Unit ukuran: Perbezaan antara semakan

 

Takrif, persetujuan dan kegunaan '''unit ukuran''' telah memainkan peranan yang utama dalam usaha manusia sejak dari awal-awal lagi sehingga hari ini. Sistem-[[sistem ukuran]] yang berbeza sama sekali amat biasa pada suatu ketika, tetapi kini terdapat satu piawai sejagat, iaitu [[SI|Sistem Unit Antarabangsa]] (SI), yang merupakan bentuk [[sistem metrik]] yang moden yang telah atau sedang [[Pemetrikan|diiterimaguna]] di seluruh dunia. [[Amerika Syarikat]] hampir pasti merupakan negara yang terakhir untuk menerimaguna sistem ini, walaupun sistem ini semakin digunakan di sana.

 

 

Dalam bidang-bidang [[fizik]] dan [[metrologi]], unit-unit merupakan piawai-piawai untuk mengukur [[kuantiti fizikal]] dan yang perlu diberikan takrif yang jelas supaya berguna. [[Kebolehulangan ujian]] merupakan pokok [[kaedah saintifik]] dan oleh itu, satu sistem unit yang piawai dapat memudahkan pelaksanaan ini. Sistem-sistem unit saintifik merupakan perbaikan konsep timbang dan ukur yang dikembangkan untuk tujuan [[perdagangan]] sejak lama dahulu.

 

 

{{main|Sejarah ukuran}}

 

Banyak sistem diasaskan dengan penggunaan bahagian badan dan benda-benda di sekeliling sebagai alat pengukur. Pengetahuan kita tentang berat dan ukuran muncul dari banyak sumber.

 

Sebelum penggunaan sejagat akan sistem metrik, banyak sistem ukuran yang berbeza digunakan. Kebanyakannya dikaitkan dengan sesuatu takat atau yang lainnya. Lazimnya, ia dikaitkan dengan matra jasad manusia. Sebagai kesannya, unit ukuran boleh berbeza bukan sahaja dari tempat ke tempat, tetapi turut daripada orang perseorangan.

 

Juga terdapat banyak unit yang [[Senarai unit pengukuran pelik|pelik]] dan tidak piawai yang ditemui. Ini termasuklah: tan [[Trinitrotoluene|TNT]], [[bom atom]] [[Hiroshima]] dan berat seekor [[gajah]].

 

Sistem unit yang berbeza diasaskan oleh pilihan set [[unit asas]] yang berbeza. Sistem unit yang paling luas digunakan adalah Sistem Unit Antarabangsa, atau [[SI]]. Terdapat tujuh [[unit asas SI]]. Semua [[Unit terbitan SI|unit SI lain]] boleh diterbitkan dari unit asas tersebut.

 

[[Unit asas SI]] bukanlah set unit terkecil. Set terkecil telahpun ditakrifkan. Terdapat set yang [[medan elektrik]] dan [[medan magnet|magnet]] berkongsi. Ini bergantung kepada hukum fizik yang menunjukkan bahawa medan electrik and magnet adalah manifestasi yang berbeza bagi fenomena yang sama. Dalam beberapa bidang sains, sistem unit lebih digunakan berbanding sistem SI.

 

Sebarang nilai [[kuantiti fizikal]] dinyatakan sebagai perbandingan kepada suatu unit bagi kuantiti tersebut. Sebagai contoh, nilai bagi kuantti fizikal ''Q'' ditulis sebagai hasil darab unit [''Q''] dan faktor berangka:

 

Perbezaan harus dijelaskan antara unit dan piawai. Sesuatu unit ditentukan oleh takrifannya, dan ia tidak bergantung kepada keadaan fizikal seperti suhu. Berlawanan dengan yang itum sesuatu piawai adalah pernyataan fizikal bagi sesuatu unit. Sebagai contoh, meter adalah unit, manakala sebarang logam adalah piawai. Satu meter adalah kepanjangan yang sama tanpa mengira suhu, tetapi sebatang logam akan menjadi satu meter pada suhu tertentu.

 

* Anggap unit sebagai pembolehubah. Tambah hanya seperti istilah. Apabila unit dibahagikan dengannya sendiri, pembahagian ini menghasilkan satu (tanpa unit). Apabila dua unit berlainan didarabkan, hasilnya adalah unit baru, dirujuk sebagai gabungan kedua unit tersebut. Sebagai contoh, dalam SI, unit kelajuan adalah meter sesaat (m/s). Lihat [[dimensional analysis]]. Unit boleh didarabkan dengan diri sendiri, membentuk unit dengan gandaan (contoh: m²/s²).

 

* Sesetengah unit mempunyai nama khas, bagaimanapun ia perlu dilayan sama setara. Sebagai contoh, satu newton (N) bersamaan satu kg·m/s². Ini memberi kemungkinan bagi unit dengan pelbagai takrifan, sebagai contoh: unit bagi [[surface tension]] boleh dirujuk samaada sebagai N/m (newton per metre) atau kg/s² (kilograms per saat persegi).

 

[[Pertukaran unit]] melibatkan pembandingan nilai-nilai fizikal piawai yang berbeza, baik untuk satu kuantiti fizikal yang tunggal, mahupun untuk satu kuantiti fizikal bersama-sama dengan satu gabungan kuantiti-kuantiti fizikal yang berlainan.

 

</ol>

 

 

'''Alat'''

 

'''Sains'''

 

'''Sejarah'''

 

'''[[Sistem metrik]]'''

 

'''Sistem-sistem yang lain'''

 

* Lampiran B dalam [http://ts.nist.gov/WeightsAndMeasures/h44-04.cfm Buku Panduan NIST 44], Edisi 2002

 

 

[[Kategori:Sistem unit]]

 

[[ar:وحدات قياس]]

[[ru:Единицы измерения]]

[[sq:Njësitë matëse]]

[[sk:Fyzikálna jednotka]]

[[sl:Merska enota]]