Semakan pada 13:01, 10 Februari 2010 sunting KLITE789 (bincang \| sumb.) 17,150 suntingan k Melencong ke Monsun ← Suntingan sebelumnya		Semakan pada 15:47, 10 Februari 2010 sunting batalkan Aurora (bincang \| sumb.) Birokrat, Penyelia 65,453 suntingan gabung Suntingan berikutnya →
Baris 1: [[Fail:Monsoon clouds Lucknow.JPG\|thumb\|right\|250px\|Awam monsun menyelubungi bandaraya [[Lucknow]], [[Uttar Pradesh]].]] #REDIRECT [[Monsun]]▼ '''Monsun''' pada mulanya memaksudkan [[angin]] pembalik bermusim yang diiringi oleh perubahan musim dalam [[kerpasan]],<ref>Ramage, C., ''Monsoon Meteorology''. International Geophysics Series, Vol. 15, 296 pp., Academic Press, San Diego, Calif. 1971.</ref> tetapi kini pula menyifatkan perubahan bermusim dalam peredaran atmosfera dan kerpasan.<ref>Trenberth, .K.E., Stepaniak, D.P., Caron, J.M., 2000, The global monsoon as seen through the divergent atmospheric circulation, ''Journal of Climate'', '''13''', 3969-3993.</ref> Sistem-sistem monsun utama di dunia terdiri daripada monsun [[Afrika Barat]] dan monsun [[Asia]]-[[Australia]], tetapi mungkin juga termasuk sekali monsun [[Amerika Utara]] dan [[Amerika Selatan]] yang mengalami pembalikan angin yang tidak lengkap. Perkataan ''monsun'' berasal daripada [[bahasa Portugis]] iaitu ''monção'', yang terbit daripada perkataan [[Bahasa Arab\|Arab]] ''mawsim'' (موسم "musim").<ref>''[[Oxford English Dictionary\|OED]]'' online</ref> Dari istilah Arab tersebut, terbitnya juga perkataan ''mausam'' (मौसम, موسم) dalam [[bahasa Hindi]], [[Urdu]] dan bahasa-bahasa India Utara lain yang bermaksud "[[cuaca]]".<ref name="delacy1998">{{Citation \| title=Hindi & Urdu phrasebook \| author=Richard Delacy, Parvez Dewan \| date=1998 \| publisher=Lonely Planet \| isbn=0864424256 \| url=http://books.google.com/books?id=QkJH90HBlekC \| quote=''... What's the weather like? Mausam kaisa hai? ...''}}</ref> Sebelum diperkenalkan dalam kosa kata bahasa Melayu, istilah ''monsoon'' mula dipakai dalam [[bahasa Inggeris]] di [[India British]] (kini [[India]], [[Bangladesh]] dan [[Pakistan]]) dan negara-negara jirannya untuk memaksudkan angin kencang bermusim yang bertiup dari [[Teluk Benggala]] dan [[Laut Arab]] di barat daya yang membawa hujan lebat ke situ.<ref>{{cite web\|publisher=[[American Meteorological Society]]\|author=Glossary of Meteorology\|date=June 2000\|url=http://amsglossary.allenpress.com/glossary/search?p=1&query=monsoon&submit=Search\|title=Monsoon\|accessdate=2008-03-14}}</ref> Dalam bidang [[hidrologi]], dikira bahawa curahan hujan monsun berlaku di mana-mana kawasan yang menerima kebanyakan besar hujannya pada musim tertentu; oleh itu hujan monsun bukan sahaja turun di kawasan monsun bahkan juga tempat-tempat lain di dunia yang mengalami curahan hujan sedemikian (iaitu tidak dipastikan kewujudan sistem monsun).<ref>International Committee of the Third Workshop on Monsoons. [http://caos.iisc.ernet.in/faculty/bng/IWM-III-BNG_overview.pdf The Global Monsoon System: Research and Forecast.] Retrieved on 2008-03-16.</ref> ==Proses== [[Fail:Howrah Bridge 01.jpg\|thumb\|right\|250px\|Pemandangan awan monsun Lautan Hindi di atas [[Jambatan Howrah]], [[Calcutta]].]] Monsun boleh dianggap sebagai [[bayu laut]] besar-besaran, disebabkan pemanasan bermusim, diikuti hasilnya iaitu timbulnya [[tekanan rendah terma]] yang melanda daratan kebenuaan, yang disebabkan oleh amplitud kitaran musim suhu daratan yang lebih besar berbanding lautan berdekatan. Pemanasan berbezaan ini berlaku kerana haba dalam lautan bercampur secara menegak melalui "lapisan bercampur" yang mungkin sedalam 50 meter, melalui tindakan [[gelora]] janaan angin dan keapungan, sedangkan permukaan darat perlahan pengaliran habanya, dengan