Bahasa Melayu: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Menggantikan laman dengan 'Imej:antiamling.gif GANYANG MALINGSIA {{stub}}' |
k Suntingan Matilahmalingsiaa dikembalikan ke versi terakhir oleh Kurosagi7 |
||
Baris 1:
{{Infobox Language
|name=Bahasa Melayu<br>بهاس ملايو
|states=[[Malaysia]], [[Indonesia]], [[Brunei]], [[Singapura]], selatan [[Thailand]], selatan [[Filipina]]<br>Kadangkala di [[Australia]] dan [[Belanda]]
|region=[[Asia Tenggara]]
|speakers=20–30 juta
|familycolor=Austronesian
|fam2=[[Bahasa Melayu-Polinesia|Melayu-Polinesia]] (MP)
|fam3=[[bahasa Nuklear Melayu-Polinesia|MP Nuklear]]
|fam4=[[bahasa Sunda-Sulawesi|Sunda-Sulawesi]]
|fam5=[[bahasa Malayik| Malayik]]
|fam6=[[bahasa Malayan| Malayan]]
|fam7=[[bahasa Melayu Tempatan|Melayu Tempatan]]
|nation= [[Imej:Flag_of_Brunei.svg|25px]] [[Brunei]], [[Imej:Flag_of_Indonesia.svg|25px]] [[Indonesia]] dengan nama [[bahasa Indonesia]], [[Imej:Flag_of_Malaysia.svg|25px]] [[Malaysia]] dengan nama bahasa Malaysia, [[Imej:Flag_of_Singapore.svg|25px]] [[Singapura]]
|agency=[[MABBIM|Majlis Bahasa Brunei Darussalam - Indonesia - Malaysia]] (MABBIM), [[Dewan Bahasa dan Pustaka]] (Institut Bahasa dan Kesusasteraan)
|iso1=ms
|iso2b=may|iso2t=msa
|lc1=msa|ld1=Melayu (generik)|ll1=tiada
|lc2=mly|ld2=Melayu (tertentu)|ll2=tiada
|lc3=btj|ld3=Melayu Bacanese
|lc4=bve|ld4=Melayu Berau
|lc5=bvu|ld5=Melayu Bukit
|lc6=coa|ld6=Melayu Kepulauan Cocos
|lc7=jax|ld7=Melayu Jambi
|lc8=meo|ld8=Melayu Kedah
|lc9=mqg|ld9=Melayu Kota Bangun Kutai
|lc10=xmm|ld10=Melayu Manado
|lc11=max|ld11=Melayu Moluccas Utara
|lc12=mfa|ld12=Melayu Pattani
|lc13=msi|ld13=Melayu Sabah
|lc14=vkt|ld14=Melayu Tenggarong Kutai}}
'''Bahasa Melayu''' ialah sejenis [[bahasa Melayu-Polinesia]] di bawah keluarga [[bahasa Austronesia]] yang telah digunakan di wilayah [[Indonesia]], [[Malaysia]], dan persekitarannya sejak melebihi 1,000 tahun lagi. Walaupun asal usul bangsa Melayu (dalam pengertian yang khusus) yang paling asal belum diketahui secara pasti tetapi pertumbuhan bahasa Melayu dapatlah dikatakan berasal dari [[Sumatera Selatan]] di sekitar [[Jambi]] dan [[Palembang]].<ref>[http://www.penerbit.usm.my/pen2006/DAH/bab2.html Laman web Penerbit USM: Bahasa Melayu]</ref> Rekod terawal [[bahasa Melayu Kuno]] ialah sebuah [[batu bersurat]] bertarikh [[682|682 Masihi]] yang dijumpai di [[Sumatera Selatan]].
Bahasa Melayu ialah [[bahasa kebangsaan]] Malaysia, Indonesia, dan [[Brunei]], serta juga salah satu bahasa rasmi di [[Singapura]]. Di [[Indonesia]], bahasa Melayu kini dipanggil [[bahasa Indonesia]], dan di Malaysia, bahasa Melayu juga dipanggil [[bahasa Malaysia]]. Selain daripada keempat-empat negara tersebut, bahasa Melayu juga ditutur oleh penduduk-penduduk [[Melayu]] di [[Thailand]] Selatan, [[Filipina]], [[Kemboja]], [[Vietnam]], [[Sri Lanka]] dan [[Afrika Selatan]].
Menurut statistik penggunaan bahasa di [[Bumi|dunia]], penutur bahasa Melayu dianggarkan berjumlah lebih 300 juta (bersama penutur Bahasa Indonesia) dan merupakan bahasa keempat dalam turutan jumlah penutur terpenting bagi bahasa-bahasa di [[Bumi|dunia]] selepas [[bahasa Mandarin]], [[bahasa Inggeris]] dan [[bahasa Hindi]]/[[bahasa Urdu]]. Selain itu, dilaporkan sebanyak 70,000 orang mampu bertutur dalam bahasa Melayu di [[Sri Lanka]], manakala di [[China]], terdapat [[radio]] dalam bahasa Melayu. Bahasa Melayu juga diajar di universiti-universiti di [[United Kingdom]], [[Amerika Syarikat]], [[Australia]], [[Belanda]], China, [[Jerman]], [[New Zealand]] dan beberapa tempat yang lain.
