Mahadeva: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Baris 1:
[[Fail:Shiva Gangeses, Rishikesh.jpg|thumb|Shiva di Rishikesh]]
'''Shiva''' (/ˈʃivə/; Sanskrit: Śiva, bermaksud "Penuh Tuah"), juga dikenali sebagai ''Mahadeva'' ("Dewa Yang Agung"), ialah salah seorang dewa utama agama [[Hinduisme|Hindu]]. Shiva ialah Tuhan Yang Agung dalam [[Saivisme]], iaitu salah satu mazhab yang paling berpengaruh dalam [[Hinduisme]] kini. Dalam kalangan Trimurti, Shiva ialah "Pemusnah" atau aspek kemusnahan.
Pada tahap yang tertinggi, Shiva dianggap sebagai tidak terhad, tidak berubah, dan tiada rupa. Shiva juga mempunyai banyak rupa, yang mesra dan menakutkan. Dalam rupa mesra, Shiva digambarkan sebagai seorang Yogi yang maha mengetahui, yang menghuni Gunung Kailash. Shiva juga digambarkan sebagai Suami Devi [[Shakti|Parvati]] dan Bapa [[Ganesha]] dan [[Dewa Subramaniam|Kartikeya]]. Dalam rupa yang menakutkan, Shiva sering digambarkan membunuh raksasa-raksasa. Shiva juga digelar sebagai Dewa [[yoga]] dan kesenian.
Baris 8:
Secara literal, Shiva ialah tempat tidur Alam Semesta selepas pralaya (kemusnahan) sehingga ciptaan bermula semula. Semua yang lahir mesti mati. Semua yang diwujudkan akan musnah. Ini ialah hukum alamiah. Shiva adalah prinsip atau kuasa yang menyebabkan proses kemusnahan ini.
Alam semesta ini akan berlerai menjadi kekosongan. Kekosongan yang tidak terhad ini seterusnya akan melahirkan alam semesta-alam semesta baru. Proses ini berulang tanpa berhenti. Shiva adalah proses ini. Meskipun Shiva dikatakan sebagai Pembawa kemusnahan alam semesta, Dia juga bertanggungjawab untuk ciptaan dan pemeliharaan alam semesta. Dalam konteks ini, Shiva juga menjadi [[Brahma]] dan [[Maha Vishnu|Vishnu]]. Identiti ini diceritakan dalam beberapa buah [[Purana]]. Dalam sebuah [[Purana]], Shiva dikatakan telah lahir daripada rahim tiang api yang tiada kesudahan. [[Purana]] yang lain pula menceritakan bahawa
== Etimologi dan Nama-nama lain Shiva ==
Perkataan [[Sanskrit]] ''Shiva'' (Devanagari: शिव, ''śiva'') berasal daripada [[Sri Rudram Chamakam]] dalam [[Taittiriya Samhita|Taittiriya Samhita]] (TS 4.5, 4.7) dalam [[Yajur Veda|Krishna Yajur Veda]]. Shiva bermaksud 'yang membawa tuah'. Shiva juga digunakan sebagai adjektif bagi beberapa dewa zaman [[Veda]] termasuk Rudra. Antara nama-nama popular Shiva ialah Mahesh, Maheshwar, Shankara, Shambhu, Pasupati, Rudra, dan Hara.
Perkataan [[Sanskrit]] 'Shaiva' bermaksud 'berkaitan dengan Dewa Shiva'. Salah satu mazhab utama agama [[Hinduisme|Hindu]] dikenali sebagai '[[Saivisme]]'.
[[Sankaracharya]] menterjemahkan nama Shiva, nama ke-27 dan ke-600 dalam Vishnu Sahasranama (1000 nama-nama [[Vishnu]]) sebagai bermaksud: 'Yang Suci', atau 'Yang tidak dicemari oleh tiga Guna (Sattva, Rajas, dan Tamas), 'Yang menyucikan sesiapa yang mengucap nama-Nya'.
