Beijing: Perbezaan antara semakan

Beijing ialah [[Senarai bandar raya di Republik Rakyat China mengikut jumlah penduduk|bandar raya yang kedua terbesar di China]], selepas [[Shanghai]],<ref name="columbia encyclopedia"/> dengan melebihi 17 juta penduduk di dalam kawasan [[bidang kuasa]] Beijing. Bandar raya ini dibahagikan kepada [[Senarai bahagian pentadbiran di Beijing|16 buah daerah bandar dan subbandar serta 2 buah kaunti luar bandar]],<ref name=figures>Figures based on 2006 statistics published in 2007 National Statistical Yearbook of China and available online at [http://www.chinapop.gov.cn/wxzl/rkgk/200806/t20080629_157020.htm 2006 年中国各地区城镇、乡村人口数 中国人口与发展研究中心]. Retrieved April 21, 2009.</ref> dengan kawasan bandarnya menampung sekitar 13 orang penghuni .<ref name=figures/> Beijing merupakan satu pusat [[pengangkutan]] yang utama, dengan berpuluh-puluh [[landasan kereta api]], [[jalan raya]], dan [[lebuh raya]] yang merentasi bandar raya ini. Ia telah diiktiraf sebagai sebuah pusat [[politik]], [[pendidikan]], dan [[Budaya Cina|budaya]] Republik Rakyat China,<ref name="columbia encyclopedia">{{cite encyclopedia|title=Beijing|url=http://www.encyclopedia.com/topic/Beijing.aspx|encyclopedia=[[The Columbia Encyclopedia]]|edition=6th edition|year=2008}}</ref> manakala [[Shanghai]] dan [[Hong Kong]] menguasai bidang [[ekonomi]].<ref>{{cite web|url=http://info.hktdc.com/tdcnews/9612/96121801.htm|title=Hong Kong and Shanghai as Twin Engines for China's Economic Development, says TDC Executive Director|publisher=[[Hong Kong Trade Development Council]]|date=1996-12-18|accessdate=2008-10-03}}</ref> Beijing terkenal kerana [[istana]]nya yang mewah, serta juga [[kuil]], [[Dinding batu|tembok batu]], dan [[gapura]]nya.<ref name="world book">{{cite web|url=http://www.worldbookonline.com/wb/Article?id=ar053300&st=Beijing|title=”Beijing”|publisher=''[[World Book Encyclopedia]]''. 2008|accessdate=2008-08-07}}</ref> Tiadanya banyak bangunan utama, apa jua usianya, di Beijing yang tidak memiliki sekurang-kurangnya setakat kepentingan sejarah negara.<ref name="britannica"/> Barang-barang [[seni]] dan universiti-[[universiti]]nya telah lama menjadikannya sebagai sebuah pusat budaya dan seni di China.<ref name="world book"/> Pada [[2008]], Beijing mengacarakan [[Olimpik Beijing 2008|Sukan Olimpik]].

Tidak terdapat banyak bandar raya di dunia, selain daripada Beijing, yang telah bertindak sebagai pusat politik dan budaya kepada sebuah kawasan sebesar China buat begitu lama.<ref name="britannica">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/448956/Beijing|title=Beijing|publisher=''[[Encyclopædia Britannica]]''. Encyclopædia Britannica Online|accessdate=2008-08-03}}</ref> ''[[Encyclopædia Britannica]]'' memerikannya sebagai "salah satu bandar raya yang terunggul di dunia",<ref>{{cite encyclopedia | title = Peking (Beijing) | encyclopedia=Encyclopædia Britannica | edition = [[Encyclopædia Britannica#Edition summary|15^th edition]], ''[[Macropædia]]''| volume = 25 | pages = 468}}</ref> dan mengisytiharkannya sebagai satu bandar raya yang merupakan sebahagian sejarah China yang penting buat berabad-abad.