Bahasa Melayu Piawai ialah Bahasa Melayu Riau, Indonesia, seperti yang dipersetujui oleh Indonesia, Malaysia, dan Brunei. Bahasa Melayu Riau dianggap tempat kelahiran bahasa Melayu. Di Malaysia, bahasa Melayu mengalami perubahan nama beberapa kali. Pada awal [[1970-an]], Bahasa Melayu dinamakan Bahasa Malaysia atas sebab politik. Namun sejak akhir-akhir ini, nama "Bahasa Melayu" digunakan semula. Bermula tahun 2007, bahasa kebangsaan Malaysia dinamakan kembali kepada '''Bahasa Malaysia''' sebagai simbol bahawa bahasa ini adalah bahasa untuk semua dan tidak mengira kaum. Di Indonesia, bahasa Melayu juga dikenali sebagai Bahasa Indonesia atas sebab persatuan dan kesatuan bangsa Indonesia iaitu Sumpah Pemuda tahun 1928. Di Singapura dan Brunei, Bahasa Melayu tidak mengalami sebarang perubahan nama.
Bahasa Melayu mempunyai banyak [[dialek]] dan setiap dialek mempunyai perbezaan ketara dari segi sebutan dan kosa kata. Misalnya, bahasa Melayu Jawa atau bahasa Jawa mempunyai banyak perkataan yang tidak diketahui oleh penutur bahasa Melayu yang lain. Selain itu, bahasa yang digunakan oleh masyarakat [[peranakan]] atau Cina Selat (campuran pendatang Cina dan penduduk asal) merupakan campuran antara Bahasa Melayu dan dialek [[bahasa Hokkien|Hokkien]]. Bahasa ini dahulunya banyak digunakan di negeri-negeri Selat seperti [[Pulau Pinang]] dan [[Melaka]]. Walaubagaimanapun, kini kaum peranakan lebih gemar berbahasa Hokkien atau Inggeris. Bahasa Melayu merupakan [[bahasa aglutinatif]], bermaksud makna perkataan boleh diubah dengan menambah imbuhan tertentu. Umumnya, kata dasar (atau kata akar) terdiri daripada [[Kata Kerja|kata kerja]].
Penggunaan Bahasa Melayu di negara-negara ini berbeza bergantung kepada [[sejarah]] dan [[budaya]]. Bahasa Melayu menjadi bahasa rasmi di Malaysia pada [[1968]], tetapi Bahasa Inggeris masih digunakan dengan luas terutama sekali di kalangan masyarakat [[Tionghoa|Cina]] dan [[bahasa India|India]], sama seperti di Brunei. Berbeza di Indonesia, Bahasa Indonesia berjaya menjadi bahasa perantaraan utama atau ''lingua franca'' untuk rakyatnya yang berbilang kaum kerana usaha gigih kerajaan Indonesia dalam menggalakkan penggunaan Bahasa Indonesia selain [[Bahasa Belanda]] yang tidak lagi digunakan. Di [[Timor Leste]], sekarang terlepas dari Indonesia menjadi negara Timor Leste, Bahasa Indonesia diterima sebagai "bahasa berkerja". Di Singapura, Bahasa Melayu dikekalkan statusnya sebagai bahasa kebangsaan walaupun Singapura mempunyai empat bahasa rasmi (iaitu Bahasa Inggeris, Cina, India, dan Melayu.) Di selatan Thailand, bahasa Melayu digunakan oleh orang-orang daripada [[Kesultanan Melayu Patani]] (orang Melayu [[Wilayah Pattani|Pattani]]), tetapi tidak memperolehi sebarang pengiktirafan daripada kerajaan.
Pada awal tahun [[2004]], [[Dewan Bahasa dan Pustaka]] dan [[MABBIM]] mencadangkan Bahasa Melayu dijadikan bahasa rasmi [[ASEAN]] memandangkan lebih separuh jumlah penduduk ASEAN mampu bertutur dalam Bahasa Melayu. Walaubagaimanapun, perkara ini masih dalam perbincangan.
== Sistem fonologi ==
Salah satu faktor utama yang menjadikan Bahasa Melayu sebagai bahasa yang sangat mudah untuk dipelajari adalah disebabkan oleh sistem [[fonologi]] yang amat mudah. Boleh dikatakan hampir setiap huruf Rumi mewakili satu sebutan fonem.
{| class="wikitable" style="margin:auto:" align="center"
|+caption | '''Jadual fonem konsonan di dalam Bahasa Melayu'''
|-
!
