FishBase
FishBase ialah pangkalan data spesies global spesies ikan (khususnya ikan bersirip).[1] Ia meerupakan pangkalan data ikan bersirip, dalam talian terbesar dan paling banyak diakses.[2] Lama kelamaan ia telah "berkembang menjadi alat ekologi yang dinamik dan serba boleh" yang dipetik secara meluas dalam penerbitan ilmiah.[3][4]
FishBase menyediakan data spesies yang komprehensif, termasuk maklumat tentang taksonomi, pengedaran geografi, biometrik dan morfologi, tingkah laku dan habitat, ekologi dan dinamik populasi serta data pembiakan, metabolik dan genetik. Terdapat akses kepada alatan seperti piramid trof, kunci pengenalan, pemodelan biogeografi dan statistik perikanan dan terdapat pautan peringkat spesies langsung kepada maklumat dalam pangkalan data lain seperti LarvalBase, GenBank, Senarai Merah IUCN dan Catalog of Fishes.[5]
Setakat Jun 2022[kemas kini], FishBase memiliki keterangan 34,900 spesies dan subspesies, dengan 325,600 nama umum, 61,500 gambar, dan rujukan terhadap kira-kira 58,900 karya sastera saintifik. Laman ini memperoleh kira-kira 700,000 lawatan sebulan.[6]
Sejarah sunting
Asal-usul FishBase bermula pada tahun 1970-an, apabila saintis perikanan Daniel Pauly mendapati dirinya bergelut untuk menguji hipotesis tentang bagaimana keupayaan pertumbuhan ikan dipengaruhi oleh saiz insang mereka.[7] Hipotesis seperti ini boleh diuji hanya jika sejumlah besar data empirik tersedia.[8] Pada masa itu, pengurusan perikanan menggunakan model analisis yang memerlukan anggaran pertumbuhan dan kematian ikan.[9] Mungkin sukar bagi saintis dan pengurus perikanan untuk mendapatkan maklumat yang mereka perlukan tentang spesies yang membimbangkan mereka, kerana fakta yang berkaitan boleh tersebar dan terkubur dalam banyak artikel jurnal, laporan, surat berita dan sumber lain. Ia boleh menjadi sukar, terutamanya bagi orang di negara membangun yang memerlukan maklumat sedemikian. Pauly percaya bahawa satu-satunya cara praktikal pengurus perikanan boleh mengakses volum data yang mereka perlukan adalah untuk mengumpulkan dan menyatukan semua data yang tersedia dalam literatur yang diterbitkan ke dalam beberapa repositori pusat dan mudah diakses.[8][10] Pangkalan data sedemikian akan sangat berguna jika data itu juga telah diseragamkan dan disahkan.[8] Ini bermakna apabila saintis atau pengurus perlu menguji hipotesis baharu, data yang tersedia akan berada di sana dalam bentuk yang disahkan dan boleh diakses, dan tidak perlu mencipta set data baharu dan kemudian perlu mengesahkannya.[11]
Pauly merekrut Rainer Froese, dan permulaan pangkalan data perisian telah dikodkan telah ada pada 1988. Pangkalan data ini, pada mulanya terhad kepada ikan tropika, menjadi prototaip untuk FishBase. FishBase kemudiannya diperluaskan untuk merangkumi semua ikan bersirip, dan telah dilancarkan di Web pada Ogos 1996. Ia kini merupakan pangkalan data dalam talian terbesar dan paling banyak diakses untuk ikan di dunia.[8] Pada 1995, CD-ROM pertama dikeluarkan sebagai "FishBase 100". CD seterusnya telah dikeluarkan setiap tahun. Perisian ini berjalan pada Microsoft Access yang hanya beroperasi pada Microsoft Windows.
