|
[[Imej:petamukim.gif|thumb|Pembahagian daerah Setiu]]
'''Setiu''' Setiu merupakan sebuah daerah bongsu daripadasalah tujuhsatu [[daerah]] di dalam Negerinegeri [[Terengganu Darul Iman. Ditubuhkan hasil daripada perakuan Unit Pemodenan Tadbiran dan Perancangan Pengurusan Malaysia (MAMPU) pada 1 Januari 1985]]. Jumlah penduduk di daerah Setiu ialah seramai 54,883 orang (1998). Daerah baru ini mempunyai keluasan 135,905.80 hektar. Merupakan 10.49% daripada keseluruhan keluasan Negeri Terengganu Darul Iman. Bersempadan dengan Daerah Kuala Terengganu, Hulu Terengganu dan Besut. Terbahagi kepada tujuh buah mukim iaitu;-
==Sejarah==
Mukim Hulu Nerus - 54,523.30 hektar
Terbitnya nama Setiu adalah berasal daripada nama seorang pahlawanPahlawan Bugis. Peperangan antara Belanda dengan Bugis telah berlaku dalam tahun 1770an1870an. Dalam peperangan tersebut pihak Belanda telah mendapat kemenangan. Dengan kekalahan Bugis ini menyebabkan ramaiRamai orang-orang Bugis lari meninggalkan negeri mereka . Antara orang-orangmereka Bugisadalah tersebutseorang termasuklahPahlawan Tok Setiu.bernama Tok Setiu merupakan seorang Panglima Raja Bugis. Antara faktor yang menyebabkan beliau lari selain daripadadari kalah berperang ialah kerana beliau tidak mahu hidup bertuankan Belanda. Setelah beberapa lama belayar Tok Setiu dan orang-orangnya pun tiba di Terengganu. Negeri Terengganu pada masa itu di bawah pemerintahan Sultan Ahmad II iaituia itu Sultan Terengganu yang ke- X10 ( 1875 hingga- 1881). ▼Mukim Calok - 20,589.60 hektar
Dengan persetujuan Sultan Ahmad II beliau membuka perkampungan yang dinamakan Kampung Bukit Tok Setiu. Tok Setiu mendapat tentangan daripada Tok Itam dan orang-orangnya kerana berebut suatu kawasan. Berlakulah peperangan yang amat hebat selama 7 hari 7 malam. Dalam peperangan tersebut pihak Tok Setiu menerima kekalahan. Memandangkan hal yang demikian Tok Setiu memohon bantuan daripada Tok Serban Kuning dari Mukim Batu Bertindan, Bukit Mahsuri. Dengan bantuan yang diberikan oleh Tok Serban Kuning maka pihak Tok Itam mengalami kekalahan.
Mukim Hulu Setiu - 23,292.90 hektar
Kemenangan Tok Setiu telah mengukuhkan lagi kedudukanyan sebagai Ketua di kampungnya dan menyebabkan pengaruh beliau semakin kuat dan pengikutnya bertambah ramai. Semasa pimpinan Tok setiu, beliau telah meninggalkan banyak jasa antaranya membuat tandak-tandak sungai, adalah bertujuan untuk memudahkan pengaliran air dari sungai ke sawah-sawah.
Mukim Guntung - 16,348.50 hektar
Selain daripada bertugas sebagai Ketua Kampungkampung, Tok Setiu juga berperanan sebagai guru silat dimana ramai penduduk-penduduknya yang belajar denganyadaripadanya. Dikatakan bahawa persilatan menjadi pokok utama dalam kehidupan penduduk kampung Bukit Tok Setiu ialah kerana adanya satu temasya pertandingan silat. Temasya ini telah diadakan pada tiap-tiap tahun. ▼Mukim Tasik - 5,827.10 hektar
Tok Setiu meninggal dunia setelah bertikam dengan adiknya disebabkan oleh fitnah dan dikuburkan berhampiran dengan rumahnya. Kawasan perkampungan Tok Setiu sekarang telah dipenuhi dengan pokok getah dan semak samun. Tok Setiu memainkan peranan yang besar dalam sejarah kehidupanya dan banyak jasa-jasa yang ditinggalkannya.Kemasyuran nama Tok Setiu telah mendorong kepada penduduk kampung menamakan tempat itu sebagai SETIU hingga sekarang menjadi sebuah Daerah.