! colspan="2" | Bibir
! colspan="2" | Bibir-<br>gigi
! colspan="2" | Gigi
! colspan="2" | Alveolar
! colspan="2" | Pasca-<br>Alveolar
! colspan="2" | Lelangit
! colspan="2" | Velum
!colspan="2"| Uvula
!colspan="2"| Peti suara
|- align="center"
|- align="center"
| [[Plosif]]
| '''p''' [{{IPA|p}}]
| '''b''' [{{IPA|b}}]
| colspan="2" |
| '''t''' [{{IPA|t}}]
| '''d''' [{{IPA|d}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| '''k''' [{{IPA|k}}]
| '''g''' [{{IPA|g}}]
||'''q''' [{{IPA|q}}]
|
| '''k''' [{{IPA|ʔ}}]
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan nasal|Nasal]]
| colspan="2" | '''m''' [{{IPA|m}}]
| colspan="2" |
| colspan="6" | '''n''' [{{IPA|n}}]
| colspan="2" | '''ny''' [{{IPA|ɲ}}]
| colspan="2" | '''ng''' [{{IPA|ŋ}}]
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan frikatif|Frikatif]]
|colspan="2"|
| '''f''' [{{IPA|f}}]|| '''v''' [{{IPA|v}}, {{IPA|ʋ}}]
| '''ts''' [{{IPA|θ}}]|| '''dz''' [{{IPA|ð}}]
| '''s''' [{{IPA|s}}]|| '''z''' [{{IPA|z}}]
| colspan="2" | '''sy''' [{{IPA|ʃ}}, {{IPA|ʂ}}, sj]
| colspan="2" |
| colspan="2" | '''kh''' [{{IPA|x}}]
| colspan="2" |
|colspan="2"|'''h''' [{{IPA|h}}]
|- align="center"
| [[Afrikat]]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|'''c''' [{{IPA|tʃ}}]|| '''j''' [{{IPA|dʒ}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan anggaran|Anggaran]]
| colspan="2" | '''w''' [{{IPA|w}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" | '''y''' [{{IPA|j}}]
| colspan="2" |
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan trill|Trill]]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="6" | '''r''' [{{IPA|r}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan kibasan|Tap]]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="6" | '''r''' [{{IPA|ɾ}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|- align="center"
| [[Konsonan lateral|Lateral]]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="6" | '''l''' [{{IPA|l}}]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|colspan="2"|
|colspan="2"|
|}
'''Nota Ortografik''':
* Huruf '''k''' pada akhir perkataan atau sebelum konsonan dalam perkataan Melayu jati disebut [{{IPA|ʔ}}].
* Kombinasi bagi sebutan [{{IPA|ŋg}}] diwakili sebagai '''ngg'''.
* Huruf '''x''' biasanya dibunyikan sebagai [{{IPA|ks}}], [{{IPA|s}}] atau [{{IPA|z}}].
{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:center" align="center" width="50%"
|+caption | '''Jadual fonem vokal di dalam Bahasa Melayu'''
|-
! Ketinggian
! Hadapan
! Tengah
! Belakang
|-
!Tertutup
| '''i''' [{{IPA|i}}]
|
|'''u''' [{{IPA|u}}]
|-
! Pertengahan
|'''e''' [{{IPA|e}}, {{IPA|ɛ}}]
|'''e''' [{{IPA|ə}}]
|'''o''' [{{IPA|o}}, {{IPA|ɔ}}]
|-
! Terbuka
|
|'''a''' [{{IPA|a}}]
|'''a''' [{{IPA|ɑ}}]
|}
{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:center" align="center" width="50%"
|+caption | '''Jadual diftong di dalam Bahasa Melayu'''
! Ortografi
! IPA
|-
| '''ai'''
| [{{IPA|aɪ̯}}, {{IPA|ai}}]
|-
| '''au'''
| [{{IPA|aʊ̯}}, {{IPA|au}}]
|-
|'''ua'''
|[{{IPA|ua}}]
|}
Terdapat 2 sebutan vokal yang diwakili oleh huruf "e", iaitu [{{IPA|e}}, {{IPA|ɛ}}] dan [{{IPA|ə}}]. Pelajar Bahasa Melayu berupaya untuk membezakan antara 2 sebutan tersebut setiap kali mempelajari perkataan baru.
Di dalam beberapa tempat di [[Semenanjung Malaysia]], terutamanya di kawasan tengah dan selatan, kebanyakan perkatan yang berakhir dengan huruf ''a'' selalunya disebut sebagai [{{IPA|ə}}].
== Perbezaan antara Bahasa Melayu Piawai dan Bahasa Indonesia ==
''Untuk rencana lanjutan, lihat [[Perbezaan antara Bahasa Melayu Piawai dan Bahasa Indonesia]] atau [[Perbezaan sebutan Bahasa Melayu dan Bahasa Indonesia]]''
Tiada boleh dibezakan secara keterlaluan antara bahasa Melayu Piawai dan [[bahasa Indonesia]] kerana bahasa Indonesia sendiri didasarkan kepada bahasa Melayu dialek [[Riau]] yang merupakan bahasa Melayu Piawai. Namun, jika dibezakan daripada segi sejarah, budaya, perlakuan tata bahasa masing-masing, dll dengan bahasa Malaysia jelas adalah perbezaan yang ketara. Kedua-duanya boleh memahami antara satu sama lain, tetapi berbeza dari segi ejaan dan kosa kata jua. Bahasa Indonesia berbeza daripada Bahasa Malaysia kerana mempunyai perkataan yang berasal daripada [[Tanah Jawa]], [[Tanah Melayu]], dan Belanda.
