Semakan pada 07:44, 11 Februari 2017 sunting 113.210.71.39 (bincang) Tiada ringkasan suntingan Teg-teg: Suntingan mudah alih Suntingan web mudah alih ← Suntingan sebelumnya		Semakan pada 06:11, 14 Februari 2018 sunting batalkan Anumengelamun (bincang \| sumb.) Pengecualian sekatan IP 33,790 suntingan Tiada ringkasan suntingan Suntingan berikutnya →
Baris 1: [[Fail:Weights and Measures office.jpg\|thumb\|300px\|Pejabat Timbang dan Ukur dahulu di [[Middlesex]], [[England]].]] Takrif, persetujuan dan kegunaan '''unit ukuran''' telah memainkan peranan yang utama dalam usaha manusia sejak dari awal-awal lagi sehingga hari ini. Sistem-[[sistem ukuran]] yang berbeza sama sekali amat biasa pada suatu ketika, tetapi kini terdapat satu piawai sejagat, iaitu [[SI\|Sistem Unit Antarabangsa]] (SI), yang merupakan bentuk [[sistem metrik]] yang moden yang telah atau sedang [[Pemetrikan\|~~diiterimaguna~~diiterima guna]] di seluruh dunia. [[Amerika Syarikat]] hampir pasti merupakan negara yang terakhir untuk ~~menerimaguna~~menerima guna sistem ini, walaupun sistem ini semakin digunakan di sana. Dalam [[perdagangan]], '''timbang dan ukur''' seringnya dikawal oleh peraturan kerajaan untuk memastikan keadilan dan gambaran. ''[[Bureau international des poids et mesures]]'' (BIPM) telah ~~ditugasi~~ditugaskan untuk memastikan keseragaman ukuran-ukuran di seluruh dunia serta kebolehkesanan kepada Sistem Unit Antarabangsa (SI). [[Metrologi]] ialah sains untuk mengembangkan timbang dan ukur negara, serta timbang dan ukur antarabangsa yang boleh diterima. Dalam bidang-bidang [[fizik]] dan [[metrologi]], unit-unit merupakan piawai-piawai untuk mengukur [[kuantiti fizikal]] dan yang perlu diberikan takrif yang jelas supaya berguna. [[Kebolehulangan ujian]] merupakan pokok [[kaedah saintifik]] dan oleh itu, satu sistem unit yang piawai dapat memudahkan pelaksanaan ini. Sistem-sistem unit saintifik merupakan perbaikan konsep timbang dan ukur yang dikembangkan untuk tujuan [[perdagangan]] sejak lama dahulu. Baris 27: Sistem di atas adalah berdasarkan unit sembarangan yang dijadikan rasmi dan piawai. Beberapa nilai unit adalah semula jadi dalam sains. Sistem unit yang berdasarkan unit-unit yang tersebut dipanggil [[unit semula jadi]]. Sama juga dengan unit semula jadi, [[unit atom]] (au) adalah [[sistem unit]] ukuran yang sesuai digunakan dalam [[fizik atom]]. Juga terdapat banyak unit ~~yang~~ [[Senarai unit pengukuran pelik\|pelik]] dan tidak piawai yang ditemui. Ini termasuklah: tan [[~~Trinitrotoluene~~Trinitrotoluena\|TNT]], [[bom atom]] [[Hiroshima]] dan berat seekor [[gajah]]. == Unit asas dan terbitan == Sistem unit yang berbeza diasaskan oleh pilihan set [[unit asas]] yang berbeza. Sistem unit yang paling luas digunakan adalah Sistem Unit Antarabangsa, atau [[SI]]. Terdapat tujuh [[unit asas SI]]. Semua [[Unit terbitan SI\|unit SI lain]] boleh diterbitkan dari unit asas tersebut. Bagi ~~kebanyakn~~kebanyakan kuantiti, unit amatlah diperlukan untuk membicarakan sesuatu nilai kuantiti fizik. Sebagai contoh, memberi seseorang kepanjangan tertentu tanpa menggunakan sesuatu unit amatlah mustahil kerana kepanjangan tidak boleh diperihalkan tanpa menggunakan sebarang rujukan bagi nilai tersebut. Tidak semua kuantiti memerlukan unit mereka masing-masing. Dengan menggunakan hukum fizik, unit kuantiti boleh dinyatakan sebagai gabungan unit bagi kuantiti lain. Maka, hanya satu set kecil unit