Wikipedia

Ayam Pegar: Perbezaan antara semakan

Layar sejarah secara interaktif
← Suntingan sebelumnyaSuntingan berikutnya →
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
VisualWikiteks
Smim90 (bincang | sumb.)
10,348 suntingan
Tiada ringkasan suntingan
Asraf14 (bincang | sumb.)
72 suntingan
kTiada ringkasan suntingan
Baris 2:
| name = Ayam Pegar
| status = NT | status_system = IUCN3.1
| image = Feuerrückenfasan Feuerrückenfasan_(Lophura ignitaLophura_ignita_nobilis)_01.jpg
| image_width = 225px
| image_caption = Seekor ayamAyam Pegar jantan (''L. i. nobilis'')
| regnum = [[Haiwan]]
| phylum = [[Chordata]]
Baris 16:
| binomial_authority = ([[George Shaw|Shaw]], 1797)
}}
'''Ayam pegar''' atau ''LopuraLophura ignita'' ialahmerupakan salah satu daripada spesies burung liar yang boleh didapati di [[Semenanjung Tanah Melayu]], [[Borneo]] dan [[Sumatera]]. Ayam pegar digolongkan dalam keluarga Phesanidae, bersama-sama dengan [[burung kuang raya]], [[kuang cermin]], [[kuang gunung]], merah mata dan ayam hutan.<ref>[http://www.wildlife.sabah.gov.my/edu/ekosistem%20pergunungan/BAH.4.pdf Enakmen-enakmen yang berkaitan dengan pemuliharaan di Sabah, 1) Enakmen Pemeliharaan Hidupan Liar 1997]</ref>
 
Terdapat empat pecahan spesies dalam pengelasan ayam pegar (''Lophura ignita'') iaitu ''Lophura ignita ignita'', ''Lophura ignita nobilis'', ''Lophura ignita macartneyi'' dan ''Lophura ignita rufa'', akan tetapi pada tahun 2014, Ayam Pegar Malaya yang dikenali sebagai "''L. i. rufa''" secara ilmiahnya telah dikelaskan sebagai spesies yang berbeza daripada yang lain iaitu "''L. rufa''".
Ia disenaraikan dalam Lampiran III [[CITES]] di Malaysia, di mana ia dilindungi di bawah [[Akta Perlindungan Hidupan Liar 1972]]/[[Akta Pemuliharaan Hidupan Liar 2010]].<ref name=Akta716>{{cite web|title=Akta Pemuliharaan Hidupan Liar 2010|url=http://www.wildlife.gov.my/images/stories/akta/Akta_Pemuliharaan_Hidupan_Liar_2010_Akta716.pdf|work=Undang-Undang Malaysia|publisher=Parlimen Malaysia|accessdate=25 May 2012}}</ref> ▼
 
▲IaAyam pegar telah disenaraikan di dalam Lampiran III [[CITES]] di Malaysia, didan mendapat status manamergastua iayang dilindungi di bawah [[Akta Perlindungan Hidupan Liar 1972]]/[[Akta Pemuliharaan Hidupan Liar 2010]].<ref name=Akta716>{{cite web|title=Akta Pemuliharaan Hidupan Liar 2010|url=http://www.wildlife.gov.my/images/stories/akta/Akta_Pemuliharaan_Hidupan_Liar_2010_Akta716.pdf|work=Undang-Undang Malaysia|publisher=Parlimen Malaysia|accessdate=25 May 2012}}</ref>
 