== Sejarah Bahasa Melayu ==
Asal usul orang-orang Melayu amat kabur kerana sejarah kuno Asia Tenggara masih belum diselidiki dengan mendalam. <ref name="BM">Nik Safiah Karim dan dll. ''Tatabahasa Dewan'', Edisi Baharu. Dewan Bahasa dan Pustaka 2006</ref> Bagaimanapun, istilah "Melayu" adalah sangat baru dan timbul buat pertama kali dalam tulisan Cina antara tahun [[644]] dan [[645|645 Masihi]]. Tulisan itu menyebut orang ''Mo-lo-yeu'', tetapi letaknya kerajaan Mo-lo-yeu ini tidak dapat dipastikan: ada yang mengatakan di [[Semenanjung Tanah Melayu]] dan ada yang mengatakan di [[Jambi]], [[Sumatera]]. Bukti konkrit yang pertama tentang bentuk dan sifat bahasa Melayu hanya terdapat sejak tahun [[683]], dengan terjumpanya empat buah batu bersurat:
# di [[Kedukan Bukit]], [[Palembang]], pada [[683|683 Masihi]]
# di [[Talang Tuwo]], Palembang, pada [[684|684 Masihi]]
# di [[Kota Kapur]], [[Pulau Bangka]], pada [[686|686 Masihi]]
# di [[Karang Brahi]], [[Meringin]], daerah hulu Jambi pada [[686|686 Masihi]].
Ada yang berpendapat bahasa Melayu berasal daripada [[Asia Tengah]], ada juga yang berpendapat bahasa Melayu sudah lama wujud di [[Kepulauan Melayu]].
=== Bahasa Melayu berasal dari Asia Tengah ===
''Untuk rencana lanjutan, lihat [[Bahasa Melayu berasal dari Asia Tengah]]''
Menurut beberapa teori, penutur-penutur bahasa Melayu berasal daripada golongan [[Austronesia]] yang datang sejak [[Abad ke-25 SM|2500 SM]] dari daerah [[Yunnan]] dalam beberapa bentuk gelombang pergerakan manusia dan menduduki wilayah Asia Tenggara. <ref name="BM"/> Golongan pertama ini dipanggil [[Melayu Proto]]. Kemudian, pada kira-kira tahun [[Abad ke-15 SM|1500 SM]], datangnya golongan kedua pula yang menduduki daerah pantai dan tanah lembah di Asia Tenggara yang dipanggil [[Melayu Deutro]]. <ref name="BM"/>
[[Bahasa Austronesia]] tergolong dalam keluarga [[bahasa Austris]]. Rumpun bahasa Austronesia terbahagi kepada empat cabang, iaitu:
# bahasa-bahasa di [[Kepulauan Melayu]] (atau [[Nusantara]])
# bahasa-bahasa [[Polinesia]], umpamanya bahasa-bahasa [[Hawaii]], [[Tonga]], dan [[Maori]]
# bahasa-bahasa [[Melanesia]], umpamanya bahasa-bahasa di [[Kepulauan Fiji]], [[New Caledonia]] dan [[Irian]]
# bahasa-bahasa [[Mikronesia]], umpamanya bahasa-bahasa di [[Kepulauan Marianna]], Marshall, Carolina dan Gilbert. <ref name="BM"/>
Bahasa Melayu tergolong dalam cabang Nusantara yang mempunyai paling banyak bahasa, iaitu kira-kira 200-300 bahasa. Oleh itu, bahasa-bahasa Nusantara dibahagikan lagi kepada 16 golongan tertentu, antaranya:
* Golongan [[Filipina]]: umpamanya bahasa-[[bahasa Tagalog]], [[Bahasa Iloko|Iloko]], [[Bahasa Bikol|Bikol]], dan [[Bahasa Sulu|Sulu]]
* Golongan [[Sumatera]]: umpamanya bahasa-[[bahasa Aceh]], [[Bahasa Batak|Batak]], [[Bahasa Minangkabau|Minangkabau]], [[Bahasa Melayu|Melayu]], [[Bahasa Nias|Nias]], [[Bahasa Lampung|Lampung]], dan [[Bahasa Orang Laut|Orang Laut]]
* Golongan [[Jawa]]: umpamanya bahasa-[[bahasa Sunda]], [[Bahasa Jawa|Jawa]], dan [[Bahasa Madura|Madura]]
* Golongan [[Kalimantan]]: umpamanya bahasa-[[bahasa Iban]], [[Bahasa Kenya-Kayan|Kenya Kayan]], dan [[Bahasa Melanau|Melanau]]
* Golongan [[Bali]]-[[Sasak]]: umpamanya bahasa-[[bahasa Bali]], [[Bahasa Sasak|Sasak]], dan [[Bahasa Sumbawa|Sumbawa]]
* Golongan [[Sulawesi Selatan]]: umpamanya bahasa-[[bahasa Makasar]], [[Bahasa Bugis|Bugis]], dan [[Bahasa Seko|Seko]]
* Golongan [[Halmahera Selatan]]-[[Irian Jaya]]: umpamanya bahasa-[[bahasa Halmahera Selatan]], [[Bahasa Nufur|Nufur]] dan [[Bahasa Kowiai|Kowiai]].