[[Petempatan manusia]] telah wujud di kawasan Beijing kini sejak [[abad ke-1 SM]] lagi. Pada [[Zaman Perang Negeri]] ([[476 SM]] - [[221 SM]]), bandar '''Ji''' diasaskan sebagai [[ibu kota]] [[negara Yan]] di kawasan ini. Selepas kejatuhannya,

* [[Dinasti Han Timur]] ([[206 SM]] — [[9]]); dan

berturut-turut memerintah Beijing. Semasa [[Dinasti Tang]] ([[618]] — [[907]]) pula, ia menjadi pusat pemerintahan Fanyang, seorang pemerintah tentera [[Hebei]]. Selepas [[Pemberontakan An Shi]] yang dilancarkan oleh [[An Lushan]] di Beijing pada [[755]], kerajaan pusat Dinasti Tang mula merosot dan hilang kuasanya terhadap wilayah-wilayah di luar Beijing. Kawasan Beijing kemudian dikuasai oleh [[Dinasti Liao]] ([[916]] — [[1125]]), disusuli oleh [[Dinasti Jin]] ([[1115]] — [[1234]]), yang menamainya '''Zhongdu'''. Zhongdu dimusnahkan oleh tentera [[Mongol]] pada [[1215]], lalu dibina semula oleh [[Kublai Khan]] ([[1260]] – [[1294]]) yang menamainya sebagai '''Khanbaliq''' atau '''Dadu''' dan menjadikannya sebagai pusat pemerintahan [[Dinasti Yuan]] ([[1271]] — [[1368]]).

Pada [[1403]], semasa pemerintahan [[Dinasti Ming]], [[Maharaja Yongle]] memindahkan ibu kotanya dari [[Nanjing]] ke Beijing dan menamainya "Beijing" buat kali pertama. Berikutan itu, [[Kota Larangan]] serta tembok kota dibina dan mula memberikan rupa Beijing hari ini.

[[Jepun]] menceroboh Beijing pada [[29 Julai]] [[1937]] dan mendudukinya sehingga keakhiran [[Perang Dunia II]] di China pada [[15 Ogos]] [[1945]]. Meskipun demikian, penamatan perang itu mencetuskan semula [[Perang Saudara China]] antara [[Kuomintang]] (Parti Nasionalis) dan [[Parti Komunis China]] (CPC). Pada [[31 Januari]] [[1949]], CPC di bawah pimpinan [[Mao Zedong]] menguasai Beijing dan mengisytiharkan penubuhan [[Republik Rakyat China]] di [[Dataran Tiananmen]] di Beijing, dengan Beijing dijadikan [[ibu negara]] pada [[1 Oktober]] tahun itu.

Beijing terletak di hujung utara [[Dataran China Utara]] yang lebih kurang berbentuk tiga segi dan terbuka ke bahagian selatan dan timur bandar raya ini. Gunung-gunung di utara, barat timur, dan barat melindungi bandar raya dan kawasan tengah [[pertanian]] China utara daripada [[steppe]] [[padang pasir|gurun]] yang bersebelahan. Bahagian barat laut wilayah perbandaran, khususnya [[Kaunti Yanqing]] dan [[Huairou|Daerah Huairou]], dikuasai oleh Pergunungan Jundu, manakala bahagian baratnya dikelilingi oleh [[Perbukitan Xishan]]. [[Tembok Besar China]] yang merentasi bahagian utara Wilayah Perbandaran Beijing, mempergunakan [[topografi]] yang berceranggah ini untuk mempertahankan negara daripada sebarang serangan mendadak [[Orang nomad|nomad]] steppe yang berhampiran. Gunung Dongling yang setinggi 2,303 meter di Perbukitan Xishan bersempadan dengan [[Hebei]] dan merupakan titik tertinggi di wilayah perbandaran ini. Sungai-sungai utama yang merentasi wilayah perbandaran ini termasuk [[Sungai Yongding]] dan Sungai Chaobai yang mengalir ke arah selatan dan bersama-sama merupakan sebahagian sistem [[Sungai Hai]]. Beijing terletak di hujung utara [[Terusan Agung China]] yang dibina merentasi Dataran China Utara sehingga subwilayah [[Hangzhou]]. Takungan Miyun yang dibina pada hulu Sungai Chaobai ialah takungan Beijing yang terbesar dan merupakan satu sumber bekalan air yang penting.

# Gaya "China-[[Kesatuan Soviet|Soviet]]" yang dibina antara [[1950-an]] hingga [[1970-an]] yang menampilkan struktur yang cenderung bersifat kotak, sederhana, dan bermutu rendah; <ref>{{cite book|title=Business Buide to Beijing and North-East China|edition=2006-2007|url=http://books.google.com/books?id=M2TvFN9DmqkC&pg=PA108&lpg=PA108&dq=%22sino-sov%22+%2Barchitecture&source=web&ots=Ei9NtnrmZT&sig=HWSTtiM-I2vG7rMQdwYH3XJpE2A&hl=en&sa=X&oi=book_result&resnum=9&ct=result#PPA108,M1|page=108|isbn=9889867338|year=2006|publisher=China Briefing Media|location=Hong Kong|accessdate=2009-07-22}}</ref>

[[Fail:Beijing CBD 2008-6-996735.jpg|rightkiri|thumb|Pusat Perniagaan Pusat Beijing, dengan [[SOHO China|SOHO Jianwai]], [[Pusat Yintai Beijing|Yintai]], [[Pejabat induk CCTV]], [[Jingguang]].]]