Mukim Pantai - 8,499.40 hektar
Setiu merupakan sebuah Daerah Bongsu daripada tujuh Daerah didalam Negeri Terengganu Darul Iman. Ditubuhkan hasil daripada perakuan Unit Pemodenan dan Kemajuan Pentadbiran (MAMPU) pada 1 Januari 1985.
Mukim Merang - 6,825.00 hektar
Daerah baru ini mempunyai keluasan 135,905.80 hektar (1,359.90 km²). Merupakan 10.49% daripada keseluruhan keluasan Negeri Terengganu Darul Iman. Bersempadan dengan Daerah Kuala Terengganu, Hulu Terengganu dan Besut. Terbahagi kepada tujuh buah mukim iaitu Mukim Pantai (8,499.40 hektar), Mukim Guntung (16,348.50 hektar) Mukim Tasek ( 5,827.10 hektar), Mukim Hulu Setiu (23,292.90 hektar) Mukim Calok (20,589.60 hektar), Mukim Merang (6,825.00 hektar) dan Mukim Hulu Nerus (54,523.30 hektar).
Penduduk Setiu bertutur dalam beberapa dialek seperti loghat terengganu dan loghat kelantan. Hampir 50% penduduk disini bertutur dalam loghat Kelantan dan 50% lagi bertutur dalam loghat Terengganu. Penduduk yang bertutur dalam loghat Terengganu di daerah ini ialah mereka yang tinggal di kawasan pantai seperti Kg.merang, Kg.bari, Kg.rhu 10, Kg penarek, Kg.mangkuk, Kg.kuala setiu, Kg fikri, Kg saujana dan lain-lain lagi. Selain itu, kampung-kampung yang berada berhampiran dengan daerah kuala terengganu seperti Kg.Sungai Tong turut bertutur dalam loghat Terengganu. Manakala bagi yang bertutur dalam loghat Kelantan adalah mereka yang tinggal berdekatan dengan daerah Besut seperti Kg.bintang, Kg Guntung, Kg Buluh dan sebagainya.
'''Sejarah Setiu'''
Dalam tahun 1980 Kerajaan Negeri telah meminta MAMPU supaya membuat kajian kemungkinan kekesanan sempadan daerah Negeri Terengganu. Hasil kajian tersebut Kerajaan Negeri telah bersetuju menubuhkan Daerah Setiu pada 1hb. Januari, 1985 dimana sebahagian daripada mukim-mukim dari Daerah Kuala Terengganu dan Besut dimasukkan ke Daerah Setiu.
1 Januari 1985, adalah satu lagi tarikh bersejarah bagi penduduk negeri Terengganu, apabila sebuah lagi daerah baru yang dikenali sebagai Daerah Setiu ditubuhkan oleh Kerajaan Negeri Terengganu. Kewujudan Daerah Setiu ini telah meletakkan Negeri Terengganu kepada tujuh daerah iaitu Daerah Kuala Terengganu, Kemaman, Marang, Dungun, Besut, Hulu Terengganu dan Setiu.
Daerah Setiu merangkumi 7 mukim di bawah pentadbiran seorang Pegawai Daerah mempunyai keluasan 130,477.36 hektar dengan jumlah penduduknya seramai 33,000 orang mengikut banci 1980. Mukim-mukim yang terdapat di dalam Daerah Setiu ialah Chalok, Tasik, Hulu Setiu, Guntung dan Pantai dari Daerah Besut, Merang dan Hulu Nerus dari Daerah Kuala Terengganu.
▲Terbitnya nama Setiu adalah berasal daripada nama seorang pahlawan Bugis. Peperangan antara Belanda dengan Bugis telah berlaku dalam tahun 1770an. Dalam peperangan tersebut pihak Belanda telah mendapat kemenangan. Dengan kekalahan Bugis ini menyebabkan ramai orang-orang Bugis lari meninggalkan negeri mereka. Antara orang-orang Bugis tersebut termasuklah Tok Setiu. Tok Setiu merupakan seorang Panglima Raja Bugis. Antara faktor yang menyebabkan beliau lari selain daripada kalah berperang ialah kerana beliau tidak mahu hidup bertuankan Belanda. Setelah beberapa lama belayar Tok Setiu dan orang-orangnya pun tiba di Terengganu. Negeri Terengganu pada masa itu di bawah pemerintahan Sultan Ahmad II iaitu Sultan Terengganu yang ke-X (1875 hingga 1881).
Apabila Tok Setiu mendarat ke Terengganu, beliau pun menemui baginda Sultan Ahmad II untuk memohon menumpang tinggal di Terengganu, beliau menceritakan perihal kedatangannya dan segala pahit maung semasa dalam pelayaran.