Menurut ahli-[[ahli bahasa]] dan [[Ahli sejarah|sejarah]] ini, Melayu Moden berasal daripada [[bahasa Melayu Klasik]] dan bahasa Melayu Klasik berasal daripada [[bahasa Melayu Induk]]. Bahasa Melayu Induk berasal daripada [[bahasa Melayu Purba]] yang juga merupakan asal daripada [[bahasa Melayu Kuno]]. Ini bermakna bahasa Melayu Moden bukanlah merupakan pengembangan daripada [[dialek Johor-Riau]] dan bahasa Melayu Moden tidak begitu rapat hubungannya dengan dialek yang lain. Dialek yang lain berasal daripada Melayu Induk manakala dialek Johor-Riau berasal daripada Melayu Klasik.
=== Bahasa Melayu berasal dari Kepulauan Melayu ===
''Untuk rencana asal, lihat [[Bahasa Melayu berasal dari Kepulauan Melayu]]''
Penemuan orang Jawa yang berusia ribuan tahun menunjukkan Kepulauan Melayu sudah dihuni manusia, dan bukannya berasal dari Asia Tengah seperti pendapat sesetengah ahli sejarah.
== Perkembangan Bahasa Melayu ==
Kedatangan agama [[Hindu]], [[Islam]] dan penjajah [[Eropah]] ke [[Asia Tenggara]] telah menyebabkan perbezaan yang ketara berlaku antara bahasa Melayu Kuno, bahasa Melayu Klasik dan Bahasa Melayu Moden. Ini menyebabkan penutur bahasa Melayu Moden tidak mungkin dapat memahami bahasa Melayu dari zaman-zaman sebelumnya. Ahli bahasa membahagikan perkembangan bahasa Melayu kepada tiga tahap utama dan setiap tahap bahasa mempunyai sifatnya yang tersendiri misalnya bahasa Melayu kuno mempunyai pengaruh [[bahasa Sanskrit|Sanskrit]] dan Hindu yang kuat, dan bahasa Melayu klasik terpengaruh dengan [[bahasa Arab]] dan Islam. Manakala bahasa Melayu moden lebih banyak dipengaruhi oleh penjajah Barat terutama sekali Inggeris.
* [[Bahasa Melayu Kuno]]
* [[Bahasa Melayu Klasik]]
* [[Bahasa Melayu Moden]]
=== '''Perubahan Aksara Penulisan Bahasa Melayu Sehingga Kini'''===
Penulisan bahasa Melayu telah mengalami beberapa perubahan dan menggunakan beberapa jenis huruf yang saling berganti.Tulisan yang mula dipakai adalah tulisan Pallava yang berasal dari [[India]]. Tulisan Pallava ini kemudian mengalami perubahan. Oleh itu, timbul jenis-jenis tulisan seperti berikut:
:* [[Tulisan Rencong]].
:* [[Tulisan Pallava]].
:* [[Tulisan Kawi]].
:* [[Tulisan Jawi]]
:* [[Tulisan Rumi]]
== Pengaruh daripada bahasa asing ==
Bahasa Melayu banyak menyerap bahasa-bahasa asing seperti Sanskrit, Inggeris, Belanda, Jawa, Arab dan sebagainya.
===Pengaruh Bahasa Sanskrit===
Bahasa Sanskrit telah banyak mempengaruhi bahasa Melayu apabila bahasa Melayu berada di peringkat kuno, iaitu pada peringkat sebelum bahasa Melayu mencapai zaman klasik pada zaman [[Kesultanan Melaka|Kesultanan Melayu Melaka]] yang Bahasa Melayu telah mengalami zaman kuno antara [[abad ke-7]] dan [[abad ke-13]]. Bukti pengaruh bahasa Sanskrit ke dalam bahasa kuno dapat dikesan di dalam batu bersurat yang ditinggalkan oleh [[Empayar Srivijaya|kerajaan Srivijaya]]. Mengenai bukti bahasa Melayu kuno, terdapat empat batu bersurat yang penting, iaitu yang dijumpai di:
# Kedukan Bukit, Palembang ([[683]] M)
# Talang Tuwo, Palembang ([[684]] M)
# Kota Kapur, Pulau Bngka ([[686]] M)
# Karang Brahi, Meringi, daerah hulu Jambi (686 M).
Selain itu sebagai faktor sampingan, faktor kemegahan juga faktor yang mendorong kepada peminjaman bahasa dari bahasa Sanskrit. Ini adalah kerana bahasa Sanskrit merupakan bahasa yang dianggap bahasa yang "tinggi-tinggi" pada zaman kuno. Penyerapan bahasa Sanskrit dalam bahasa seharian dijadikan satu cara perolehan kemegahan. Keadaan ini khususnya menyebabkan peminjaman perkataan yang sudah ada dalam bahasa Melayu asli, tetapi digantikan juga dengan bahasa Sanskrit, kerana barangkali dianggap lebih sesuai, lebih sedap bunyinya ataupun semata-mata kerana disangka lebih "tinggi" mutunya kerana bahasa Sanskrit merupakan bahasa sarjana.
