Bawang besar: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
k bot membuang: fr, es, el, tr, oc, sq, ku, zh-min-nan, pt, de, pl, sr, fa, id, bg, hu, eo, cs, ksh, da, it, ja, zh, ca, ro, fi, gl, he, ar, mr |
Ma Hzi Wong (bincang | sumb.) Mencipta laman baru dengan kandungan '{{Taxobox |name=Bawang besar |image=Onions.jpg |image_width=240px |color=lightgreen |regnum=Plantae |divisio=Magnoliophyta |...' |
||
Baris 1:
{{Taxobox
| color = lightgreen▼
▲| name = Bawang Bombay
▲| image = Onions.jpg
▲| image_width = 240px
▲| regnum = [[Plantae]]
▲| divisio = [[Magnoliophyta]]
|ordo=[[Asparagales]]
▲| classis = [[Monokotiledon|Liliopsida]]
|
|
|species=''A. cepa''
| binomial
| binomial_authority
| synonyms=
}}
'''Bawang besar''' atau '''Bawang Bombay''' ialah sejenis sayuran umbisi yang telah wujud dan telah ditanam di [[Mesir]] semenjak 2,700 tahun dulu dan merupakan tanaman makanan penting yang digunakan diseluruh dunia. Tumbuhan ini dipercayai berasal dari kawasan [[Asia Barat]] dan [[Asia Tengah]] dan kini telah di usahakan diseluruh dunia.
Pengeluaran bawang besar dunia pada tahun 2008 sebanyak 3.367 juta metrik tan dengan negara [[China]] sebagai pengeluar utama sebanyak 835,060 mt diikuti dengan [[Jepun]] (535,340 mt) dan [[Korea Selatan]] (523,439 mt). Negara lain yang banyak menanam bawang besar adalah [[New Zealand]], [[Nigeria]], [[Mexico]], [[Tunisia]], [[Korea Utara]] dan [[Equador]]. Dikalangan negara [[asia tenggara]], hanya [[Thailand]] (2,200 hektar setahun) dan [[Filipina]] (7,000 hektar setahun) yang banyak menanam bawang besar. [[Indonesia]] pula ada mula menanam tetapi ini tidak berlaku di Malaysia. Malaysia masih mengimpot bawang besar iaitu sebanyak 150,000 - 250,000 mt setiap tahun.
Bawang impot di Malaysia lebih dikenali dengan Bawang Besar China (jenis Bulat) lebih sedap berbanding dengan Bawang Besar India (bulat leper dan lebih 'pedas').
[[Kategori:Tumbuhan]]▼
[[Kategori:Bahan makanan]]▼
[[Kategori:Rempah]]▼
== Khasiat ==
Kajian saintifik mendapati setiap 100 gram bawang besar, bahagian yang boleh di makan mengandungi 83 g air, [[protein]] (1-2 g), [[karbohidrat]] (5-9 g) dan tenaga 150 kiloJoule. Bahagian bawang yang boleh dimakan mencapai 90% dari kesemuanya kerana bawang besar hanya mempunyai kulit yang sangat nipis dan bertahan agak lama. Kandungan terpenting dalam bawang besar dikenali sebagai ''S-Alkenyl cysteine sulphoxides'' iaitu bahan aktif yang berfungsi dalam menambahkan perisa dan kesedapan dalam makanan.
== Ciri-ciri morfologi ==
Tanaman bawang besar atau Onion ini mengeluarkan bau atau aroma yang kuat apabila di pecahkan dari bahagian umbisi (bulb, daun dan akar). Tanaman bawang adalah jenis umbisi dengan daun dari bawah setinggi 40-50 cm serta berwarna hijau. Daunnya adalah selang (5-8 helai), bilah daun berbentuk silender, pejal di bawah dan kosong di bahagian atas atau pucuk dengan pucuk yang tajam serta tirus. Bebawang terletak dalam tanah yang berbentuk bulat, lonjong atau leper bergantung kepada varieti dan ia berkulit nipis. Bunganya terbentuk seperti berbentuk sfera umbel dengan ukuran 2-5 cm mengandungi 50-2,000 jambak berwarna ungu atau hijau putih. Kajian mendapati selepas pendebungaan, buah bawang besar akan terbentuk berukuran 4-6 diameter seperti kapsul megandungi 6 biji benih. Biji benih bawang berukuran 6 mm x 4 mm berwarna hitam dan berkerekot apabila kering.