penembusan isyarat bermusim yang lebih kurang sedalam semeter sahaja. Tambahan pula, [[muatan haba tentu]] air cecair jauh lebuh tinggi berbanding dengan bahan-bahan yang membentuk daratan. Faktor-faktor tersebut secara bersamanya bererti bahawa muatan haba lapisan yang terlibat dalam kitaran musim adalah lebih besar di atas lautan berbanding di atas daratan, dengan hasilnya iaitu udara di atas daratan lebih cepat memanas berbanding udara di atas lautan. Udara panas di atas daratan cenderung menaik, maka terjadinya kawasan [[tekanan rendah]]. Ini menjadikan angin mantap bertiup ke arah daratan, membawa bersamanya udara yang lembap dari dekat permukaan lautan.<ref name="cause">Dr. Louisa Watts (2009). [http://www.ncas.ac.uk/index.php?option=com_content&task=view&id=291&Itemid=9 What causes the west African monsoon?] National Centre for Environmental Science. Retrieved on 2009-04-04.</ref> [[Kerpasan\|Curahan hujan]] seumpamanya terjadi daripada udara lembap dari lautan yang dinaikkan oleh gunung,<ref name="MT">Dr. Michael Pidwirny (2008). [http://www.physicalgeography.net/fundamentals/8e.html CHAPTER 8: Introduction to the Hydrosphere (e). Cloud Formation Processes.] Physical Geography. Retrieved on 2009-01-01.</ref> pemanasan permukaan,<ref>Bart van den Hurk and Eleanor Blyth (2008). [http://www.knmi.nl/~hurkvd/Loco_workshop/Workshop_report.pdf Global maps of Local Land-Atmosphere coupling.] KNMI. Retrieved on 2009-01-02.</ref> penumpuan di permukaan,<ref>Robert Penrose Pearce (2002). [http://books.google.com/books?id=QECy_UBdyrcC&pg=PA66&lpg=PA66&dq=ways+to+moisten+the+atmosphere&source=web&ots=-0MYq5qyS6&sig=gz5lOAPIc54v5qfO7nZ098KmVGE&hl=en&sa=X&oi=book_result&resnum=6&ct=result Meteorology at the Millennium.] Academic Press, p. 66. ISBN 9780125480352. Retrieved on 2009-01-02.</ref> capahan di langit, ataupun aliran keluar hasil ribut pada permukaan.<ref>{{cite web\|author=Glossary of Meteorology\|date=June 2000\|publisher=[[American Meteorological Society]]\|url=http://amsglossary.allenpress.com/glossary/search?p=1&query=gust+front&submit=Search\|title=Gust Front\|accessdate=2008-07-09}}</ref> Walaupun begitu, apabila dinaikkan, udara menyejuk kerana tekanan rendah yang mengembang, lalu menyebabkan [[penyejatan]]. Pada musim sejuk, daratan cepat menjadi sejuk, tetapi lautan pula lebih lama menyimpan haba. Udara sejuk di atas daratan menimbulkan kawasan tekanan tinggi yang menghasilkan bayu dari daratan ke lautan.<ref name="cause"/> Monsun adalah ibarat [[bayu laut\|bayu laut dan darat]], iaitu istilah yang biasanya memaksudkan kitaran peredaran harian berhampiran kawasan pantai setempat, itupun lebih besar, lebih kuat dan bermusim.<ref>{{cite web\|author=[[BBC]] Weather\|url=http://www.bbc.co.uk/weather/features/understanding/monsoon.shtml\|title=The Asian Monsoon\|date=2004-09-01\|accessdate=2008-05-22}}</ref> Semakin mendalam pemahaman monsum, semakin luasnya pengertian istilah monsun untuk merangkumi hampir semua fenomena yang dikaitkan dengan kitaran cuaca tahunan dalam kawasan tanah [[tropika]] dan [[hampir tropika]] di Bumi. == Sistem monsun == Dengan semakin bertambahnya pengetahuan mengenai monsun, definisi "monsun" telah melebar, dan kini termasuk segala fenomena yang berkaitan dengan siklus cuaca tahunan di benua [[Asia]], [[Australasia]], dan [[Afrika]] yang tropika dan subtropika serta lautan dan samudera di wilayah-wilayah tersebut. Di daerah-daerah inilah siklus-siklus peristiwa cuaca yang paling hebat dan dramatik di [[Bumi]] terjadi. Selain itu, sistem Monsun juga diketahui selalunya terjadi saat pembentukan [[benua raksasa\|benua-benua raksasa]] seperti [[Pangea]] bersama dengan [[cuaca kontinental]] yang ekstrim. === Angin Monsun