==Ciri-ciri==
Ayam Pegarpegar dapatdikenali ditemukanwarga ditempatan kawasankerana hutandaging tanahkulit pamahkeras berwarna biru nila yang menutupi mukanya seperti topeng manakala bagi orang luar pula ayam pegar dikenali kerana bulu sejemput di Malaysiabahagian belakang selangka ayam pegar jantan yang semacam api marak berwarna merah berlatarkan bulu biru kehitaman. IaMata ayam pegar berwarna merah dan berparuh warna pucat. Ayam pegar bersaiz antara 55 hinggasm sehingga 70 sm panjang, dengan panjang ekor 15-30 sm. Berat badannya antara 1.6 kg hingga 2.6 kg. BurungAyam pegar jantan bersaiz lebih besar daripada burungayam pegar betina. Kedua-duaSpesies jantinaini jugamempunyai bolehwarna dikenalpastibulu melaluiyang berbeza mengikut jantinanya. Ayam pegar jantan mempunyai jambul dankembang kulityang mukacantik berwarnadan biru.berambu Spesiespada inibahagian mempunyaiatasnya warnamanakala bulujambul yangayam berbeza.pegar Burungbetina jantanlebih mengucup dan mempunyai bulurambu yangdihujungnya. sangatAyam menarik,pegar iaitujantan bululazimnya kepaknyaberbulu berwarnapelepah biru hitam berkilat, seperti baldu. Warnamenutupi tubuhnya dan mempunyai bulu ekorsejemput utamanyadi belakangnya yang berwarna merah manakala ayam pegar betina pula lazimnya mempunyai bulu pelepah berwarna perang membaluti tubuhnya dan jaluran pendek putih melepakhitam di dadanya.<ref>[http://dwnkosmik.dbp.my/wordpress/?p=1490 Abdul, J. (2015). » Konservasi. Dwnkosmik.dbp.my.- RetrievedAyam 21Pegar AugustMakan 2015Padi?], fromDewan http://dwnkosmikKosmik Bil 5 2015.dbp.my/wordpress/?cat=45 </ref>
 
====Perbezaan Ayam Pegar jantan====
Pada musim mengawan, corak bulu ini bertukar menjadi lebih menarik, seperti baldu biru kehitam-hitaman yang berkilat. Ada sekelompok bulu berwarna merah menyala pada bahagian atas pinggangnya. Burung jantan pula mempunyai jambul yang cantik. Jambul ini kembang dan berambu pada bahagian atasnya. Sementara itu, pada bahagian muka burung ini ada kulit yang berwarna biru nila. Burung ini seolah-olah memakai topeng yang dipakai oleh peragawati ketika perarakan pesta Mardi Gras di New Orlean, Amerika Syarikat (AS). Warna biru kulit muka burung ini lebih menyerlah pada musim mengawan.Abdul, J. (2015). » Konservasi. Dwnkosmik.dbp.my. Retrieved 21 August 2015, from http://dwnkosmik.dbp.my/wordpress/?cat=45
* ''L. i. ignita'' dan ''L. i. nobilis'' mempunyai ekor bulu pelepah tengah yang berwarna perang, berkaki kelabu pucat, warna bulu pelepah belakang badannya berwarna perang, bersayap perang di hujungnya dan mempunyai bulu pelepah dada berwarna perang kehitaman.
* ''L. i. rufa'' mempunyai ekor bulu pelepah tengah yang berwarna putih melepak, berkaki merah, warna bulu pelepah belakang badannya merah menyala, bersayap hitam biru keseluruhannya yang disisipi satu pelepah panjang berwarna putih.
* ''L. i. macartneyi'' mempunyai ekor bulu pelepah tengah yang berwarna putih melepak, berkaki kelabu pucat dan berbintik putih hitam di dadanya
[[Fail:Feuerrückenfasan (Lophura ignita).jpg|thumb|Ayam Pegar jantan (''L. i. ignita'')]]
 
====Perbezaan Ayam Pegar betina====
==Makanan==
* ''L. i. ignita'' dan ''L. i. nobilis'' mempunyai ekor bulu pelepah berwarna perang kehitaman, berkaki kelabu pucat, dan bertompok putih di dada.
Ia makan bijirin seperti padi, daun muda, buah dan haiwan kecil.
* ''L. i. rufa'' mempunyai ekor bulu pelepah berwarna perang berangan, berkaki merah.
* ''L. i. macartneyi'' mempunyai ekor bulu pelepah tengah yang berwarna putih melepak, berkaki kelabu pucat dan berbintik putih hitam di dadanya
[[Fail:Crested Fireback female.jpg|thumb|Ayam Pegar betina (''L. i. macartneyi'')]]
 
