lalu, banyak penentang atau pengkritik kerajaan Malaysia - termasuk ahli politik pembangkang - telah menghadapi siasatan atau tuduhan terhadap beberapa kesalahan dalam tempoh tiga tahun yang lalu, yang biasanya menghasut.[5] Pada Julai 2016, seorang lelaki tua, yang pergi dengan nama Pa Ya, ditangkap di Johor Bahru kerana berkongsi gambar mentah Perdana Menteri Najib dalam kumpulan media sosial WhatsApp yang dipanggil Bicara Politik Melayu.[30]
Rujukan
sunting- ^ Zurairi, AR (19 Oktober 2014). "10 things about: Fahmi Reza, designer provocateur". www.themalaymailonline.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Februari 2018. Dicapai pada 20 Jun 2016.
- ^ Ho, Victoria. "Malaysia's 'Banksy' charged for his drawing of the prime minister as a clown". Mashable. Dicapai pada 20 Jun 2016.
- ^ Malaysian Politicians Say the Darndest Things. MATAHARI BOOKS. 2007. m/s. 118–. ISBN 978-983-43596-6-9.
- ^ Tony Day; Maya Hian Ting Liem (2010). Cultures at War: The Cold War and Cultural Expression in Southeast Asia. SEAP Publications. m/s. 259–. ISBN 978-0-87727-781-1.
- ^ a b c d hermesauto (6 June 2016). "Malaysian artist Fahmi Reza charged for depicting PM Najib as clown". straitstimes.com. Dicapai pada 7 June 2016.
- ^ a b "'We are all instigators': Malaysian graphic artists protest against corruption". asiancorrespondent.com. Dicapai pada 7 June 2016.
- ^ "PM left red nosed by censorship protest - BBC News". bbc.com. Dicapai pada 7 June 2016.
- ^ "Fahmi Reza, three others arrested over #KitaSemuaPenghasut t-shirts - Nation - The Star Online". thestar.com.my. Dicapai pada 7 June 2016.
- ^ "Stop harassing Fahmi Reza and others — HAKAM". themalaymailonline.com. 7 June 2016. Dicapai pada 7 June 2016.
- ^ a b c "Fahmi Reza: Charging me for clown sketch shows it's effective (VIDEO)". themalaymailonline.com. 6 June 2016. Dicapai pada 7 June 2016.
- ^ Ngui, Yantoultra. "Malaysian Leader Najib Razak Promised Openness, but Dissent Over 1MDB Stifled". WSJ. Dicapai pada 2016-12-31.
- ^ "Malaysian artist charged for depicting PM Najib Razak as clown - ABC News (Australian Broadcasting Corporation)". Abc.net.au. 2016-06-06. Dicapai pada 2016-12-31.
- ^ "Political artist Fahmi Reza investigated for slander over 'Dr. Adham' drawing: police". Coconuts KL (dalam bahasa Inggeris). 10 Mac 2021. Dicapai pada 4 Ogos 2021.
- ^ "Frog art was work of fiction, not linked to Malaysian university: Fahmi Reza". Coconuts KL (dalam bahasa Inggeris). 8 April 2021. Dicapai pada 4 Ogos 2021.
- ^ "Shahrir anggap Saifuddin ada ijazah 'sarjana' bidang lompat parti". Malaysiakini. 5 April 2021. Dicapai pada 4 Ogos 2021.
- ^ Mohd Ali, Mohd Razak (27 Jun 2021). "Poster sardin: Polis panggil Fahmi Redza minggu hadapan". Astro Awani. Dicapai pada 4 Ogos 2021.
- ^ a b "Spotify keeps censoring satire artist's 'Jealousy' playlist mocking queen". Coconuts KL (dalam bahasa Inggeris). 23 April 2021. Dicapai pada 24 April 2021.
- ^ a b Abdul Rahim, Nor Fazlina (22 April 2021). "Ahli Parlimen Pasir Mas buat laporan polis kes hina Permaisuri Agong". Berita Harian. Dicapai pada 24 April 2021.
- ^ "NGO hak asasi manusia desak bebas Fahmi tanpa syarat". Malaysiakini. 23 April 2021. Dicapai pada 24 April 2021.
- ^ Hadzman, Maszureen (23 April 2021). "Hina Permaisuri Agong: Pereka grafik Fahmi Reza ditahan". Utusan Malaysia. Dicapai pada 24 April 2021.
- ^ "NGO hak asasi manusia desak bebas Fahmi tanpa syarat". Malaysiakini. 23 April 2021. Dicapai pada 24 April 2021.
- ^ Alhadjri, Alyaa (24 April 2021). "Setia kawan buat Fahmi Reza di balai Dang Wangi". Malaysiakini. Dicapai pada 24 April 2021.
- ^ "Malaysian street artist makes a clown of prime minister | Public Radio International". Public Radio International. 30 Mac 2016. Dicapai pada 31 Disember 2016.
- ^ a b "Malaysian punk artist clowns with scandal-hit leader".
- ^ "The untold story of the hartal - theSundaily". thesundaily.my. Dicapai pada 7 June 2016.
- ^ "Banning Anwar from UM demonstrates lack of academic freedom". Centre For Independent Journalism, Malaysia. Dicapai pada 7 Jun 2016.
- ^ "The Muzzling of the Malaysian Mind". The New York Times. 14 April 2016. Dicapai pada 7 June 2016.
- ^ Develey, Alice. "Un artiste malaisien risque un an de prison pour ses caricatures". Le Figaro (dalam bahasa Perancis). Dicapai pada 7 Jun 2016.
- ^ "Meet the Malaysian Artist Fighting Government Corruption with a Cartoon". VICE. 5 April 2016. Dicapai pada 27 June 2016.
- ^ "Elderly man arrested for posting insulting photo of Malaysia PM Najib Razak on WhatsApp, SE Asia News & Top Stories". The Straits Times. 3 Julai 2016. Dicapai pada 31 Disember 2016.
Pautan luar
sunting- 10 Tahun Sebelum Merdeka, dokumentari 2007 mengenai Hari Hartal 1947 dihasilkan beliau
- Fahmi Reza di Pangkalan Data Filem Internet (IMDb)