Beijing adalah antara [[bandar raya]] yang paling maju serta juga bandar raya [[Masyarakat pasca-perindustrian|pasca-perindustrian]] yang pertama di [[Republik Rakyat China|China]],<ref>{{cite web|title=北京已率先进入后工业经济时代|url=http://www.china.com.cn/economic/txt/2008-03/20/content_13178335.htm|work= china.com.cn|date=2008-03-20|accessdate=2008-10-01}}</ref> dengan [[Sektor ekonomi peringkat ketiga|industri peringkat ketiganya]] merupakan 73.2% daripada [[Ukuran pendapatan dan output negara|Keluaran Dalam Negara Kasar]] (KDNK) China.

[[Daerah Pusat Perniagaan Beijing]] yang berpusat di kawasan [[Guomao]] telah dikenal pasti sebagai [[daerah pusat perniagaan]] baharu. [[Jalan Kewangan Beijing]] di kawasan [[Fuxingmen]] dan kawasan [[Fuchengmen]] merupakan [[pusat kewangan]] tradisional, manakala kawasan [[Wangfujing]] dan kawasan [[Xidan]] merupakan daerah beli-belah yang utama.

Jumlah penduduk Wilayah Perbandaran Beijing, sebagaimana ditakrifkan mengikut jumlah penduduk yang menghuni di Beijing sekurang-kurangnya 6 bulan setiap tahun, ialah 17.4 juta pada akhir [[2007]]. Antaranya, 12.04 juta orang memiliki ''[[hukou]]'' (kediaman tetap) Beijing, dengan yang lain memiliki permit kediaman sementara.<ref name="exceeds 17">{{cite news|title=Beijing's population exceeds 17.4 million|url=http://news.xinhuanet.com/english/2007-12/04/content_7197045.htm|publisher=[[Xinhua News Agency]]|date=2007-12-04|accessdate=2009-07-22}}</ref> Pada [[2006]], sebuah kajian oleh Biro Statistik Beijing menganggarkan jumlah semua orang yang tinggal di Beijing (baik yang tetap mahupun yang sementara atau tak berdaftar, dan sebagainya) sebagai "hampir 20 juta orang".<ref>{{cite web|url=http://www.china-embassy.org/eng/xw/t240941.htm |title=Beijing's permanent population exceeds 15 mln(03/17/06) |publisher=China-embassy.org |date=2006-03-17 |accessdate=2009-07-07}}</ref> Statistik terkini yang disebut oleh akhbar ''[[China Daily]]'' menganggarkan bilangan [[pekerja hijrahan]] dalam industri perkhidmatan dan pembinaan di Beijing sebagai "melebihi 5.1 juta".<ref>{{cite web|url=http://www.chinadaily.com.cn/cndy/2008-04/16/content_6619720.htm |title=Meeting the needs of migrant workers |publisher=Chinadaily.com.cn |date=2008-04-16 |accessdate=2009-07-07}}</ref> Selain itu, terdapat juga sebilangan besar pekerja hijrahan (''[http://www.commonlanguageproject.net/flash/Fang_Beijing/ min gong]'') yang tinggal di Beijing secara haram, tanpa sebarang permit kediaman rasmi (atau penghuni tak berdaftar).<ref>{{cite news|last=Dempster|first=Tyra|title=Hard lessons for Beijing migrant workers|url=http://uk.reuters.com/article/topNews/idUKPEK22242120080509?sp=true|publisher=Reuters UK|date=2008-05-09|accessdate=2008-06-22}}</ref>

Beijing ialah [[wilayah perbandaran]] yang ketiga terbesar antara empatnya di China, selepas [[Chongqing]] dan [[Shanghai]]. Wilayah perbandaran adalah setaraf dengan [[Wilayah|provinsi]] dalam struktur pentadbiran China. Kebanyakan penduduknya tergolong dalam kelompok majoriti [[Orang Cina Han|Cina Han]], dengan [[Kelompok minoriti|kelompok etnik minoritinya]] termasuk [[orang Manchu]], [[Orang Hui|Hui]], dan [[Orang Mongol|Mongol]].<ref name="people's daily">{{cite web|title=Beijing|url=http://english.people.com.cn/data/province/beijing.html|work=People's Daily|month=March | year=2001|accessdate=2008-06-22}}</ref>