Dalam bahasa Melayu,terdapat 677 perkataan yang berasal daripada bahasa Sanskrit. Berikut disenaraikan beberapa contoh perkataan Sanskrit yang dipinjam ke dalam bahasa Melayu:
<br>
<table align="center" cellspacing="8">
<tr><th>Bahasa Sanskrit</th><th>Bahasa Melayu</th></tr>
<tr><td align="center">dosa</td><td align="center">dosa</td></tr>
<tr><td align="center">dukkha</td><td align="center">duka</td></tr>
<tr><td align="center">deva</td><td align="center">dewa</td></tr>
<tr><td align="center">rupa</td><td align="center">rupa</td></tr>
<tr><td align="center">samsara</td><td align="center">sengsara</td></tr>
</table>
===Pengaruh Bahasa Jawa===
Bahasa Jawa dan bahasa Melayu merupakan bahasa serumpun. Kedua-kedua bahasa tergolong kepada keluarga bahasa Indonesia. Terdapat dua faktor utama dalam penyebaran pengaruh bahasa Jawa ke Bahasa Melayu, iaitu:
*Pengaruh melalui penyebaran cerita panji
*Pengaruh melalui interaksi sosial.
[[Cerita panji]] ialah sejenis cerita yang berasal dari Jawa. Isinya adalah mengenai [[wira]] dan wirawati. Cerita ini terdapat banyak versi, dan boleh dikesan di seluruh [[nusantara]] sehingga di Kemboja.
Migrasi orang Jawa ke Tanah Melayu telah berlaku semenjak zaman Kesultanan Melayu Melaka. Pertempatan orang Jawa sudah dapat dikesan di bandar [[Melaka]] pada zaman itu, iaitu [[Kampung Jawa]] dan [[Parit Jawa]]. Walaubagaimanapun, migrasi orang Jawa ke Tanah Melayu yang ketara berlaku bermula pada awal [[abad ke-19]]. Tumpuan migrasi Jawa adalah di [[negeri Selat|negeri-negeri Selat]] dan juga negeri [[Selangor]] dan negeri [[Johor]].
Pertembungan orang tempatan yang menutur bahasa Melayu dengan pendatang Jawa yang menutur dalam bahasa Jawa telah menyebabkan unsur-unsur bahasa Jawa meresap ke dalam Bahasa Melayu.
Berikut disenaraikan beberapa kata-kata pinjaman Jawa dalam bahasa Melayu:
<table align="center" cellspacing="8">
<tr><th>Perkataan</th><th>Maksudnya</th></tr>
<tr><td align="center">Andong</td><td align="center">Kereta kuda(sewaan)</td></tr>
<tr><td align="center">Batok</td><td align="center">tempurung</td></tr>
<tr><td align="center">berangasan</td><td align="center">mudah naik marah</td></tr>
<tr><td align="center">wedana</td><td align="center">ketua daerah</td></tr>
<tr><td align="center">adipati</td><td align="center">raja</td></tr>
</table>
===Pengaruh Arab===
Berikut disenaraikan beberapa contoh perkataan Arab yang dipinjam ke dalam bahasa Melayu:
<br>
<table align="center" cellspacing="8">
<tr><th>Bahasa Arab</th><th>Bahasa Melayu</th></tr>
<tr><td align="center">Abun</td><td align="center">Abah</td></tr>
<tr><td align="center">Kursiyyun</td><td align="center">Kerusi</td></tr>
<tr><td align="center">Shukran</td><td align="center">Syukur</td></tr>
<tr><td align="center">Jadwal</td><td align="center">Jadual</td></tr>
<tr><td align="center">Shakhsiyyah</td><td align="center">Sahsiah</td></tr>
</table>
===Pengaruh Bahasa Cina===
Dalam Kamus Dewan, terdapat kata-kata yang mempunyai [[etimologi]] berlabel C, ini merupakan kata-kata yang dipinjam daripada Bahasa Cina. Tapi bukan semua kata-kata yang berlabel C dalam Kamus Dewan Bahasa merupakan kata-kata yang dipinjam daripada Bahasa Cina. Dalam kajian kong 1993, telah menyimpulkan bahawa lebih kurang 261 kata patah perkataan Bahasa Melayu telah dipinjam daripada Bahasa Cina.
Terdapat 10 pengelasan kata yang telah disimpulkan oleh Kong iaitu:
# Sayur-sayuran, buah-buahan, dan makanan.
# Barang kegunaan harian.
# [[Adat istiadat]].
# Bangunan dan tempat.
# Permainan perjudian dan kepercayaan
# Jabatan, kerjaya, dan posisi sosial.
# Kenderaan dan alat pengangkutan.
# Perkataan lain-lain.
Kajian ini juga dilakukan oleh Mashudi dan Yeong pada tahun 1989. Hasil kajian mereka mendapati terdapat lebih kurang 341 patah perkataan Bahasa Melayu dipinjam daripada Bahasa Cina. Kajian melihat pada fonologi perkataan Bahasa Melayu tersebut. Sistem fonologi kata asli Bahasa Melayu tidak bertepatan dengan sistem fonologi kata Bahasa Cina.