diperlukan. Unit-unit ini dianggap sebagai ''unit asas''. Unit lain adalah ''unit terbitan''. Unit terbitan adalah untuk kemudahan, memandangkan unit-unit itu boleh dinyatakan dalam unit asas. Unit yang mana menggunakan unit asas adalah satu pilihan. [[Unit asas SI]] bukanlah set unit terkecil. Set terkecil telahpun ditakrifkan. Terdapat set yang dikongsi oleh [[medan elektrik\|medan-medan elektrik]] dan [[medan magnet\|magnet]] ~~berkongsi~~. ~~Ini~~Hal ini bergantung kepada hukum fizik yang menunjukkan bahawa medan ~~electrik~~elektrik and magnet adalah manifestasi yang berbeza bagi fenomena yang sama. Dalam beberapa bidang sains, sistem unit lebih digunakan berbanding sistem SI. == Pengiraan dengan unit == Baris 46: Tanda darab sering diabaikan dengan hanya meninggalkan pembolehubah bagi notasi saintifik rumus itu. Dalam rumus, unit [''Q''] boleh dianggap seolah-olah ia adalah sejenis matra fizikal: lihat [[analisis matra]] bagi lebih lanjut. Perbezaan harus dijelaskan antara unit dan piawai. Sesuatu unit ditentukan oleh takrifannya, dan ia tidak bergantung kepada keadaan fizikal seperti suhu. Berlawanan dengan yang ~~itum~~itu, sesuatu piawai adalah pernyataan fizikal bagi sesuatu unit. Sebagai contoh, meter adalah unit, manakala sebarang logam adalah piawai. Satu meter adalah kepanjangan yang sama tanpa mengira suhu, tetapi sebatang logam akan menjadi satu meter pada suhu tertentu. === Garis panduan === * Anggap unit sebagai pembolehubah. Tambah hanya seperti istilah. Apabila unit dibahagikan dengannya sendiri, pembahagian ini menghasilkan satu (tanpa unit). Apabila dua unit berlainan didarabkan, hasilnya adalah unit baru, dirujuk sebagai gabungan kedua unit tersebut. Sebagai contoh, dalam SI, unit kelajuan adalah meter sesaat (m/s). (Lihat [[~~dimensional~~analisis ~~analysis~~dimensi]]. Unit boleh didarabkan dengan diri sendiri, membentuk unit dengan gandaan (contoh: m²/s²). * Sesetengah unit mempunyai nama khas, bagaimanapun ia perlu dilayan sama setara. Sebagai contoh, satu newton (N) bersamaan satu kg·m/s<sup>2</sup>. Ini memberi kemungkinan bagi unit dengan pelbagai takrifan, sebagai contoh: unit bagi [[~~surface~~tegangan ~~tension~~permukaan]] boleh dirujuk ~~samaada~~sama ada sebagai N/m (newton per ~~metre~~meter) atau kg/s<sup>2</sup> (~~kilograms~~kilogram per saat persegi). === Menyatakan nilai fizikal dalam unit yang lain === Baris 60: :<math>Q = n_i \times [Q]_i</math> ~~anda~~Anda hanya perlu menggantikan unit asal <math>[Q]_i</math> dengan maksudnya dalam unit yang diingini <math>[Q]_f</math>. Umpamanya, jika <math>[Q]_i = c_{ij} \times [Q]_f</math>, jadi: :<math>Q = n_i \times c_{ij} \times [Q]_f</math> Baris 87: == Implikasi dunia nyata == Salah satu contoh tentang pentingnya unit-unit yang disetujui ialah kegagalan [[Pengorbit Iklim Marikh]] [[NASA]] yang sebenarnya patut mengorbit tetapi sebaliknya dimusnahkan tanpa sengaja dalam sebuah misi ke [[planet]] [[Marikh]] pada bulan September [[1999]]. Kemalangan itu diakibatkan oleh salah faham terhadap nilai daya-daya: ~~aturcara-~~[[aturcara komputer\|aturcara-aturcara komputer]] yang berlainan menggunakan unit-unit ukuran yang berbeza ([[newton]] lawan [[paun-daya]]). Oleh itu, amat banyak kerja, masa, dan wang dibazirkan. == Lihat juga == Baris 106: '''[[Sistem metrik]]''' * ''[[Mesures usuelles]]'' (sistem peralihan Perancis) * [[Pemetrikan]] * [[Sistem Antarabangsa]]

Unit ukuran: Perbezaan antara semakan