Betina: Perbezaan antara semakan

{{otheruses}}

 

 

'''Betina''' ialah [[jantina]] sesuatu ataupun sebahagian [[organisma]] yang menghasilkan [[ovum]] (sel telur). Ovum merupakan [[gamet]] yang lebih besar dalam sistem pembiakan [[heterogami]], sedangkan gamet yang lebih kecil dan yang biasanya bergerak ialah [[sperma]] yang dihasilkan oleh [[jantan]]. Betina tidak boleh membiak secara seks tanpa gamet jantan. Sesetengah organisma boleh membiak, baik secara [[Pembiakan seks|seks]] ataupun secara [[Pembiakan aseks|aseks]].

 

 

{{main|Sistem penentuan jantina}}

 

Jantina bagi sesuatu organisma dapat ditentukan melalui berbagai-bagai faktor [[genetik]] atau [[persekitaran]]. Walaupun kebanyakan spesies mempunyai kedua-dua jantina, terdapatnya juga haiwan [[hermafrodit]] yang mempunyai kedua-dua organ pembiakan jantan serta betina.

 

Kebanyakan [[mamalia]], termasuknya manusia, boleh ditentukan melalui [[sistem penentuan jantina XY]] yang mentakrifkan [[kromosom seks]] XY untuk jantan dan XX untuk betina. Sewaktu [[Pembiakan seks|pembiakan]], jantan boleh menyampaikan sperma X ataupun sperma Y, sedangkan betina hanya dapat menyampaikan telur X. Sperma Y dan telur X akan menghasilkan jantan, sedangkan sperma X dan telur Y akan menghasilkan betina.

 

Dalam [[sistem penentuan jantina WZ]], jantan yang mempunyai kromosom seks ZZ (berbanding betina yang mempunyai WZ) boleh didapati di [[burung]] serta di sesetengah [[serangga]] dan organisma yang lain. Ahli-ahli [[himenoptera]], seperti [[semut]] dan [[lebah]], merupakan spesies [[haplodiploid]]. Dalam spesies ini, kebanyakan daripada jantannya adalah [[haploid]], sedangkan betina dan sesetengah jantan yang mandul adalah [[diploid]].

 

Dalam sesetengah spesies [[reptilia]], termasuknya [[aligator]], jantina ditentukan oleh suhu telurnya yang dieram. Spesies yang lain, umpamanya sesetengah [[siput]], mengamalkan pertukaran jantina: dewasanya bermula sebagai jantan, dan kemudiannya menjadi betina. Untuk ''clown fish'', sejenis ikan tropika, ikan yang dominan di dalam sesuatu kumpulan akan menjadi betina, sedangkan yang lain kekal menjadi jantan.

 

Bagi beberapa [[artropod]], jantina ditentukan melalui jangkitan. [[Bakteria]] daripada genus ''[[Wolbachia]]'' dapat menggantikan jantina mereka; beberapa spesies artropod terdiri daripada jantan pada keseluruhannya, dengan wujudnya betina ditentukan oleh kehadiran ''Wolbachia''.

 

Mamalia betina disifatkan oleh kepunyaan dua salinan kromosom X berbanding jantan yang mempunyai satu kromosom X dan satu kromosom Y yang lebih kecil. Untuk memperseimbangkan perbezaan saiz, salah satu daripada kromosom X betina tidak diaktifkan secara rawak di dalam setiap sel. Keadaan yang sebaliknya terjadi dalam burung, iaitu burung betina merupakan [[heterozigot]] yang mempunyai kromosom Z dan W, sedangkan burung jantan mempunyai dua kromosom Z.

 

Bagi manusia, terdapatnya banyak komponen (selain daripada genetik) yang menentukan jantina biologi dan identiti jantina.

 

 

{{Commons|Perempuan}}

* [[Kewanitaan]]

* [[Gestasi]]

 

 

[[ar:أنثى]]

[[uk:Жіноча стать]]

[[ur:مؤنث]]

[[yi:נקיבה]]

[[zh-yue:乸]]