Betina: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
k Bot: perubahan kosmetik |
|||
Baris 1:
{{otheruses}}
[[Fail:Female.svg|
'''Betina''' ialah [[jantina]] sesuatu ataupun sebahagian [[organisma]] yang menghasilkan [[ovum]] (sel telur). Ovum merupakan [[gamet]] yang lebih besar dalam sistem pembiakan [[heterogami]], sedangkan gamet yang lebih kecil dan yang biasanya bergerak ialah [[sperma]] yang dihasilkan oleh [[jantan]]. Betina tidak boleh membiak secara seks tanpa gamet jantan. Sesetengah organisma boleh membiak, baik secara [[Pembiakan seks|seks]] ataupun secara [[Pembiakan aseks|aseks]].
Tidak terdapatnya satu mekanisme genetik yang tunggal di belakang perbezaan-perbezaan antara jantina. Kewujudannya dua jantina mungkin merupakan hasil perkembangan berbilang yang berasingan dalam keturunan-keturunan evolusi yang berbeza-beza. Selain daripada perbezaan utama dari segi jenis gamet yang dihasilkan, perbezaan antara jantan dan betina dalam sesuatu keturunan sentiasanya tidak dapat diramalkan daripada perbezaan-perbezaan dalam keturunan yang lain.
Konsep [[dimorfisme]] jantan/betina antara individu ataupun organ pembiakan tidak dihadkan kepada [[haiwan]] sahaja; sel telur juga dihasilkan oleh [[kitrid]], [[diatom]], dan tumbuhan darat, antara lain. Dalam tumbuhan darat, istilah "betina" dan "jantan" merujuk bukan sahaja kepada organisma dan struktur yang menghasilkan telur dan sperma, tetapi juga struktur [[sporofit]] yang menghasilkan tumbuhan jantan dan betina.
Baris 14:
{{main|Sistem penentuan jantina}}
Jantina bagi sesuatu organisma dapat ditentukan melalui berbagai-bagai faktor [[genetik]] atau [[persekitaran]]. Walaupun kebanyakan spesies mempunyai kedua-dua jantina,
<br /><br /><br /><br />
=== Penentuan genetik ===
Kebanyakan [[mamalia]], termasuknya manusia, boleh ditentukan melalui [[sistem penentuan jantina XY]] yang mentakrifkan [[kromosom seks]] XY untuk jantan dan XX untuk betina. Sewaktu [[Pembiakan seks|pembiakan]], jantan boleh menyampaikan sperma X ataupun sperma Y, sedangkan betina hanya dapat menyampaikan telur X. Sperma Y dan telur X akan menghasilkan jantan, sedangkan sperma X dan telur Y akan menghasilkan betina.
Dalam [[sistem penentuan jantina WZ]], jantan yang mempunyai kromosom seks ZZ (berbanding betina yang mempunyai WZ) boleh didapati di [[burung]] serta di sesetengah [[serangga]] dan organisma yang lain. Ahli-ahli [[himenoptera]], seperti [[semut]] dan [[lebah]], merupakan spesies [[haplodiploid]]. Dalam spesies ini, kebanyakan daripada jantannya adalah [[haploid]], sedangkan betina dan sesetengah jantan yang mandul adalah [[diploid]].
Baris 25:
Dalam sesetengah spesies [[reptilia]], termasuknya [[aligator]], jantina ditentukan oleh suhu telurnya yang dieram. Spesies yang lain, umpamanya sesetengah [[siput]], mengamalkan pertukaran jantina: dewasanya bermula sebagai jantan, dan kemudiannya menjadi betina. Untuk ''clown fish'', sejenis ikan tropika, ikan yang dominan di dalam sesuatu kumpulan akan menjadi betina, sedangkan yang lain kekal menjadi jantan.
Bagi beberapa [[artropod]], jantina ditentukan melalui jangkitan. [[Bakteria]] daripada
== Mamalia betina ==
| |||