Ayam pegar menghasilkan bunyi bernada rendah yang melekat di kerongkong pada awalnya dan mendecit nada tinggi diakhirnya.<ref>[https://www.hbw.com/species/bornean-crested-fireback-lophura-ignita#Voice Crested Fireback Pheasant Voice]</ref>
 
==Pemakanan==
Ayam pegar bersifat [[omnivor]] yang memakan bijirin seperti [[padi]], [[daun]] pucuk muda, buah-buahan dan haiwan-haiwan kecil seperti cacing dan siput.
 
==Pembiakan==
Pada musim mengawan, corak bulu ayam pegar jantan akan bertukar menjadi lebih menarik seperti baldu biru kehitam-hitaman yang berkilat. Warna [[biru nila]] kulit muka ayam pegar jantan akan tampak lebih menyerlah dan akan dikembangkan pada musim mengawan bagi menarik perhatian ayam pegar betina.<ref>[http://dwnkosmik.dbp.my/wordpress/?p=1490 Abdul, J. (2015). Konservasi - Ayam Pegar Makan Padi?], Dewan Kosmik Bil 5 2015. </ref> Ayam pegar bersifat monogami dan setia kepada pasangannya.<ref>[https://www.beautyofbirds.com/borneancrestedpeafowl.html Bornean Crested Fowl]</ref>
Telur Ayam Pegar berwarna putih krim. Sebanyak 4-8 telur akan dieramkan sehingga beberapa minggu.
 
Anak burung mempunyai bulu coklat kehitaman di bahagian atas dan kelabu putih di bahagian bawah.
Ayam pegar akan mula bertelur selepas usianya 2 tahun ke atas. Telur ayam pegar berwarna putih kekuningan. Sebanyak 4-8 [[telur]] akan dieramkan sehingga beberapa minggu pada bulan Mei (''L. i. ignita'') dan April (''L. i. rufa'') pada satu-satu masa. Anak ayam pegar mempunyai bulu coklat berbelang ke[[hitam]]an di bahagian atas dan [[kelabu]] [[putih]] di bahagian bawah.<ref>[http://www.zookemaman.my/ms/burung/crested-fireback/ Ayam Pegar, Zoo Kemaman-PERHILITAN (2014)]</ref>
 
==Habitat==
Ayam pegar ditemukan di hutan tanah pamah kawasan rendah kurang daripada 1000 meter kecuali hutan paya gambut di [[Malaysia]] dan [[Indonesia]]. Ia lebih menyukai kawasan yang berhutan tebal bersemak dan mengelak padang rumput yang lapang yang terdedah dengan bahaya. Ancaman utama ayam pegar adalah kemusnahan habitatnya di [[hutan]] yang dilapangkan menjadi [[ladang]] pertanian dan pemburuan haram bagi dijadikan haiwan peliharaan ekzotik.<ref>[https://www.beautyofbirds.com/borneancrestedpeafowl.html Crested Peafowl, Beauty of Birds]</ref>
Ia boleh dijumpai di hutan tanah pamah kecuali hutan paya gambut.
 
* ''L. i. ignita'' dikesan tinggal di dalam hutan di bahagian [[Borneo]] selatan ([[Kalimantan]], [[Indonesia]]) dan Pulau [[Bangka]], [[Indonesia]].
* ''L. i. nobilis'' dikesan tinggal di dalam hutan [[Borneo]] utara ([[Sarawak]] dan [[Sabah]], [[Malaysia]])<ref>[https://avibase.ca/EC007857 Lophura ignita nobilis]</ref>.
* ''L. i. macartneyi'' dikesan tinggal di dalam hutan [[Borneo]]<ref>[https://avibase.ca/4F6BD335 Bornean Fireback (Delacour's)]</ref>.
* ''L. rufa'' dikesan tinggal di dalam hutan bahagian dari wilayah [[Segenting Kra]] ke [[Semenanjung Malaysia]] dan [[Sumatera]]<ref>[https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?lang=EN&avibaseid=E811C037&sec=summary&ssver=1 Malaysian Fireback, Lophura ignita rufa]</ref>.
 