Baginda Sultan Ahmad II telah bersetuju dan perkenankan permohonan Tok Setiu dan orang-orangnya. Lalu Baginda titahkan kepada Tok Setiu supaya mencari tempat yang sesuai utnuk dibuat perkampungan.
Setelah meninjau kawasan-kaeasan di Negeri Terengganu, beliau telah memilih sebuah tempat dan dinamakan Kampung Bukit Tok Setiu. Disinilah tempat Tok Setiu dan orang-orangnya berkampung dan menjalankan kerja-kerja harian mereka.
Pada peringkat awal pendudukan Tok Setiu di Kampung Bukit Setiu, beliau telah dilantik sebagai Ketua Kampung. Dalam pada inilah Tok Setiu mendapat tentangan daripada Tok Itam dan orang-orangnya kerana berebut satu kawasan. Oleh kerana tidak mendapat kata sepakat dan tolak ansur antara mereka berdua, lalu berlakulah peperangan yang amat hebat selama 7 hari 7 malam. Dalam peperangan tersebut pihak Tok Setiu hampir menerima kekalahan.
Memandangkan hal yang demikianlah Tok Setiu memohon bantuan daripada Tok Serban Kuning dari Mukim Batu Bertindan, Bukit Mahsuri. Dengan bantuan yang diberikan oleh Tok Serban Kuning maka pihak Tok Itam telah mengalami kekalahan. Kemenangan Tok Setiu telah mengukuhkan lagi kedudukanya sebagai Ketua di Kampungnya dan menyebabkan pengaruh beliau semakin kuat dan pengikutnya bertambah ramai.
Kekalahan Tok Itam telah menyebabkan anak buahnya menyimpan dendam dan mereka telah membuat batas sempadan dengan menanam suatu azimat. Tujuannya adalah untuk mencegah daripada kemasukan binatang-binatang daripada kampung lain. Ini jelas terbukti apabila seseorang yang hendak membawa masuk kerbau dan lembu dengan tujuan untuk membelanya ataupun kenduri kendara, binatang itu apabila melangkah saja ke garis sempadan tersebut terus mati. Peristiwa ini telah berlaku berulang-ulang kali.
Semasa pemerintahan Tok Setiu, beliau telah meninggalkan banyak jasa antaranya membuat tandak-tandak sungai adalah bertujuan untuk memudahkan pengaliran air dari sungai ke sawah-sawah. Pekerjaan penduduk-penduduk pada masa itu hinggalah sekarang ialah bertanam padi dan menoreh getah.
▲Selain daripada bertugas sebagai Ketua Kampung, Tok Setiu juga berperanan sebagai guru silat dimana ramai penduduk-penduduknya yang belajar denganya. Dikatakan bahawa persilatan menjadi pokok utama dalam kehidupan penduduk kampung Bukit Tok Setiu ialah kerana adanya satu temasya pertandingan silat. Temasya ini telah diadakan pada tiap-tiap tahun.
Tok Setiu meninggal dunia setelah bertikam dengan adiknya disebabkan oleh fitnah dan dikuburkan berhampiran dengan rumahnya yang terletak di bawah sepohon Berangan. Pokok Berangan telah ditebang manakala batu nisan tidak dapak dikesan. Kawasan perkampungan Tok Setiu sekarang telah dipenuhi dengan pokok-pokok getah dan semak samun.
Kemasyuran nama Tok Setiu telah mendorong kepada penduduk-penduduk kampung menamakan tempat itu sebagai SETIU hinggalah sekarang menjadi satu daerah.
'''Penduduk'''
Anggaran jumlah penduduk Daerah Setiu pada tahun 2002 adalah seramai 54,333 orang, iaitu merupakan 5.57% penduduk keseluruhan negeri Terengganu dan dengan kadar pertumbuhan penduduk purata tahunan 1.93%.Kepadatan penduduk adalah dengan kadar 42 orang setiap km. persegi.Komposisi etnik pula didominasi oleh kaum Melayu iaitu seramai 52,749 orang (97.08%) diikuti kaum Cina seramai 140 orang (0.26 %),India seramai 10 orang (0.02%) dan lain-lain seramai 1,434 orang (2.64%).