Barat (Asia) === Angin Monsun Barat adalah angin yang bertiup sekitar bulan [[Oktober]] - [[April]] di [[Malaysia]], [[Brunei]] dan [[Indonesia]]. Angin ini bertiup saat matahari berada di belahan bumi selatan, yang menyebabkan benua Australia musim panas, sehingga bertekanan minimum dan Benua asia lebih dingin, sehingga tekananya maksimum. Menurut hukum [[Buys Ballot]], angin akan bertiup dari daerah bertekanan maksimum ke daerah bertekenan minimum, sehingga angin bertiup dari benua Asia menuju benua Australasia, dan kerana menuju ke Selatan [[Khatulistiwa]]/Equator, maka angin akan dibelokkan ke arah kiri. Pada waktu ini, Indonesia dan Malaysia khususnya akan mengalami musim hujan akibat adanya massa wap air yang dibawa oleh angin ini, saat melalui lautan luas di bahagian utara (Samudera (Lautan) Pasifik dan Laut Cina Selatan). === Angin Monsun Timur === Angin Monsun Timur adalah angin yang bertiup pada bulan [[April]] - [[Oktober]] di [[Indonesia]] dan [[Malaysia]] khususnya. Angin ini bertiup saat matahari berada di belahan bumi utara, sehingga menyebabkan benua Australasia musim dingin, sehingga bertekanan maksimum dan Benua asia lebih panas, sehingga tekananya minimum. Menurut hukum Buys Ballot, angin akan bertiup dari daerah bertekanan maksimum ke daerah bertekenan minimum, sehingga angin bertiup dari benua [[Australasia]] menuju benua [[Asia]], dan karena menuju Utara Khatulistiwa/Equator, maka angin akan dibelokkan ke arah kanan. Pada waktu ini, Indonesia akan mengalami musim kemarau akibat angin tersebut melalui gurun pasir di bagian utara Australia yang kering dan hanya melalui lautan sempit. ==Rujukan== {{commonscat\|Monsoon}} {{Reflist}} ==Bacaan lanjut== * International Committee of the Third Workshop on Monsoons. [http://caos.iisc.ernet.in/faculty/bng/IWM-III-BNG_overview.pdf The Global Monsoon System: Research and Forecast.] * Chang, C.P., Wang, Z., Hendon, H., 2006, The Asian Winter Monsoon. ''The Asian Monsoon'', Wang, B. (Ed), Praxis, Berlin, p89-127. ==Pautan luar== * [http://www.wrh.noaa.gov/fgz/science/monsoon.php?wfo=fgz National Weather Service: The North American Monsoon] * [http://earthobservatory.nasa.gov/Newsroom/Campaigns/NAME_Mission.html North American Monsoon Experiment] * [http://eamex.iastate.edu/ East Asian Monsoon Experiment] * [http://nasrani.net/2007/02/18/influence-of-monsoon-winds/ Influence of monsoon winds] * [http://www.pbs.org/wnet/nature/monsoon/html/intro.html Meet the Indian monsoons at PBS.org] * [http://www.azcentral.com/weather/monsoon/ Arizona Central monsoon page] * [http://www.pepperridgenorthvalley.com/monsoon_basics.php Basics of the Arizona Monsoon] * [http://www.amma-international.org/rubrique.php3?id_rubrique=109 AMMA - African Monsoon Multidisciplinary Analyses] * [http://www.youtube.com/watch?v=mAdhjKglM3A Flooding of urban areas due to Monsoon showers, Phnom Penh-Cambodia > Video attachment] [[Kategori:Angin]] [[Kategori:Iklim]] [[ar:ريح موسمي]] ▲~~#REDIRECT~~ [[bs:Monsun]] [[bg:Мусон]] [[ca:Monsó]] [[cs:Monzun]] [[da:Monsun]] [[de:Monsun]] [[et:Mussoon]] [[el:Μουσώνας]] [[en:Monsoon]] [[es:Monzón]] [[eo:Musono]] [[eu:Montzoi]] [[fr:Mousson]] [[gl:Monzón]] [[ko:계절풍]] [[hi:मॉनसून]] [[hr:Monsun]] [[io:Musono]] [[ilo:Nepnep]] [[id:Muson]] [[it:Monsone]] [[he:מונסון]] [[kk:Муссондар]] [[lv:Musoni]] [[lt:Musonas]] [[hu:Monszun]] [[ml:മണ്‍‌സൂണ്‍]] [[nl:Moesson (regentijd)]] [[ja:モンスーン]] [[no:Monsun]] [[nn:Monsun]] [[pl:Monsun]] [[pt:Monção]] [[ro:Muson]] [[ru:Муссон]] [[sk:Monzún]] [[sl:Monsun]] [[sh:Monsunska klima]] [[fi:Monsuuni]] [[sv:Monsun]] [[tl:Balaklaot]] [[ta:பருவப் பெயர்ச்சிக் காற்று]] [[te:ఋతుపవనాలు]] [[th:มรสุม]] [[uk:Мусон]] [[vi:Gió mùa]] [[zh:季风]]

Monsun: Perbezaan antara semakan