== Penanaman ==
Penanaman bawang besar sesuai ditanam di atas tanah gembur berpasir yang subur dan lazimnya di tanam di atas batas. Benih bawang besar (jenis ''Red Creole'') perlu disemai diatas tapak semaian selama 6 - 8 minggu dan perlu diberikan teduhan. Apabila anak semaian bersaiz seperti pensil atau setinggi 15 cm terus di tanam/diubah keatas batas dengan jarak tanaman sejauh 30 - 40 cm dalam baris dan 50-60 cm antara baris (2 baris di atas batas). Terdapat juga beberapa varieti di Filipina seperti 'Granex' dan 'Red Pinoy' yang ditanam dengan biji benih terus ke atas batas terutama di waktu musim hujan. Sistem pengairan penting pada peringkat awal penanaman tetapi jika air berlebihan juga akan memusnahkan tanaman.
Pembajaan bagi bawang besar adalah penting dengan menggunakan baja organik dan baja sebatian kimia. Baja [[nitrogen]] perlu diberikan pada peringkat awal pertumbuhan vegetatif sehingga ke peringkat hampir matang ditambah unsur [[fosforus]] dan [[kalium]]. Sebaiknya tanaman bawang diberikan sungkupan seperti jerami padi atau rumput kering seperti apa yang dijalankan di Filipina dan Thailand. Petani perlu menlaksanakan [[tanaman giliran|penggiliran tanaman]] bawang untuk elakkan serangan dari [[nematod]], kulat ''Sclerotium'' dan ''Fusarium''.
== Penyakit dan perosak ==
Masalah utama tanaman bawang merah adalah serangan teruk oleh kulat ''Altenaria porri'' (penyakit tompok unggu) yang menyebabkan pokok boleh mati dan perlu dikawal dengan [[racun kimia]] seperti Dithane. Serangan [[reput pangkal]] oleh kulat ''Fusarium oxysporium'' juga berlaku pada semua peringkat dan perlu dikawal dengan amalan penggiliran tanaman atau menggunakan [[varieti]] rintang. Terdapat juga penyakit [[bintik daun]] yang disebabkan oleh ''Stemphyllium botryosum'' dan serangan ini boleh dikawal dengan racun kimia jenis carbamate. Penyakit lain ialah penyakit [[antraknos]] (''Collectotricum cicirnans''), penyakit [[kulapuk hitam ]](''Aspegillus niger'') dan Penyakit [[terbakar pucuk]] (''Botrytis squamosa'').
Terdapat banyak serangga perosak yang juga meminati bawang besar seperti [[ulat ratus]] (''Spodoptera exigua'') yang makan daun bawang dan juga serangan [[kutu]] (''Thrips spp'') yang merosakan daun. [[Virus]] juga menyerang bawang iaitu serangan '[[bantut kuning bawang]]' iaitu menjadikan pokok terbantut dan penyakit [[kuning tapak sulaiman]] sering berlaku. Selepas dituai bawang besar juga diserang [[bakteria]] iaitu jenis ''Pseudomonas aeruginosa'' dan ''Ervinia carotovora'' yang menyebabkan kerugian semasa penyimpanan di stor. Nematod (''Melodoigyne spp.'') juga menyebabkan kerosakan akar yang menjejaskan hasil jika penggiliran tanaman tidak dijalanan. Disebabkan itu petani di Malaysia tak gemar tanam bawang besar.
==Penuaian==
Penuaian bawang besar dibuat selepas 90 -150 hari lepas semai atau tanam mengikut varieti dan lokasi. Lazimnya penuaian di jalankan pada musim kering iaitu bulan Mac-April dengan mencabut bawang yang telah cukup matang. [[Bebawang]] dengan daun tadi digantung untuk beberapa hari dikebun sehingga daunnya cukup kering sebelum diasingkan bebawang dan dibuat penggredan. Bebawang kemudian dimasukan dalam guni berjaring dan disimpan dalam setor untuk dijual. Hasil bergantung kepada varieti bawang merah. Jenis 'Granex' mampu menghasilkan 15-20 metrik tan sehektar di Filipina dan Thailand walaupun purata penghasilan di kawasan Asia cuma 14 mt.ha berbanding dengan penanaman bawang di [[Eropah]] mencatat 50 mt/ ha.
Bawang besar di masukkan ke dalam guni dengan berat 20 kg /guni yang disusun datas rak-rak kayu didalam setor yang mempunyai pengudaraan yang baik. Kajian juga mendapati bawang besar yang di simpan dalam bilik sejuk bersuhu 0 darjah celsius mampu bertahan selama 6 bulan. Teknologi penanaman bawang besar agak rumit dan adakah memadai dengan harga yang di tawarkan di Malaysia.
==Bacaan lanjut==
* {{en}} Eric, B. (2010). Garlic and Other Alliums: The Lore and the Science. United Kingdom: [http://www.rsc.org RSC Publishing]
==Rujukan==
{{reflist}}
[[Kategori:Amaryllidaceae]]
[[en:Onion]]
| |||