Pereputan alfa: Perbezaan antara semakan

{{Nuclear physics}}

'''Pereputan alfa''' merupakan sejenis pereputan [[keradioaktifan|radioaktif]] apabila [[nukleus atom]] memancarkan [[zarah alfa]] (dua proton dan dua neutron yang terikat bersama kepada zarah menyerupai nukleus helium) dan berubah (atau 'mereput') menjadi atom dengan [[nombor jisim]] yang berkurangan sebanyak 4 dan [[nombor atom]] berkurangan sebanyak 2.

Sebagai contoh:

 

Zarah alfa mempunyai tenaga kinetik 5 MeV (iaitu ≈0.13% keselurah tenaganya, atau 110 TJ/kg) dan berkelajuan 15,000 km/s. Ini adalah lebih kurang 0.05[[Kelajuan cahaya|c]]. Disebabkan jisimnya yang agak besar secara relatif, cas +2 dan halaju yang rendah secara relatif, mereka mudah untuk berinteraksi dengan atom lain dan kehilangan tenaga mereka, maka mereka diserap dalam beberapa sentimeter di udara.

 

Kebanyakan [[helium]] yang dihasilkan di [[Bumi]] muncul dari pereputan alfa dari bahan galian bawah tanah yang mengandungi [[uranium]] atau [[torium]]. [[Helium]] dibawa ke permukaan sebagai hasil [[gas asli]].

 

Pada [[1928]], [[George Gamow]] telah menyelesaikan teori pereputan alfa melalui penerowongan. Zarah alfa dikurung dalam telaga keupayaan oleh nukleus. Secara klasiknya, ia dilarang untuk terlepas, tetapi menurut prinsip yang baru di temui dalam [[kuantum mekanik]], ia mempunyai kebarangkalian kecil (bukan sifar) untuk "menerowong" melepasi tembok dan muncul di sebelah yang lain untuk melepasi nukleus.

 

[[amerisium#Isotop|Amerisium-241]] digunakan dalam [[pengesan asap]]. Zarah alfa [[mengion]] udara dalam selang yang kecil, membolehkan arus kecil secara mudah mengganggu zarah asap.

 

Pereputan alfa mampu menyediakan sumber kuasa yang selamat untuk [[penjana termoelektrik radioisotop]] yang digunakan untuk [[kuar angkasa]] dan perentak jantung tiruan. Pereputan alfa lebih mudah ditabir berbanding pereputan radioaktif yang lain. [[Plutonium-238]], sebagai contoh, memerlukan 2.5 [[Milimeter|mm]] tabir [[plumbum]] untuk melindunginya drai sinaran yang tidak dikehendaki.

 

Menjadi zarah yang berat dan bercas positif, zarah alfa cenderung untuk mempunyai [[min lintasan bebas]] yang pendek, dan mudah kehilangan tenaga kinetik dalam jarak yang singkat dari sumbernya. Ini menyebabkan kehilangan beberapa [[MeV]] dalam keluasan yang kecil. Ia meningkatkan peluang untuk kerosakan sel dalam kes pencemaran dalaman. Secara amnya, sinaran alfa luaran tidaklah membahayakan memandangkan zarah alfa terlindung dengan beberapa sentimeter udara atau lapisan nipis sel [[kulit]] yang mati. Walaupun menyentuh sumber alfa, biasanya tidaklah membahayakan. Jika bahan yang memancar zarah alfa tertelan, tersedut, tercucuk atau termasuk melalui kulit, ia akan menyebabkan dos terukur.

 

Pembunuhan puak penentang Russia 2006, [[Alexander Litvinenko]], dipercayai disebabkan oleh [[keracunan radiasi|keracunan]] dengan [[Polonium|Polonium-210]], salah satu pemancar alfa.

 

{{reflist}}

 

[[af:Alfaverval]]

[[ar:تحلل ألفا]]

[[id:Peluruhan alfa]]

[[bg:Алфа разпад]]