Antara kata Bahasa Cina yang dipinjam dalam Kamus Dewan Bahasa ialah:
# Pinjaman kata Bahasa Cina yang bertentangan dengan [[harmoni]] vokal
#*Anglo
#*Apek
#*Cingge
#*Kaleng
#*Kongsi
#*Lio
#*Liong
#*Lisong
#*Lokcuan
#*Mahjong
#*Panglong
#*Singkong
#*Taikong
# Pinjaman kata Bahasa Cina yang bertentangan dengan rangkap [[nasal]] [[homorgan]]
#*Angpau
#*Bangpak
#*Camca
#*Kamsia
#*Samsu
#*Samseng
# Pinjaman kata Bahasa Cina yang tidak berlaku [[reduksi]] vokal
#*Beca
#*Camca
#*Kekwa
#*Nyonya
#*Popia
#*Misoa
#*Mua
#*Sempoa
#*Taukua
# Pinjaman kata Bahasa Cina yang mengalami [[nasalisasi]] [[vokal]]
#*Popia
#*Misoa
#*Sempoa
#*Siya
#*Taukua
Prilaku [[fonologi]] pinjaman kata [[Bahasa Cina]] adalah bertentangan sistem fonologi bahasa Melayu.
===Pengaruh Portugis===
Beberapa contoh perkataan [[bahasa Portugis|Portugis]] yang diserap dalam bahasa Melayu adalah:
<br>
<table align="center" cellspacing="8">
<tr><th>Bahasa Portugis</th><th>Bahasa Melayu</th></tr>
<tr><td align="center">Armario</td><td align="center">Almari</td></tr>
<tr><td align="center">Garfo</td><td align="center">Garpu</td></tr>
<tr><td align="center">Igreja</td><td align="center">Gereja</td></tr>
<tr><td align="center">Limao</td><td align="center">Limau</td></tr>
<tr><td align="center">Toalha</td><td align="center">Tuala</td></tr>
<tr><td align="center">Janela</td><td align="center">Jendela</td></tr>
</table>
===Pengaruh Inggeris===
Pengaruh [[bahasa Inggeris]] dalam bahasa Melayu merupakan pengaruh paling ketara dan paling meluas masa kini (satu masaalah yang turut dialami oleh bahasa-bahasa lainnya), dan lazimnya perkataan Inggeris dipinjam ke dalam bahasa Melayu apabila tiada perkataan tempatan untuk mengambarkan situasi baru yang memanggil satu panggilan khusus merujuk kepadanya. Contoh perkataan sebegini adalah ''konotasi'' (''connoctation''), ''kompromi'' (''compromise'') dan ''siri'' (''series''). Tetapi kebingungan dan bantahan sering timbul apabila perkataan Inggeris yang diterima masuk ke dalam bahasa Melayu terlalu banyak sehinggakan ada yang bertindak sebagai pengganti perkataan yang telah wujud. [[Dewan Bahasa dan Pustaka]] telah terus membenarkan kemasukan perkataan sebegini dalam kosa kata bahasa Melayu dan tidak menghiraukan bantahan yang dikemukakan. Penggunaan perkataan sebegini yang meluas di media pencetakan dalam bahasa Melayu di [[Malaysia]] seperti pada akhbar [[Utusan Malaysia]] telah mengeruhkan lagi permasalahan ini. Satu satunya kenyataan bimbang terhadap situasi ini pernah dilafazkan bekas perdana menteri Malaysia, [[Mahathir bin Mohammad]] meskipun beliau sendiri telah memperkenalkan suatu perkataan baru "bajet" menggantikan perkataan "belanjawan" semasa perbentangan belanjawannya yang terakhir, dengan alasan bahawa istilah belanjawan tidak tepat kerana anggaran kewangan kerajaan turut melibatkan hasil, dan bukan belanja semata-mata.
Berikut merupakan beberapa perkataan yang telah diterima dalam bahasa Melayu secara rasmi tetapi secara amnya tidak digunakan.
<br>
<table align="center" cellspacing="8">
<tr><th>Bahasa Inggeris</th><th>Bahasa Melayu</th></tr>
<tr><td align="center">Time</td><td align="center">Tem</td></tr>
<tr><td align="center">Game</td><td align="center">Gem</td></tr>
<tr><td align="center">Torchlight</td><td align="center">Torclait</td></tr>
<tr><td align="center">Family</td><td align="center">Famili</td></tr>
<tr><td align="center">Tank</td><td align="center">Teng</td></tr>
<tr><td align="center">Information</td><td align="center">Informasi</td></tr>
</table>
Berikut merupakan beberapa perkataan yang telah diterima dalam bahasa Melayu secara rasmi dan digunakan secara meluas dan dianggap telah diterima.