'''Antara pengangkutan awam yang terdapat di Daerah Setiu ialah :-'''
'''Pengangkutan Bas Ekspres'''
Ekspres Mutiara merupakan pengangkutan awam yang boleh digunakan untuk perjalanan jauh, di mana ia menyediakan perjalanan dari Setiu ke Kedah dan juga dari Setiu ke Kuala Lumpur. Terminal bas ekspres ini terletak di pusat Bandar Permaisuri yang menempatkan satu kaunter tiket untuk kemudahan pengguna. Pengguna boleh memilih waktu perjalanan sama ada pada sebelah pagi ataupun malam.
'''Pengangkutan Teksi'''
Pengangkutan awam ini merupakan salah satu pilihan penduduk tempatan Setiu. Dengan perkhidmatan ini, pengguna boleh menyewa untuk ke destinasi-destinasi seperti dari Setiu ke Kuala Terengganu, Setiu ke Jertih, Setiu ke Tasik Kenyir, Setiu ke Jeti Merang.
'''Pengangkutan Bas Tempatan'''
Pengangkutan ini menjadi pilihan utama penduduk tempatan kerana kos yang lebih murah berbanding pengangkutan teksi. Bas tempatan beroperasi dari seawal pagi sehingga jam 7 malam. Pengangkutan ini menyediakan perkhidmatan untuk ke destinasi dari Setiu ke Jertih, setiu ke Kuala Terengganu. Bas Tempatan boleh didapati kira-kira sejam sekali untuk dari Setiu ke Kuala Terengganu dan 2 jam sekali untuk perjalanan dari setiu ke Jertih. Untuk ke Bandar Permaisuri, di mana terletaknya Wisma Majlis Daerah Setiu. Pengunjung boleh menggunakan perkhidmatan teksi dan bas ataupun menggunakan kenderaan sendiri. Jika menggunakan perkhidmatan teksi ataupun bas daripada Kuala Terengganu, pengunjung perlu menuju ke Bandar Permaisuri dan telah sedia maklum oleh pemandu teksi dan bas.
'''TEMPAT-TEMPAT MENARIK'''
'''Lata Chakah '''
Merupakan salah satu pusat peranginan bagi Daerah Setiu. Diselubungi dengan tumbuhan menghijau dan air terjun. Sesuai untuk aktiviti perkelahan bagi yang berkeluarga, lari dari kesibukan kota dan kerja.
'''Lapang Sasar Golf'''
Bagi yang ingin mencuba pukulan dan hayunan golf, lapang sasar golf adalah tempat yang sesuai untuk berkunjung. Pengunjung boleh memilih sama ada ingin menggunakan 100 biji bola golf sehingga 200 biji bola golf dengan harga yang berpatutan.
'''Pantai Penarik & Rhu Sepuluh'''
Pantai Penarik dan Rhu Sepuluh adalah pantai yang belum terjejas dengan pembangunan dalam Daerah Setiu agak popular kerana berdekatan dengan jalan utama ke Kelantan dan dari Kelantan ke Terengganu. Hanya 400 meter dari Kampung Penarik anda akan menjumpai Pantai Rhu sepuluh yang terkenal dengan ‘ikan celup tepung’.
'''Pusat Rawatan Alternatif'''
Bagi pengunjung yang gemarkan rawatan tradisional, anda boleh berkunjung ke Pusat Rawatan Alternatif. Pusat rawatan ini yang diiktiraf dan mendapat kerjasama Universiti Teknologi Malaysia (UTM) Skudai, Johor. Selain daripada perkhidmatan jenis urutan, turut disediakan mandian wap. Pusat ini beroperasi dari jam 8.00 pagi hingga 11.00 malam. Kadar bayaran untuk urutan satu badan adalah RM25 dan RM15 bagi mandian wap selama sejam. Kaum wanita juga boleh mendapatkan khidmat ini kerana tukang urut terdiri daripada 8 wanita dan 12 lelaki.
'''pulau redang'''
Pulau Redang yang terletak di perairan Laut China Selatan merupakan salah satu daripada sembilan buah pulau yang membentuk taman laut Kepulauan Redang, di negeri Terengganu, Malaysia.
'''pulau lang tengah'''
Pulau Lang Tengah ialah sebuah pulau di luar pantai Terengganu, Malaysia. Air lautnya jernih bak kristal, pantai putih dan bersih serta hutan tropika yang tidak diterokai. Ia terletak antara Pulau Redang dan Pulau Perhentian, dan dihubungkan ke daratan oleh feri ke Merang.
Pulau Redang boleh dikunjungi melalui Merang atau Kuala Trengganu dengan bot-bot yang dikendalikan oleh syarikat-syarikat peranginan di sini. Jaraknya dari jeti Merang ialah 30 kilometer nautika.
== Pautan luar ==
| 