Sinar kosmos: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Pengembangan rencana |
|||
Baris 1:
'''Sinar kosmos''' ialah sinaran dari [[angkasa lepas]] yang tiba ke [[Bumi]], biasanya dari luar [[Sistem Suria]]<ref>{{cite book
'''Sinar kosmos''' ialah sinaran dari [[angkasa lepas]] yang tiba ke [[Bumi]]. Ia biasanya menghentam bahagian atas [[atmosfera]] dan menghasilkan zarah-zarah sekunder. Hampir 90% sinar kosmos yang mendatang terdiri dari [[proton]], kira-kira 9% merupakan nucleus [[helium]] ([[zarah alfa]]) dan kira-kira 1% lagi [[elektron]] ([[zarah beta|zara beta minus]]). Istilah "sinar" sebenarnya merupakan nama yang tidak kena, kerana zarah kosmos tiba secara individu, bukan dalam bentuk sinaran atau pancaran zarah.▼
| last=Sharma
| title=Atomic And Nuclear Physics
| date=2008
| publisher=Pearson Education India
| isbn=978-81-317-1924-4
| page=478
}}</ref> malah dari galaksi lain yang berdekatan.<ref>{{cite web
| title=Detecting cosmic rays from a galaxy far, far away
| url=https://www.sciencedaily.com/releases/2017/09/170921141257.htm
| work=Science Daily
| date=21 September 2017
| accessdate=26 Disember 2017
▲
== Komposisi ==
Hampir 90% sinar kosmos yang mendatang terdiri dari [[proton]], kira-kira 9% merupakan nucleus [[helium]] ([[zarah alfa]]) dan kira-kira 1% lagi [[elektron]] ([[zarah beta|zara beta minus]]). Satu pecahan kecil dari komposisi sinar sebegini ialah [[antijirim]] seperti [[positron]] atau [[antiproton]], namun sifat sebenar pecahan ini masih dalam pengkajian yang berterusan.
== Tenaga ==
Sinar kosmos banyak menarik perhatian secara praktikalnya kerana kebolehan menyebabkan kerosakan pada mikroelektronik dan hidupan luar suatu atmosfera dan medan magnet, dan secara saintifiknya kerama tenaga sinar kosmos bertenaga ultra tinggi (''ultra-high-energy cosmic rays'') telah dicerapkan mencecah {{nowrap|3 × 10<sup>20</sup> eV}},<ref name=nerlich-2011>{{cite news | url=http://www.universetoday.com/86490/astronomy-without-a-telescope-oh-my-god-particles/ | title=Astronomy Without A Telescope – Oh-My-God Particles | work=Universe Today | date=12 June 2011 | agency=Universe Today | accessdate=17 Februari 2013 | author=Nerlich, Steve}}</ref> iaitu sekitar 40 juta kali ganda tenaga zarah yang dipecutkan [[Pelanggar Hadron Besar]].<ref name=lhc1-cern>{{cite web | url=http://public.web.cern.ch/public/en/lhc/Facts-en.html | title=Facts and figures | publisher=European Organization for Nuclear Research | work=The LHC | date=2008 | accessdate=17 Februari 2013}}</ref> Sinar kosmos jenis bertenaga ini pada 50 J<ref name=gaensler-2013>{{cite journal | url=http://ska.cosmosmagazine.com/features/print/5162/extreme-speed | title=Extreme speed | author=Gaensler, Brian | journal=COSMOS | date=November 2011 | issue=41 }}{{dead link|date=January 2018 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> mampu mempunyai tenaga yang setara dengan tenaga kinetik yang dibawa sebiji bola besbol yang dibaling pada kelajuan 90 km sejam. Oleh sebab penemuan inilah, kajian terhadap sinar kosmos yang mempunyai tenaga lebih tinggi semakin mendapat perhatian.<ref>
{{cite journal
|author=L. Anchordoqui, T. Paul, S. Reucroft, J. Swain
|date=2003
|title=Ultrahigh Energy Cosmic Rays: The state of the art before the Auger Observatory
|journal=International Journal of Modern Physics A
|volume=18 |issue=13|pages=2229–2366
|doi=10.1142/S0217751X03013879
|arxiv=hep-ph/0206072
|bibcode = 2003IJMPA..18.2229A |last2=Paul
|last3=Reucroft
|last4=Swain
}}</ref> Sungguhpun begitu, kebanyakan sinar kosmos tiada tenaga ekstrem sebegini; pengagihan tenaga dari sinar-sinar ini pun memuncak pada {{convert|0.3|GeV|J}}.<ref name=hyperphysics-2012>{{cite web | url=http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/astro/cosmic.html | title=Cosmic rays | publisher=Georgia State University | work=HyperPhysics Concepts | accessdate=17 Februari 2013 | author=Nave, Carl R.}}</ref>
== Lihat juga ==
* [[Zarah Oh-My-God]]
== Rujukan ==
{{reflist|2}}
== Pautan luar ==
* [https://web.archive.org/web/20110725021529/http://astroparticle.aspera-eu.org/index.php?option=com_content&task=view&id=111&Itemid=107 Animasi mengenai sinar kosmos]
*http://www.mpi-hd.mpg.de/hfm/CosmicRay/Showers.html Introduction to Cosmic Ray Showers] oleh Konrad Bernlöhr.
*[https://www.youtube.com/watch?v=xcMbmj-lBEg Dr. Lothar Frey "Cosmic rays and electronic devices"] – video YouTube
{{tunas}}
| |||