Wikipedia

Jane Goodall

Dame Dr. Jane Morris Goodall, DBE (/ˈɡʊdˌɔːl/; lahir Valerie Jane Morris-Goodall pada 3 April 1934; Tulisan Jawi: ‏ديم دوکتور فلسفه جين موريس ݢودول‎‎) merupakan seorang etologi, antropologi, dan primatologi. Dianggap sebagai pakar paling utama di dunia mengenai cimpanzi, Goodall paling dikenali melalui penyelidikan beliau selama 55 tahun ke atas cimpanzi liar di Taman Negara Gombe Stream, Tanzania pada tahun 1960, di mana beliau menyaksikan tingkah laku seperti manusia di kalangan cimpanzi, termasuk konflik bersenjata.[2] Beliau merupakan pengasas the Jane Goodall Institute dan program Roots & Shoots, dan beliau telah melibatkan diri beliau dengan sangat meluas berkaitan isu pemuliharaan dan kebajikan haiwan.

Dame Jane Goodall

DBE
Goodall, 2015
Kelahiran (1934-04-03) 3 April 1934 (umur 90)
London, UK
WarganegaraBritish
Pusat pendidikanUniversiti Cambridge
Terkenal keranaPenyelidikan mengenai cimpanzis, pemuliharaan, kebajikan haiwan
PasanganHugo van Lawick (k. 1964; c. 1974)
Derek Bryceson (k. 1975; his death 1980)
Anak-anak1
AnugerahHadiah Kyoto (1990)
Pingat Hubbard (1995)
Hadiah Tyler untuk Pencapaian Alam Sekitar (1997)
DBE (2004)
Kerjaya saintifik
Penasihat kedoktoranRobert Hinde


Kehidupan Awal sunting

Valerie Jane Morris-Goodall telah dilahirkan pada tahun 1934 di London oleh Mortimer Herbert Morris-Goodall, seorang ahli perniagaan, dan Margaret Myfanwe Joseph, seorang novelis yang menulis novel mengunakan nama Vanne Morris-Goodall.[3]

Semasa kecil, dia diberikan sebuah anak patung chimpanzi bernama Jubilee oleh ayahnya; rasa sayangnya kepada anak patung itu menyuntik kasih sayangnya kepada haiwan. Kini, anak patung tersebut masih terduduk di almari laci bercerminnya di London. Dia menulis dalam bukunya, Reason for Hope: "Kawan-kawan ibu saya takut akan patung itu, memikirkan patung itu akan menakutkan saya dan memberikan saya mimpi buruk." Goodall mempunyai seorang kakak, Judith, yang mempunyai tarikh lahir yang sama. Namun, mereka mempunyai jurang kelahiran sebanyak empat tahun.

Penghargaan sunting

 
Goodall di TEDGlobal 2007
  • 1980: Order of the Golden Ark, Anugerah WWF untuk pemuliharaan
  • 1984: Anugerah J. Paul Getty untuk pemuliharaan hidupan liar
  • 1985: Anugerah Living Legacy daripada Liga Wanita Antarabangsa
  • 1985: Society Amerika Syarikat; Anugerah untuk Kecermelangan Individu, Society Amerika untuk pengelakkan kekejamaan kepada haiwan]]
  • 1987: Anugerah Ian Biggs
  • 1987: Anugerah Golden Plate, Acadekemi of Achievement
  • 1989: Anugerah Encyclopædia Britannica untuk Excellence on the Dissemination of Learning for the Benefit of Mankind; Anthropologist of the Year Award
  • 1990: Anugerah AMES, American Anthropological Association; Anugerah pemeliharaan Whooping Crane, Conoco, Inc.; Pingat emas Society of Women Geographers; Anugerah Inamori Foundation; Anugerah Washoe; Anugerah Kyoto
  • 1991: Pingat The Edinburgh
  • 1993: Anugerah Juara Rainforest Alliance
  • 1994: Pingat Jubilee Belian Chester Zoo
  • 1995: Commander Order of the British Empire oleh Yang Mulia Elizabeth II dari United Kingdom; Pingat Hubbard untuk kecemelangan explorasi dan penyelidikan; Anugerah Sepanjang Hayat, In Defense of Animals; Anugerah Enviroment Moody Gardens; Warden Kehormat dari Uganda National Parks
  • 1996: Pingat Perak Zoological Society of London; Pingat Tanzanian Kilimanjaro; Anugerah Pemeliharaan Primate Society of Great Britain; Anugerah The Caring Institute; Anugerah The Polar Bear; Anugerah William Procter
  • 1997: Anugerah John & Alice Tyler untuk Kecermelangan Environmental; Anugerah David S. Ingells, Jr. untuk Kecermelangan; Anugerah Common Wealth ; Anugerah Merit The Field Museum's; Hadiah Tyler untuk Pencapaian Alam Sekitar; Anugerah Royal Geographical Society / Discovery Channel Europe untuk A Lifetime of Discovery
  • 1998: Anugerah Eco Hero Disney's Animal Kingdom; Anugerah Public Service National Science Board; Anugerah The Orion Society's John Hay
  • 1999: Anugerah Keamanan Antarabangsa; Anugerah Antarabangsa Botanical Research Institute of Texas untuk Kecermelangan dalam Pemeliharaan, Anugerah Community of Christ International
 