Menurut [[Swami Vivekananda]], "Shiva ialah aspek keagungan Tuhan, [[Sri Krishna|Krishna]] ialah aspek kecantikan Tuhan."[https://en.wikisource.org/wiki/The_Complete_Works_of_Swami_Vivekananda/Volume_6/Notes_Of_Class_Talks_And_Lectures/Notes_Taken_Down_In_Madras,_1892-93#cite_ref-1]
== Simbolisme ==
Baris 24:
– suksma, sthula dan causal. Tiga gigi Trisula merujuk kepada Vairagya (semangat
tersisih), Jnana (ilmu) dan Samadhi (Keadaan tertinggi tafakur). Mata ketiga-Nya ialah mata
Ilmu. Dengan tiga mata-Nya, Shiva melihat masa silam, kini dan masa depan.
seekor lembu jantan yang bermaksud Dharma. Dharma disokong oleh empat kakinya
iaitu kebenaran, kesucian, kemurahan, dan kebajikan. Simbol kemusnahan Siva
Baris 33:
Shiva ialah Ishta-devata para Yogi. Rupa Shiva penuh
simbologi [[Yoga]]. Tiga mata-Nya bermaksud matahari, bulan dan api iaitu sumber cahaya, kehidupan dan kepanasan. Ketiga-tiga mata-Nya juga bermaksud Ida, Pingala dan Sushumna. Mata ketiga-Nya juga mewakili mata ilmu dan kebijaksanaan yang menjadikan-Nya maha mengetahui.<ref>Swami Harshananda, A Concise Encyclopaedia of Hinduism, Vol.3 ms. 280-281</ref>
Seluruh langit dan kuasa angin menjadi rambut-Nya. Oleh itu, Shiva juga dikenali sebagai Vyomakesa (seseorang yang mempunyai langit sebagai rambutnya).<ref>ibid</ref>
Baris 47:
Sungai Ganga melambangkan madu dalam Sahasrara.
Bulan ialah Candramandala, kawasan putih golongan Yogi. Damaru atau gendang
bermaksud Nada-[[Brahman]]. Menurut para Yogi, Sahasrara berada di Kailas, kediaman
suci Shiva. Seluruh benua India ialah sebuah badan dengan enam pusat [[Yoga]] yang utama
yang penting untuk golongan Shaivisme.
Baris 55:
Shiva putih seperti salji. Keputihan Siva yang bersifat Tamas (kuasa kegelapan dan pemusnahan) mungkin kelihatan pelik dibandingkan dengan kehitaman [[Maha Vishnu|Vishnu]] yang mewakili Sattva (kuasa cahaya dan pencerahan). Kedua-dua sifat yang bertentangan ini tidak boleh dipisahkan. Maka, Shiva putih di luar tetapi gelap di dalam. Sebaliknya, [[Maha Vishnu|Vishnu]] pula gelap di luar dan putih di dalam.<ref>ibid, ms.280</ref>
Bagi pemuja-pemuja Shiva,
Dhuni bermaksud api Vairagya yang membakar semua ikatan dan nafsu. Mereka
menyapukan abu Dhuni pada badan mereka sama seperti Shiva. Abu ialah saki-baki selepas semua nama dan rupa hilang. Ini melambangkan kesatuan sebenar yang merangkumi segala
Baris 62:
Shiva sering kelihatan dengan dua, tiga, empat, lapan, sepuluh atau tiga puluh dua tangan. Antara objek-objek yang dipegang-Nya ialah trisula, cakra (cakera), parasu (kapak), damaru (gendang), aksamala (tasbih), mrga (rusa), pasa (tali), danda (tongkat), pinaka atau ajagava (busur), khatvanga (tongkat sakti), pasupata (lembing), padma (bunga teratai), kapala (cawan tengkorak), darpana (cermin), khadga (pedang) dan sebagainya.<ref>ibid, ms.281</ref>
Trisula ialah sebuah senjata yang penting dan ini menggambarkan Shiva sebagai Pemerintah Agung. Secara falsafah, Trisula juga bermaksud tiga Guna (sattva, rajas, dan tamas) dan tiga proses ciptaan, pemeliharaan, dan pemusnahan. Maka,
Ketika Shiva menari tandavanrtya dengan memainkan damaru (gendang kecil) sebanyak empat belas kali, bunyi-bunyi seperti a-i-un, r-lk-k, dan sebagainya telah dilahirkan. Bunyi-bunyi ini dikenali sebagai Mahesvarasutras - empat belas formula asas yang mengandungi semua abjad-abjad yang disusun dengan amat bijak dan melahirkan aturan tatabahasa. Maka, damaru ialah simbol abjad-abjad dan tatabahasa atau simbol bahasa. Dalam kata lain, ia simbol semua kata-kata - lisan dan bertulis - dan semua seni dan sains. Damaru juga menunjukkan bunyi sebagai logos - yang melahirkan seluruh alam semesta ini. Dengan memegang damaru, Siva menunjukkan bahawa segala ciptaan termasuk segala ilmu seni dan sains, telah dijadikan-Nya atau kehendak hati-Nya, atau sebagai permainan-Nya.<ref>ibid, ms.281</ref>
| |||