<br>
<table align="center" cellspacing="8">
<tr><th>Bahasa Inggeris</th><th>Bahasa Melayu</th></tr>
<tr><td align="center">Book</td><td align="center">Buku</td></tr>
<tr><td align="center">Lamp</td><td align="center">Lampu</td></tr>
<tr><td align="center">Ball</td><td align="center">Bola</td></tr>
<tr><td align="center">Mind</td><td align="center">Minda</td></tr>
<tr><td align="center">Tank</td><td align="center">Tangki</td></tr>
<tr><td align="center">School</td><td align="center">Sekolah ("Schoolah")</td></tr>
</table>
Beberapa tahun kebelakangan ini (sekitar [[2003]]) stesen televisyen milik kerajaan [[Malaysia]] [[RTM 1]] (dahulu dikenali sebagai TV 1) telah menukar tema salurannya kepada "Saluran Infotainmen Anda" (daripada bahasa Inggeris ''Your Infotainment Channel'') dan ini menimbulkan kontroversi apabila [[Dewan Bahasa dan Pustaka]] (DBP) mendakwa perkataan "Infortainmen" merosakkan penggunaan bahasa Melayu. Alasan yang diberikan adalah bahawa ''-tain-'' yang harus disebut seakan perkataan Melayu ''main'', dan ini kedengaran agak janggal. Penukaran ejaan ke "Infotenmen" pula tidak diterima sebagai piawai DPB dan kerajaan disaran menggantikannya dengan perkataan lain seperti "''Infohibur''" tetapi Kementerian Penerangan yang mengendalikan stesen televisyen kerajaan [[Radio Televisyen Malaysia]] enggan menuruti saranan berkenaan. Pada tahun [[2006]] tema ini ditukarkan ke ''Saluran Inforia''.
* {{en}} [http://news.nationalgeographic.com/news/2004/02/0226_040226_language.html Lebih mengenai pengaruh bahasa Inggeris dalam bahasa Melayu]
== Lihat juga ==
* [[Bahasa rojak]]
* [[Bidalan]]
* [[Dewan Bahasa dan Pustaka]]
* [[Peribahasa]]
* [[Simpulan bahasa]]
* [[Singkatan kata]]
* [[Tatabahasa]]
* [[Perkembangan Bahasa Malaysia]]
==Rujukan==
<references/>
#Dewan Bahasa dan Pustaka - Jilid 4 Bil.4 Disember 2004 - Halaman 705-723 - Jurnal Bahasa - ISSN 1511-9084
==Pautan luar==
* [http://www.karyanet.com.my/knet/index.php?tpf=DEWAN Kamus Dewan Dalam Talian]
* [http://ekamus.up.md/ Kamus Melayu-Cina]
* [http://dictionary.bhanot.net/ Kamus Melayu-Inggeris]
* [http://www.arts.nie.edu.sg/mlc/nota_ead183.htm Sejarah bahasa Melayu.]
* [http://www.tutor.com.my/tutor/stpm/asal_usul_bahasa/asal_usul_bahasa_melayu.htm Asal Usul Bahasa Melayu]
* http://ugmc.bizland.com/bmelayu.htm
* [http://pgoh13.free.fr/malay_course.php Kursus Bahasa Melayu dalam Bahasa Inggeris]
* [http://bahasa-melayu.com Bahasa-Melayu]
* [http://e-komputer.info/wiki/BM:Tentang_bahasa_Melayu Bahasa Melayu: "Suatu bahasa yang senang dipelajari tetapi susah dikuasai"]
* [http://www.penerbit.usm.my/pen2006/DAH/bab2.html Penerbit USM: Bahasa Melayu]
{{Bahasa Asia Tenggara}}
[[Kategori: Bahasa|Melayu]]
[[Kategori: Bahasa Melayu| ]]
{{rencana pilihan}}
[[ar:لغة ملاوية]]
[[bg:Малайски език]]
[[ca:Malai]]
[[da:Malajisk]]
[[en:Malay language]]
[[eo:Malaja lingvo]]
[[es:Idioma malayo]]
[[fa:زبان مالایی]]
[[fi:Malaijin kieli]]
[[fr:Malais (langue)]]
[[he:מלאית]]
[[hr:Malajski jezik]]
[[id:Bahasa Melayu]]
[[io:Malaya linguo]]
[[it:Lingua malese]]
[[ja:マレー語]]
[[ka:მალაიური ენა]]
[[ko:말레이어]]
[[lij:Lengua maleise]]
[[lt:Malajų kalba]]
[[nl:Maleis]]
[[no:Malayisk]]
[[pl:Język malajski]]
[[pt:Língua malaia]]
[[ru:Малайский язык]]
[[simple:Malay language]]
[[sv:Malajiska]]
[[th:ภาษามาเลย์]]
[[tl:Wikang Malay]]
[[tr:Malay dili]]
[[uk:Малайська мова]]
[[vi:Tiếng Mã Lai]]
[[zh:马来语]]
[[zh-yue:馬來語]]
| |||