FishBase merangkumi ikan bersirip dewasa, tetapi tidak memperincikan peringkat awal dan muda ikan. Pada 1999, pangkalan data pelengkap, yang dipanggil LarvalBase, berada dalam talian di bawah pengawasan Bernd Ueberschär. Ia merangkumi iktioplankton dan peringkat juvana ikan, dengan data terperinci tentang telur dan larva ikan, pengenalpastian ikan serta data yang berkaitan dengan pemeliharaan anak ikan dalam akuakultur. Berikutan kejayaan FishBase, terdapat permintaan untuk pangkalan data yang meliputi bentuk hidupan akuatik selain daripada ikan sirip. Maka, pada 2006, SeaLifeBase dilancarkan.[8] Matlamat jangka panjang SeaLifeBase adalah untuk membangunkan sistem maklumat yang dimodelkan pada FishBase, tetapi termasuk semua bentuk hidupan akuatik, kedua-dua spesies lautan dan air tawar, selain daripada ikan sirip yang dikhususkan FishBase. Secara keseluruhannya, terdapat kira-kira 300,000 spesies yang diketahui dalam kategori ini.[12]
Organisasi semasa sunting
Memandangkan kesedaran tentang FishBase telah berkembang dalam kalangan pakar ikan, ia telah menarik lebih 2,310 penyumbang dan kolaborator. Sejak 2000, FishBase telah diselia oleh konsortium sembilan institusi antarabangsa. Sehingga kini, konsortium FishBase telah berkembang kepada 12 persatuan ahli. GEOMAR – Pusat Penyelidikan Lautan Helmholtz untuk Penyelidikan Lautan Kiel (GEOMAR) di Jerman, berfungsi sebagai badan penyelaras.[13][14]
Rujukan sunting
- ^ Froese R and Pauly D (eds) (2000) FishBase 2000: concepts, design and data sources ICLARM, Philippines.
- ^ Marine Fellow: Rainer Froese Diarkibkan 21 Disember 2013 di Wayback Machine Pew Environment Group.
- ^ Stergiou KI and Tsikliras AC (2006) Scientific impact of FishBase: A citation analysis Diarkibkan 8 Oktober 2011 di Wayback Machine In: Palomares MLD, Stergiou KI and Pauly D (eds.), Fishes in Databases and Ecosystems. UBC Fisheries Centre, Research reports 14(4): 2–6.
- ^ References Citing FishBase FishBase. Last modified 5 July 2010. Retrieved 20 July 2011.
- ^ Gert B and Snoeks J (2004) "FishBase: encyclopaedia and research tool" Page 48, VLIZ Special Publication 17, Brugge, Belgium.
- ^ According to the FishBase web page, accessed June 2022.
- ^ Bakun A (2011) "The oxygen constraint" Pages 11–23. In: Villy Christensen and Jay Maclean (Eds.) Ecosystem Approaches to Fisheries: A Global Perspective, Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-13022-6.
- ^ a b c d e Palomares MLD and Bailly N (2011) "Organizing and disseminating marine biodiversity information: the Fishbase and SeaLifeBase story" Pages 24–46. In: Villy Christensen and Jay Maclean (Eds.) Ecosystem Approaches to Fisheries: A Global Perspective, Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-13022-6.
- ^ Monro JL (2011) "Assessment of exploited stock of tropical fishes: an overview" Pages 171–188. In: Villy Christensen and Jay Maclean (Eds.) Ecosystem Approaches to Fisheries: A Global Perspective, Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-13022-6.
- ^ LarvalBase: A Global Information System on Fish Larvae Diarkibkan 28 Mac 2012 di Wayback Machine American Fisheries Society, Early Life History Section Newsletter, May 2002, 23(2): 7–9.
- ^ Froese R (2011) "The science in FishBase" Pages 47–54. In: Villy Christensen and Jay Maclean (Eds.) Ecosystem Approaches to Fisheries: A Global Perspective, Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-13022-6.
- ^ SeaLifeBase – home page Diarkibkan 14 Ogos 2011 di Wayback Machine. Retrieved 21 July 2011.
- ^ FishBase Home page. Retrieved 28 November 2018
- ^ "Ecology, Population Dynamics, and Fisheries: FishBase". IFM-GEOMAR, Kiel. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 March 2012. Dicapai pada 27 January 2014.