Monokotiledon: Perbezaan antara semakan

 

'''Monokotiledon''' atau '''monokot''' ialah sekumpulan [[tumbuhan berbunga]] yang mendominasi sebahagian besar [[bumi]] ini dengan antara 50,000 hingga 60,000 [[spesies]]; mengikut [http://www.redlist.org/info/tables/table1 IUCN], bilangannya 59,300 spesies. Dari segi [[biomassa]] yang dihasilkan, monokot terdiri daripada kebanyakan tumbuhan [[pertanian]].

 

 

Dari segi [[ekonomi]], famili yang paling penting dalam kumpulan ini (dan dalam kumpulan tumbuhan berbunga) ialah rumput-[[rumput]] dalam famili [[Poaceae]] (Gramineae). Famili ini termasuk [[biji-bijian]] benar ([[padi]], [[gandum]], [[jagung]], dll), rumput ternak dan [[buluh]]. Famili rumput-rumput benar ini dievolusi dalam arah yang lain, dan mengkhusus dalam [[pendebungaan angin]]. Rumput-rumput menghasilkan bunga yang lebih kecil yang dikelompokkan dalam kepulan yang amat ketara ([[perbungaan]]). Lagi sebuah famili yang amat penting dari segi ekonomi ialah famili palma [[Arecaceae]] (Palmae).

 

 

Bagaimanapun, monokot merupakan sebuah kumpulan tersendiri. Salah satu daripada ciri-cirinya yang ketara adalah bahawa bunga monokot mempunyai tiga bahagian atau bilangan angka kandungan tiga. Umpamanya, bunga monokotiledon biasanya mempunyai tiga, enam atau sembilan kelopak bunga. Banyak monokot juga mempunyai daun-daun yang mengandungi vena-vena selari.

 

 

Perbezaan antara monokotiledon dan dikotiledon yang disenaraikan secara tradisi adalah seperti berikut:

 

* '''Daun:''': [[Vena]] utama untuk daun monokot adalah selari, sedangkan yang untuk dikot adalah berselirat.

 

 

Perbezaan-perbezaan di atas hanya merupakan suatu gambaran yang umum, dan harus tidak diambil secara literal kerana terdapat banyak kekecualian. Perbezaan-perbezaan yang dikemukakan adalah lebih benar antara monokot dan eudikot, mengikut [[sistem APG II]].

Perbezaan-perbezaan ini tidak tegas dan ketat: sebilangan monokot mempunyai ciri-ciri yang lebih serupa dengan dikot, dan sebaliknya. Ini sebahagian disebabkan bahawa "dikot" merupakan kumpulan [[parafili]] untuk monokot, dan sebilangan dikot mungkin mempunyai perhubungan yang lebih rapat dengan monokot, berbanding dengan dikot. Terdapat banyak cabang asal-usul dikot awal yang mempunyai ciri-ciri "monokot". Ini menunjukkan bahawa ciri-ciri di atas bukannya ciri-ciri yang mentakrifkan monokot. Apabila monokot dibandingkan dengan eudikot, perbezaannya adalah lebih konkrit.

 

Monokot dianggap merupakan sebuah kumpulan [[monofili]] yang telah wujud awal-awal lagi dalam sejarah [[tumbuhan berbunga]]. Fosil terawal yang dianggap sebagai pertinggalan monokot adalah daripada [[Zaman Batu Kapur]].

 

Setiap sistem yang disebut di atas menggunakan taksonomi dalaman tersendiri untuk kumpulan itu. Monokotiledon adalah termashyur sebagai sebuah kumpulan yang mempunyai sempadan luaran yang amat stabil (kumpulan ini merupakan kumpulan yang jelas dan tegas, sedangkan taksonomi dalamannya amat tidak stabil (secara sejarah, tidak terdapat dua sistem berwibawa yang pernah bersetuju mengenai bagaimana monokotiledon-monokotiledon dikaitkan dengan satu sama lain).

 

 

 

 

{{Link FA|es}}

[[cy:Monocotyledon]]

[[da:Enkimbladede]]

[[et:Üheidulehelised]]

[[el:Μονοκοτυλήδονο]]