Sirosis: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Memperbaiki terjemahan. |
Kemaskini. |
||
Baris 21:
}}
'''Sirosis''' ({{IPAc-ms|s|ɪ|ˈ|r|oʊ|s|ɪ|s}}) merupakan satu keadaan di mana [[hati]] tidak dapat berfungsi dengan baik kerana kerosakan jangka panjang. Kerosakan ini dicirikan oleh penggantian [[Tisu biologi|tisu]] hati normal oleh [[Fibrosis|tisu parut]]. Lazimnya, penyakit itu berkembang perlahan-lahan selama berbulan-bulan atau tahun. Pada awal, sering terdapat gejala. Apabila penyakit bertambah buruk, seseorang akan menjadi lelah, lemah, gatal, [[Sembap|bengkak di kaki bawah]], mengembangkan [[Demam kuning jaundis|kulit kuning]], mudah lebam, mempunyai bendalir membina di dalam perut, atau mengembangkan saluran darah seperti labah-labah pada kulit. Pembentukan bendalir dalam perut boleh menjadi dijangkiti secara spontan. Komplikasi lain termasuk ensefalopati hepatik, pendarahan dari urat dilipat di [[esofagus]] atau dilat perut urat, dan [[kanser hati]]. Ensefalopati hepatik mengakibatkan kekeliruan dan boleh membawa kepada ketidaksedaran.<ref name="NIH2014">{{Cite web|url=http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/liver-disease/cirrhosis/Pages/facts.aspx|title=Cirrhosis|date=April 23, 2014|website=National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases|archive-url=https://web.archive.org/web/20150609090212/http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/liver-disease/cirrhosis/Pages/facts.aspx|archive-date=9 June 2015|dead-url=no|access-date=19 May 2015}}</ref>
== Punca, mekanisme dan diagnosis ==
Sirosis paling lazim disebabkan oleh [[alkohol]], [[hepatitis B]], [[hepatitis C]], dan penyakit hati berlemak bukan alkohol. Lazimnya, lebih daripada dua atau tiga minuman beralkohol setiap hari dalam beberapa tahun diperlukan untuk sirosis alkohol berlaku. Penyakit hati bukan lemak alkohol mempunyai beberapa sebab, termasuk berat badan berlebihan, [[kencing manis]], lemak darah tinggi, dan tekanan [[darah tinggi]]. Beberapa penyebab sirosis yang kurang biasa termasuk hepatitis autoimun, cholangitis biliary utama, hemokromatosis, ubat-ubatan tertentu, dan batu karang. Diagnosis adalah berdasarkan ujian darah, pengimejan perubatan, dan biopsi hati.
== Pencegahan dan rawatan ==
Sesetengah punca sirosis, seperti hepatitis B, boleh dicegah melalui [[Pemvaksinan|vaksinasi]]. Rawatan sebahagiannya bergantung kepada sebab yang mendasari, tetapi matlamatnya sering untuk mencegah masalah yang semakin teruk. Mengelakkan alkohol disyorkan dalam semua kes sirosis. Hepatitis B dan C boleh dirawat dengan ubat-ubatan antiviral. Hepatitis autoimun boleh dirawat dengan ubat steroid. Ursodiol mungkin berguna jika penyakit ini disebabkan oleh penyumbatan saluran hempedu. Ubat lain mungkin berguna untuk komplikasi seperti perut atau pembengkakan kaki, ensefalopati hepatik, dan pembesaran urat esofagus. Dalam sirosis yang teruk, pemindahan hati mungkin menjadi pilihan.
== Epidemiologi dan sejarah ==
Sirosis menjejaskan kira-kira 2.8 juta orang dan menyebabkan 1.3 juta kematian pada tahun 2015. Daripada jumlah ini, alkohol menyebabkan 348,000, hepatitis C disebabkan 326,000, dan hepatitis B yang disebabkan 371,000. Di Amerika Syarikat, lebih ramai lelaki meninggal akibat sirosis berbanding wanita. Keterangan pertama mengenai keadaan ini adalah oleh [[Hippocrates]] pada abad ke-5 SM.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ctqtT0hieL0C&pg=PA366|title=Elective general surgery : an evidence-based approach|last1=Brower|first1=Steven T.|date=2012|publisher=McGraw-Hill Medical|isbn=9781607951094|location=New York|page=36|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170908175353/https://books.google.com/books?id=ctqtT0hieL0C&pg=PA366|archivedate=2017-09-08|deadurl=no|df=}}</ref> Perkataan ''sirosis'' berasal dari {{lang-gr|κίρρωσις}}; ''kirrhos'' {{lang|grc|κιρρός}} "kekuningan" and ''-osis'' (-{{lang|grc|ωσις}}) bermaksud "keadaan", menggambarkan rupa hati sirosis.<ref>{{OEtymD|cirrhosis}}</ref><ref>{{OEtymD|-osis}}</ref>
== Rujukan ==
| |||