Tournament of Roses Parade Grand Marshal Dr. Jane Goodall, Grand Marshal wanita kesebelas, di Rumah Kejohanan, 2012
  • 2001: Anugerah Graham J. Norton Award; Anugerah Rungius National Museum of Wildlife Art, USA; Pingat Memorial Roger Tory Peterson, Harvard Museum of Natural History; Hadiah Master Peace Award; Anugerah Gandhi/King untuk anti-keganasan
  • 2002: Pingat Memorial Huxley Memorial Medal, Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland; United Nations "Messenger of Peace" Appointment
  • 2003: Pingat Benjamin Franklin dalam Sains Hayat; Anugerah Harvard Medical School's Center for Health and the Global Environment; Anugerah Prince of Asturias Award for Technical and Scientific Achievement; Dame Commander of the Order of the British Empire, oleh Yang Mulia Charles, Putera Wales; Anugerah Kehormat Chicago Academy of Sciences' Environmental Leader
  • 2004: Hadiah Nierenberg Science in the Public Interest; Anugerah Spirit Will Rogers, the Rotary Club of Will Rogers and Will Rogers Memorial Museums; Anugerah Sepanjang Hayat, International Fund for Animal Welfare; Ijazah kehormat daripada Haverford College
  • 2005: Ijazah kehormat dalam bidang sains daripada Universiti Syracuse University
  • 2005: Ijazah kehormat dalam bidang sains daripada Universiti Rutgers University
  • 2005: Hadiah Discovery and Imagination
  • 2006: Pingat Ulang tahun ke-60 UNESCO
  • 2006: French Légion d'honneur
  • 2007: Ijazah kehormat daripada Uppsala University
  • 2007: Ijazah kehormat daripada Universiti Liverpool
  • 2008: Ijazah kehormat daripada Universiti Toronto
  • 2009: Ijazah kehormat daripada National University of Córdoba[4]
  • 2011: Ijazah kehormat daripada American University of Paris
  • 2011: Grand Officer Order of Merit of the Italian Republic
  • 2012: Dinamakan Grand Marshal di 2013 Kejohanan Roses Parade[5]
  • 2012: Ijazah kehormat daripada Universiti Kebangsaan Tsing Hua (NTHU, Taiwan)[6]

Pautan luar sunting

Rujukan sunting

  1. ^ "Dame Jane Goodall". Woman's Hour. 26 January 2010. BBC Radio 4. Dicapai pada 18 January 2014. Unknown parameter |serieslink= ignored (bantuan); Cite has empty unknown parameters: |seriesno= dan |transcripturl= (bantuan)
  2. ^ "Jane in the Forest Again". National Geographic. April 2003. Dicapai pada 17 November 2014.
  3. ^ The Biography Channel (2010). "Jane Goodall Biography". Diarkibkan daripada yang asal pada 2010-08-10. Dicapai pada 2017-02-03.
  4. ^ http://www.unc.edu.ar/darwin/honoris-causa-a-jane-goodall Diarkibkan 2016-03-04 di Wayback Machine Honoris Causa a Jane Goodall, UNC.edu.ar (in Spanish)
  5. ^ Janette Williams (25 April 2012). "Chimp researcher Jane Goodall named Tournament of Roses grand marshal". Daily News Los Angeles. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-05-03. Dicapai pada 19 November 2012.
  6. ^ CNA (10 November 2012). "University awards famed primatologist Jane Goodall". Taipei Times. Dicapai pada 11 November 2012.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Jane_Goodall&oldid=5316129"