Sebuah komuniti antarabangsa yang agak besar wujud di Beijing, dengan banyaknya tertarik kepada [[perniagaan]] asing dan sektor [[perdagangan]] yang berkembang pesat, manakala yang lain tertarik kepada [[Kebudayaan Cina|budaya Cina]] tradisional dan moden di bandar raya. Sebahagian besar komuniti antarabangsa ini tinggal di kawasan di sekitar [[Daerah Pusat Perniagaan Beijing]], [[Sanlitun]], dan [[Wudaokou]]. Pada tahun-tahun kebelakangan ini, terdapat juga banyak orang [[Korea Selatan]] yang tinggal di Beijing, terutamanya untuk tujuan berniaga dan belajar. Banyak daripada mereka tinggal di kawasan [[Wangjing]] dan [[Wudaokou]].<ref>{{cite web|last=Ding|first=Ying|title=The Korean Mergence|url=http://www.bjreview.com.cn/quotes/txt/2008-03/04/content_102173.htm|work=Beijing Review|date=2008-03-04|accessdate=2008-06-15}}</ref><ref name="wdk1">{{cite journal | author=Ye Jun| title=Got to have Seoul| journal=China Daily| year=2008| page=5| url=http://www.chinadaily.com.cn/cndy/2008-03/01/content_6498250.htm| accessdate=2009-07-22}}</ref> Adanya juga sebuah [[sekolah tinggi]] [[bahasa Tibet]] untuk pemuda-pemudi [[Orang Tibet|berketurunan Tibet]] yang hampir kesemuanya datang ke Beijing dari [[Tibet]] semata-mata untuk belajar.<ref>{{cite news|title=Praying for peace in their hometown, Tibetan students in Beijing speak out|url=http://english.peopledaily.com.cn/90001/90776/90785/6379112.html|work=People's Daily|publisher=Xinhua|date=2008-03-24|accessdate=2008-06-22}}</ref>

Kebudayaan Beijing amat sangat kaya, suatu hakikat daripada [[petempatan manusia]] ribuan tahun di kawasan Beijing kini sejak [[abad ke-1 SM]] lagi. Anak kelahiran bandar Beijing menuturkan [[dialek Beijing]] yang tergolong dalam [[bahasa pertuturan Cina|bahasa pertuturan]] [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]. Dialek Beijing ialah asas kepada [[bahasa Mandarin Baku]], bahasa yang digunakan di tanah besar [[China]], [[Taiwan]], dan [[Singapura]].

* 5 [[jalan pekeliling]],

* sebilangan laluan [[kereta api]]; dan

Beijing dihubungkan dengan rangkaian jalan raya dari semua kawasan di China sebagai sebahagian daripada Rangkaian Jalan Raya Negara. Pengangkutan di Beijing sangat bergantung kepada lima "[[Jalan pekeliling di Beijing|jalan pekeliling]]" yang mengelilingi berturut-turut bandar raya itu. Salah satu masalah lalu lintas yang terbesar di Beijing ialah kesesakan lalu lintas yang sentiasa ada, walaupun pada tahun-tahun kebelakangan ini, [[Sistem Pengangkutan Cerdas]] (ITS) telah dilaksanakan di banyak kawasan. Menerukkan lagi masalah lalu lintas Beijing ialah [[sistem alihan massa]]nya yang kurang maju.

Beijing menampung sebilangan besar [[kolej]] dan [[universiti]], termasuk banyak universiti berstatus antarabangsa yang dipandang tinggi, misalnya [[Peking University]] dan [[Tsinghua University]] (dua daripada [[Universiti Utama Negara]]).<ref name="columbia encyclopedia"/> Disebabkan status Beijing sebagai ibu negara politik dan budaya China, sebilangan besar institusi [[Pendidikan tinggi|pendidikan peringkat tinggi]] tertumpu di sini, berbanding dengan mana-mana bandar raya China yang lain. Terdapat sekurang-kurangnya 70 buah institusi pendidikan tinggi di Beijing, dengan kebanyakannya ditadbirkan oleh [[Kementerian Pendidikan Republik Rakyat China|Kementerian Pendidikan]]. Banyak pelajar antarabangsa dari [[Jepun]], [[Korea]], [[Amerika Utara]], [[Eropah]], [[Asia Tenggara]], dan negara yang lain datang ke Beijing setiap tahun untuk belajar.