Bahasa Melayu Perak: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Tiada ringkasan suntingan |
Tiada ringkasan suntingan |
||
Baris 5:
|altname=بهاس ملايو ﭬﻴـراق
|states=[[Malaysia]]
|ethnicity=[[Etnik Melayu#Kumpulan sub-etnik|Melayu Perak]]
|region=[[Perak]]
|speakers=1.4 juta
|date=2010
|ref=<ref>{{
|familycolor=Austronesian
|fam2=[[
|fam3=[[bahasa Melayu-Polinesia Nuklear|MP Nuklear]]
|fam4=[[bahasa Sunda-Sulawesi|Sunda-Sulawesi]]
|fam5=[[bahasa Malayik|
|fam6=[[bahasa Melayu Tempatan|Melayu Tempatan]]
|fam7=[[bahasa Melayu
|script=[[Tulisan Rumi]], [[Tulisan Jawi]]
|isoexception=dialect
|linglist= mly-per
Baris 24 ⟶ 26:
}}
'''Bahasa Melayu Perak''' ([[tulisan Jawi]]: بهاس ملايو ﭬﻴـرق) merupakan salah satu daripada [[Bahasa Melayu Tempatan|
==Klasifikasi==
=Ciri-ciri=▼
Secara linguistik, dialek Melayu yang dituturkan di negeri Perak adalah beragam. Bahkan, masih tiada klasifikasi yang jelas mengenai jenis dialek-dialek Melayu yang digunakan di Perak. Dr. [[Ismail Hussein]] (1973) mengklasifikasikan dialek Melayu di Perak kepada lima jenis secara geografi berdasarkan lima daerah yang berbeza. Manakala Dr. Harun Mat Piah (1983) mengkategorikannya kepada enam jenis. Sementara Dr. [[ Asmah Haji Omar]] (1985) membahagikan dialek Melayu di negeri Perak kepada lima jenis, tetapi spesifikasi pembahagiannya tidak selari dengan pembahagian yang dibuat oleh Ismail.<ref name="auto1">{{harvnb|Ajid Che Kob|1997|p=39}}</ref>
Bahasa Melayu Perak terkenal dengan sebutan {{IPA|/[[Getaran gusi|'''r''']]/}} (getaran gusi) pada awal dan tengah perkataan yang digantikan dengan bunyi {{IPA|/[[Geseran uvular bersuara|'''ʁ''']]/}} (geseran uvular bersuara) atau {{IPA|/[[Geseran velar bersuara|'''ɣ''']]/}} (geseran velar bersuara) seperti bunyi huruf ghain ([[Ghain|'''غ''']]) dalam [[bahasa Arab]] dengan sebutan yang amat jelas hampir-hampir seperti [[Bahasa Melayu Kedah|dialek utara]]. Penutur bahasa Melayu Perak cenderung untuk menggantikan bunyi {{IPA|/-[[Vokal tak bundar depan luas|'''a''']][[Getaran gusi|'''r''']]/}} (gabungan vokal tak bundar depan luas dengan konsonan getaran gusi) dan {{IPA|/-[[Vokal bundar belakang sempit|'''u''']][[Getaran gusi|'''r''']]/}} (gabungan vokal bundar belakang sempit dengan getaran gusi) di hujung perkataan kepada bunyi {{IPA|[-[[Vokal bundar belakang separuh luas|'''ɔː''']]]}} (vokal bundar belakang separuh luas yang dipanjangkan sedikit) atau {{IPA|[-[[Vokal bundar belakang separuh luas|'''ɔ''']][[Vokal pusat tengah|'''<sup>ə</sup>''']]]}} (gabungan vokal bundar belakang separuh luas dengan nyahartikulasi vokal pusat tengah). Contohnya seperti {{IPA|/bəs'''ar'''/}} disebut {{IPA|[bəs'''ɔː''']}} atau {{IPA|[bəs'''ɔ<sup>ə</sup>''']}} dan {{IPA|təl'''ur'''/}} disebut {{IPA|[təl'''ɔː''']}} atau {{IPA|[təl'''ɔ<sup>ə</sup>''']}} dalam bahasa Melayu Perak.▼
==Distribusi==
[[File:Daerahdiperak.jpg|thumb|right|261px|Pembahagian [[daerah]] di negeri Perak</blockquote>]]
Bahasa Melayu Perak dituturkan di seluruh negeri kecuali di bahagian barat laut Perak ([[Kerian]], [[Larut, Matang dan Selama]]), dan beberapa bahagian di daerah [[Manjung]] termasuk [[Pulau Pangkor]] yang mana [[Bahasa Melayu Kedah|dialek utara]] dituturkan secara dominan.