==Pengelasan Spesies==
* ''Lophura ignita ignita'', Ayam Pegar Borneo Kenit (''Lesser Bornean Crested Fireback'')<ref>[https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=678034#null Shaw.(1798).Lophura ignita ignita)]</ref><ref>[https://www.beautyofbirds.com/crestedfirebackpheasants.html]</ref><ref>[https://www.beautyofbirds.com/borneancrestedpeafowl.html Bornean Crested Fireback]</ref>
* ''Lophura ignita nobilis'', Ayam Pegar Borneo Besar (''Greater Bornean Crested Fireback'')<ref>[https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=678036#null Sclater,P.L.(1863).Lophura ignita nobilis]</ref><ref>[https://www.beautyofbirds.com/crestedfirebackpheasants.html]</ref><ref>[https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=EC0078571001CE37 Greater Bornean Crested Fireback]</ref>
* ''Lophura ignita macartneyi'', ''Delacour's Crested Fireback''<ref>[https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=678035#null Temminck.(1813).Lophura ignita macartneyi]</ref>
* ''Lophura rufa'' (dahulu dibawah kelas L. ignita rufa), Ayam Pegar Malaya (''Vieillot's Crested Fireback'' atau ''Malayan Crested Fireback''), <ref>[https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=678037#null Raffles.(1822).Lophura ignita rufa]</ref><ref>[https://www.beautyofbirds.com/crestedfirebackpheasants.html]</ref><ref>[https://www.beautyofbirds.com/vieillotscrestedfirebacks.html Vieillot's Crested Firebacks]</ref> [[Fail:Lophura_ignita.jpg|thumb|Ayam pegar (''L. i. macartneyi''). Ayam pegar jantan dan ayam pegar betina]]
 
==Kebudayaan Tersirat==
Ayam pegar telah menjadi haiwan yang terdapat dalam [[pepatah]] [[Bahasa Melayu]], ''"Harapkan pegar, pegar makan padi."'' (.هارڤكن ڤڬر، ڤڬر ماكن ڤادي).<ref>[http://www.utusan.com.my/rencana/utama/harapkan-pegar-bukan-pagar-1.36051 Johardi, I.(2014) Harapkan pegar bukan pagar]</ref> Maksud pepatah ini ialah harapan yang diletakkan pada bahu seseorang tetapi akhirnya orang itu pula yang merosakkan.<ref>[http://www.sinarharian.com.my/kolumnis/muhammad-daud/harapkan-pagar-pagar-makan-padi-1.414313 Muhammad, D. (2015) Harapkan pagar, pagar makan padi]</ref> Perbincangan sama ada subjek yang dimaksudkan adalah [[pagar]] ataupun Ayam Pegar ini masih dalam perdebatan dan kajian berterusan.<ref>[http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=Harapkan+pagar+pagar+makan+padi&d=175768& Khidmat Nasihat (Sastera) Dewan Bahasa Pustaka]</ref><ref>[https://umexpert.um.edu.my/file/publication/00002540_141479.pdf Noraini, A.S. & Intan Marlina, M.A. (2016). Padi sebagai tanda dalam peribahasa Melayu]</ref>
 
== Rujukan ==
<references />
{{reflist}}
* {{IUCN2006|assessors=BirdLife International|year=2004|id=12343|title=Lophura ignita|downloaded=30 October 2006}} Database entry includes a brief justification of why this species is near threatened
 
Baris 45 ⟶ 74:
* [http://www.redlist.org/search/details.php?species=12343 IUCN Red List]
* [http://www.rdb.or.id/detailbird.php?id=344&sortby=latinname Red Data Book]
 
 
{{Senaraiburung}}
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Ayam_Pegar"