Jieqi atau tempoh suria ialah salah satu daripada 24 titik masa yang berpadanan dengan peristiwa astronomi tertentu atau menandakan sesuatu fenomena semulajadi dalam China kalendar lunisolar tradisional. Titik-titik ini dijarakkan 15° sama rata di sepanjang ekliptik dan digunakan oleh kalendar lunisolar untuk kekal serentak dengan peralihan musim. Jieqi berasal dari China, kemudian disebar ke Korea, Vietnam, dan Jepun. Ini ditunjukkan oleh kenyataan bahawa tulisan-tulisan Cina tradisional untuk kebanyakan tempoh-tempoh ini adalah seiras.

(Dua puluh empat) tempoh suria
Tulisan Cina Tradisional(二十四)節氣
Tulisan Cina Ringkas(二十四)节气

Oleh sebab kelajuan Matahari sepanjang ekliptik berubah-ubah bergantung kepada jarak antara Bumi dengan Matahari, bilangan hari yang diambil Matahari untuk bergerak antara setiap pasang tempoh ini sedikit berubah-ubah sepanjang tahun. Setiap jieqi dibahagikan kepada tiga pentad (Bahasa Cina: ; pinyin: hòu). Setiap pentad terdiri daripada lima hari (atau jarangnya, enam hari), maka terdapat 72 pentad dalam setahun.

Senarai jieqi

sunting
Longitud Terjemahan
biasa
Nama
Cina [a]
Nama
Jepun
Nama
Korea [b]
Nama
Vietnam
Tarikh [c] Huraian
315° bermulanya musim bunga 立春
lìchūn
立春
risshun
입춘 (立春)
ipchun
Lập xuân 4 Feb  
330° air hujan 雨水
yǔshuǐ
雨水
usui
우수 (雨水)
usu
Vũ thủy 19 Feb lebih hujan berbanding salji
345° serangga bangkit 驚蟄 ([惊蛰] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-s (bantuan))
jīngzhé
啓蟄
keichitsu
경칩 (驚蟄)
gyeongchip
Kinh trập 5 Mac har. serangga yang berhibernasi bangun
ekuinoks musim bunga 春分
chūnfēn
春分
shunbun
춘분 (春分)
chunbun
Xuân phân 21 Mac har. pembahagian (atau tengah) musim bunga
15° cerah dan terang 清明
qīngmíng
清明
seimei
청명 (清明)
cheongmyeong
Thanh minh 5 Apr masa menjaga kubur
30° hujan bijian 穀雨 ([谷雨] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-s (bantuan))
gǔyǔ
穀雨
kokuu
곡우 (穀雨)
gogu
Cốc vũ 20 Apr har. hujan bijirin: hujan membantu pertumbuhan bijirin
45° bermulanya musim panas 立夏
lìxià
立夏
rikka
입하 (立夏)
ipha
Lập hạ 6 Mei  
60° bijian berisi 小滿 ([小满] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-s (bantuan))
xiǎomǎn
小満
shōman
소만 (小滿)
soman
Tiểu mãn 21 Mei bijian menjadi berisi
75° bijian dalam bulir 芒種 ([芒种] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-s (bantuan))
mángzhòng
芒種
bōshu
망종 (芒種)
mangjong
Mang chủng 6 Jun har. jejanggut bijian bertumbuh
90° solstis musim panas 夏至
xiàzhì
夏至
geshi
하지 (夏至)
haji
Hạ chí 21 Jun har. kemuncak musim panas (ketinggian matahari)
105° bahang kecil 小暑
xiǎoshǔ
小暑
shōsho
소서 (小暑)
soseo
Tiểu thử 7 Jul  
120° bahang besar 大暑
dàshǔ
大暑
taisho
대서 (大暑)
daeseo
Đại thử 23 Jul  
135° bermulanya musim luruh 立秋
lìqiū
立秋
risshū
입추 (立秋)
ipchu
Lập thu 7 Ogos  
150° kurangnya bahang 處暑 ([处暑] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-s (bantuan))
chǔshǔ
処暑
shosho
처서 (處暑)
cheoseo
Xử thử 23 Ogos har. tinggal dalam bahang
165° embun putih 白露
báilù
白露
hakuro
백로 (白露)
baekro
Bạch lộ 8 Sep lembapan memeluwap menyebabkan embun menjadi putih
180° ekuinoks musim luruh 秋分
qiūfēn
秋分
shūbun
추분 (秋分)
chubun
Thu phân 23 Sep har. pembahagian (atau tengah) musim luruh
195° embun sejuk 寒露
hánlù
寒露
kanro
한로 (寒露)
hallo
Hàn lộ 8 Okt  
210° turunnya fros 霜降
shuāngjiàng
霜降
sōkō
상강 (霜降)
sanggang
Sương giáng 23 Okt kehadiran fros dan penurunan suhu
225° bermulanya musim sejuk 立冬
lìdōng
立冬
rittō
입동 (立冬)
ipdong
Lập đông 7 Nov  
240° salji kecil 小雪
xiǎoxuě
小雪
shōsetsu
소설 (小雪)
soseol
Tiểu tuyết 22 Nov  
255° salji besar 大雪
dàxuě
大雪
taisetsu
대설 (大雪)
daeseol
Đại tuyết 7 Dis  
270° solstis musim sejuk 冬至
dōngzhì
冬至
tōji
동지 (冬至)
dongji
Đông chí 22 Dis har. kemuncak musim sejuk (ketinggian matahari)
285° dingin kecil 小寒
xiǎohán
小寒
shōkan
소한 (小寒)
sohan
Tiểu hàn 6 Jan  
300° dingin besar 大寒
dàhán
大寒
daikan
대한 (大寒)
daehan
Đại hàn 20 Jan  

a Tulisan Cina ringkas ditunjukkan dalam tanda kurungan jika berbeza daripada tulisan Cina tradisional.
b Hanja ditunjukkan dalam tanda kurungan.
c Tarikh boleh berubah dalam julat ±1 hari.

"Lagu Jieqi" (Bahasa Cina: 節氣歌; pinyin: jiéqìgē) boleh memudahkan penghafalan jiéqì:

Bahasa Cina

春雨驚春清穀天
夏滿芒夏暑相連
秋處露秋寒霜降
冬雪雪冬小大寒
每月兩節不變更
最多相差一兩天
上半年來六、廿一
下半年是八、廿三

Pinyin

chūn yǔ jīng chūn qīng gǔ tiān,
xià mǎn máng xià shǔ xiāng lián,
qiū chù lù qiū hán shuāng jiàng,
dōng xuě xuě dōng xiǎo dà hán.
měi yuè liǎng jié bù biàn gēng,
zùi duō xiāng chā yī liǎng tiān
shàng bàn nián lái liù, niàn yī
xià bàn nián shì bā, niàn sān

Maklumat setempat

sunting

Di Jepun, istilah Setsubun (節分) asalnya memaksudkan malam-malam sebelum Risshun (立春, 315°, bermulanya Musim Bunga) Rikka (立夏, 45°, bermulanya Musim Panas), Risshū (立秋, 135°, bermulanya Musim Luruh), dan Rittō (立冬, 225°, the bermulanya Musim Panas), tetapi kini ertinya tertumpu kepada hari sebelum Risshun. Nama setiap tempoh suria juga memaksudkan jangka masa antara hari itu dan tempoh suria seterusnya, atau 1/24 setahun.

Lihat juga

sunting

Pautan luar

sunting