Bahasa Melayu Perak: Perbezaan antara semakan

{{tunas}}

{{Infobox language

'''Bahasa Melayu Perak''' ([[tulisan Jawi]]: بهاس ملايو ﭬﻴـراق) merupakan salah satu daripada [[Bahasa Melayu Tempatan|dialek Melayu tempatan]] yang dituturkan di negeri [[Perak Darul Ridzuan|Perak]]. Walaupun dialek ini bukan bahasa rasmi ataupun dialek piawai seluruh negeri Perak, kewujudannya bersama beberapa dialek utama di negeri Perak memainkan peranan penting dalam mengekalkan identiti negeri Perak. Sungguhpun terdapat lima dialek utama yang dituturkan secara tradisi di negeri Perak, hanya satu dialek sahaja yang disebut "Bahasa Melayu dialek Perak".<ref>{{harvnb|Ismail Harun|1973}}</ref><ref name="auto">{{harvnb|Asmah|1985}}</ref> Bahasa Melayu Perak mempunyai perbezaan yang ketara dari segi [[fonetik]], [[sintaksis]], dan [[leksikon]] jika dibandingkan dengan dialek-dialek Melayu utama yang lain. Bahasa Melayu Perak terbahagi kepada dua subdialek utama iaitu subdialek [[Perak Tengah]] dan subdialek [[Kuala Kangsar]].<ref name="auto"/> Terdapat percanggahan pendapat tentang subdialek Perak Selatan kerana ia lebih dipengaruhi dialek Melayu selatan semenanjung.

 

 

 

Bahasa Melayu Perak dituturkan di seluruh negeri kecuali di bahagian barat laut Perak ([[Kerian]], [[Larut, Matang dan Selama]]), dan beberapa bahagian di daerah [[Manjung]] termasuk [[Pulau Pangkor]] yang mana [[Bahasa Melayu Kedah|dialek utara]] dituturkan secara dominan.

 

Sungguhpun terdapat banyak dialek bahasa Melayu di negeri Perak, semua ahli kaji dialek bahasa Melayu pada dasarnya bersetuju bahawa bahasa Melayu Perak dituturkan oleh orang-orang [[etnik Melayu|Melayu]] asli yang secara tradisinya telah lama menetap di sepanjang lembah [[Sungai Perak]] dan kawasan sekitarnya kecuali penduduk yang berada di kawasan [[sungai|hulu sungai]] Perak.<ref name="auto2">{{harvnb|Zaharani|1991}}</ref><ref name="auto1"/> Dari segi sejarah, memang adat bagi para [[petani]] Melayu di negeri Perak menetap di sepanjang lembah sungai.<ref>{{harvnb|McNair|1972}}</ref> Kediaman Diraja juga telah dibina di pelbagai tempat di sepanjang [[lembangan saliran|lembangan sungai]].<ref>{{harvnb|Andaya|1979|}}</ref>

 

Bahasa Melayu Perak terkenal dengan sebutan {{IPA|/[[Getaran gusi|'''r''']]/}} (getaran gusi) pada awal dan tengah perkataan yang digantikan dengan bunyi {{IPA|/[[Geseran uvular bersuara|'''ʁ''']]/}} (geseran uvular bersuara) atau {{IPA|/[[Geseran velar bersuara|'''ɣ''']]/}} (geseran velar bersuara) seperti bunyi huruf ghain ([[Ghain|'''غ''']]) dalam [[bahasa Arab]] dengan sebutan yang amat jelas hampir-hampir seperti [[Bahasa Melayu Kedah|dialek utara]]. Penutur bahasa Melayu Perak cenderung untuk menggantikan bunyi {{IPA|/-[[Vokal tak bundar depan luas|'''a''']][[Getaran gusi|'''r''']]/}} (gabungan vokal tak bundar depan luas dengan konsonan getaran gusi) dan {{IPA|/-[[Vokal bundar belakang sempit|'''u''']][[Getaran gusi|'''r''']]/}} (gabungan vokal bundar belakang sempit dengan getaran gusi) di hujung perkataan kepada bunyi {{IPA|[-[[Vokal bundar belakang separuh luas|'''ɔː''']]]}} (vokal bundar belakang separuh luas yang dipanjangkan sedikit) atau {{IPA|[-[[Vokal bundar belakang separuh luas|'''ɔ''']][[Vokal pusat tengah|'''^ə''']]]}} (gabungan vokal bundar belakang separuh luas dengan nyahartikulasi vokal pusat tengah). Contohnya seperti {{IPA|/bəs'''ar'''/}} disebut {{IPA|[bəs'''ɔː''']}} atau {{IPA|[bəs'''ɔ^ə''']}} dan {{IPA|təl'''ur'''/}} disebut {{IPA|[təl'''ɔː''']}} atau {{IPA|[təl'''ɔ^ə''']}} dalam bahasa Melayu Perak.

 

* [[Bahasa Malaysia]]

* [[Bahasa Melayu]]

* [[Bahasa Melayu Perak Ulu|Bahasa Melayu Perak Hulu]]

 

{{Reflist}}

 

* {{citation | author = Asmah Omar | title = Susur Galur Bahasa Melayu | publisher = Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur | year = 2008 | isbn = 978-9836-298-26-3}}

* {{citation | author = S. Nathesan | title = Makna dalam Bahasa Melayu | publisher = Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur | year = 2001 | isbn =983-62-6889-8}}

* {{citation | author = Charles Cuthbert Brown | title = Perak Malay | publisher = The Federated Malay States Government Press, Kuala Lumpur | year = 1941}}

* {{citation | author = John Frederick Adolphus McNair | title = Perak and the Malays | publisher = Cornell University Library, New York | year = 1878 | isbn = 978-1-4297-4312-9}}

 

[[Kategori:Tunas bahasa]]