Di bahagian timur laut negeri Perak ([[Hulu Perak]]) dan beberapa kawasan di daerah Selama dan Kerian, orang-orang Melayu secara asalnya bertutur dalam varian bahasa melayu yang agak berbeza dan sangat berkait rapat dengan [[Bahasa Melayu Kelantan|Bahasa Melayu Kelantan-Pattani]] disebabkan faktor-faktor seperti sempadan geografi dan asimilasi sejarah. Varian ini kadang-kadang diklasifikasikan sebagai sub-dialek [[Bahasa Yawi]]. Daerah Hulu Perak pernah diperintah oleh Kesultanan Reman. Kawasan [[Reman]] secara sejarahnya merupakan sebahagian daripada jajahan [[Pattani (kawasan)|Patani]] (yang kini merupakan wilayah di [[selatan Thailand]]) sebelum mencapai kemerdekaan pada tahun 1810 dari [[Kerajaan Patani]] melalui pemberontakan Keluarga Diraja.
▲==Subdialek Kuala Kangsar==
Manakala di bahagian [[Perak Selatan|selatan]] negeri Perak ([[Hilir Perak]] dan [[Batang Padang]]) dan juga di daerah [[Kampar]] dan [[Kinta]] dan beberapa kawasan di daerah Manjung, dialek yang banyak dipengaruhi oleh dialek Melayu selatan semenanjung seperti dialek [[Selangor]], [[Melaka]] dan [[Johor-Riau]] serta bahasa-bahasa dari kepulauan Indonesia iaitu bahasa [[bahasa Jawa|Jawa]], [[bahasa Banjar|Banjar]], Rawa, [[bahasa Mandailing|Mandailing]] dan [[bahasa Bugis|Bugis]] akibat imigrasi bersejarah, [[perang saudara]] seperti [[Perang Kelang]] dan faktor-faktor lain yang tidak dapat dielakkan.
Sungguhpun terdapat banyak dialek bahasa Melayu di negeri Perak, semua ahli kaji dialek bahasa Melayu pada dasarnya bersetuju bahawa bahasa Melayu Perak dituturkan oleh orang-orang [[etnik Melayu|Melayu]] asli yang secara tradisinya telah lama menetap di sepanjang lembah [[Sungai Perak]] dan kawasan sekitarnya kecuali penduduk yang berada di kawasan [[sungai|hulu sungai]] Perak.<ref name="auto2">{{harvnb|Zaharani|1991}}</ref><ref name="auto1"/> Dari segi sejarah, secara tradisinya, para [[petani]] Melayu di negeri Perak memang kebanyakannya menetap di sepanjang lembah sungai.<ref>{{harvnb|McNair|1972}}</ref> Kediaman Diraja juga telah dibina di pelbagai tempat di sepanjang [[lembangan saliran|lembangan sungai]].<ref>{{harvnb|Andaya|1979|}}</ref>
▲==Subdialek Perak Tengah==
▲==Ciri-ciri==
▲Bahasa Melayu Perak terkenal dengan sebutan {{IPA|/[[Getaran gusi|'''r''']]/}} (getaran gusi) pada awal dan tengah perkataan yang digantikan dengan bunyi {{IPA|/[[Geseran uvular bersuara|'''ʁ''']]/}} (geseran uvular bersuara) atau {{IPA|/[[Geseran velar bersuara|'''ɣ''']]/}} (geseran velar bersuara) seperti bunyi huruf ghain ([[Ghain|'''غ''']]) dalam [[bahasa Arab]] dengan sebutan yang amat jelas hampir-hampir seperti [[Bahasa Melayu Kedah|dialek utara]]. Penutur bahasa Melayu Perak cenderung untuk menggantikan bunyi {{IPA|/-[[Vokal tak bundar depan luas|'''a''']][[Getaran gusi|'''r''']]/}} (gabungan vokal tak bundar depan luas dengan konsonan getaran gusi) dan {{IPA|/-[[Vokal bundar belakang sempit|'''u''']][[Getaran gusi|'''r''']]/}} (gabungan vokal bundar belakang sempit dengan getaran gusi) di hujung perkataan kepada bunyi {{IPA|[-[[Vokal bundar belakang separuh luas|'''ɔː''']]]}} (vokal bundar belakang separuh luas yang dipanjangkan sedikit) atau {{IPA|[-[[Vokal bundar belakang separuh luas|'''ɔ''']][[Vokal pusat tengah|'''<sup>ə</sup>''']]]}} (gabungan vokal bundar belakang separuh luas dengan nyahartikulasi vokal pusat tengah). Contohnya seperti {{IPA|/bəs'''ar'''/}} disebut {{IPA|[bəs'''ɔː''']}} atau {{IPA|[bəs'''ɔ<sup>ə</sup>''']}} dan {{IPA|təl'''ur'''/}} disebut {{IPA|[təl'''ɔː''']}} atau {{IPA|[təl'''ɔ<sup>ə</sup>''']}} dalam bahasa Melayu Perak.
=Lihat juga=
Baris 47 ⟶ 50:
* [[Bahasa-bahasa Melayu Tempatan]]
* [[Bahasa Melayu Perak Ulu|Bahasa Melayu Perak Hulu]]
==Rujukan==
{{Reflist}}
=Bibliografi=
| |||