Wikipedia

Halusinasi: Perbezaan antara semakan

Layar sejarah secara interaktif
← Suntingan sebelumnyaSuntingan berikutnya →
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
VisualWikiteks
Addbot (bincang | sumb.)
148,518 suntingan
k Bot: Memindahkan 55 pautan interwiki, kini disediakan oleh Wikidata di d:q130741
Haziq Faruqi (bincang | sumb.)
918 suntingan
Tambah maklumat, gambar dsb. dalam bahasa Malaysia dan membuang maklumat dalam bahasa Indonesia.
Baris 1:
{{Infobox medical condition (new)|name=Rayan <br/> Halusinasi|synonyms=|image=August_Natterer_Meine_Augen_zur_Zeit_der_Erscheinungen.jpg|caption=''My eyes at the moment of the apparitions [Mataku kala jelmaan muncul]'' oleh [[August Natterer]], seorang pelukis Jerman yang telah hasilkan berbagai lukisan rayannya.|pronounce=|field=[[Psykiatri]]|symptoms=|complications=|onset=|duration=|types=|causes=|risks=|diagnosis=|differential=|prevention=|treatment=|medication=|prognosis=|frequency=|deaths=}}'''Rayan''' (Jawi: راين), atau istilah kedoktorannya '''halusinasi''' (Jawi: هالوسيناسي), ialah pengalaman seolah-olah dapat melihat, mendengar atau menyentuh sesuatu yang sebenarnya tidak wujud akibat gangguan [[Kesihatan Mental|kesihatan (fikiran)]] atau [[Dadah|pengambilan dadah]].<ref>halusinasi. (t.t.). Dalam ''[http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=halusinasi&d=158212&#LIHATSINI Pusat Rujukan Persuratan Melayu].'' Dicapai 21 Ogos 2019.</ref> Pesakit yang alaminya rasa apa yang mereka rasakan itu maujud dan nyata. Rayan berbeza dengan beberapa [[fenomena]] lain yang hampir sama, contohnya mimpi, di mana individu itu tidak berada dalam keadaan sedar; pseudorayan, yang tidak kelihatan nyata dan mudah dibezakan dengan kenyataan; ilusi, di mana [[Penglihatan|persepsi]] salah mengherotkan maklumat yang dilaporkan; dan bayangan mental, yang hanyalah gambaran nyata dan dapat dikawal.<ref name="Chiu">{{cite journal|author=Leo P. W. Chiu|year=1989|title=Differential diagnosis and management of hallucinations|url=http://hkjo.lib.hku.hk/archive/files/2c023b7934fcf5e064bfd487061eaa53.pdf|journal=Journal of the Hong Kong Medical Association|volume=t 41|issue=3|pages=292–7}}</ref> Rayan juga berbeza dengan "persepsi [[delusi]]", di mana stimulus yang nyata (yakni, persepsi sebenar) dicampur dengan sifat tambahan (dan biasanya tidak munasabah.
'' 'Halusinasi''' ialah berlakunya [[persepsi]] dalam kondisi sadar tanpa adanya [[rangsang]] nyata terhadap [[indera]]. [[Kualiti]] dari persepsi itu dirasakan oleh [[pesakit]] sangat jelas, substansial dan berasal dari luar ruangan nyatanya. Definisi ini boleh membezakan halusinasi dengan [[mimpi]], [[khayal|berkhayal]], [[ilusi]] dan pseudohalusinasi (tidak sama dengan persepsi sesungguhnya, namun tidak dalam keadaan terkawal). Contoh daripada fenomena ini adalah dimana seseorang mengalami [[gangguan penglihatan]], dimana ia merasa melihat suatu objek, namun deria penglihatan orang lain tidak dapat menangkap objek yang sama.
 
Rayan boleh berlaku dalam mana-mana cerap deria—[[penglihatan]], [[pendengaran]], [[Deria bau|penghiduan]], [[Rasa|pemerasaan]], sentuhan, [[propriosepsi]], seimbangan, sakit, haba dan masa.
Halusinasi juga harus dibezakan dengan [[delusi]] tentang persepsi, dimana indera menangkap [[rangsang]] nyata, namun persepsi nyata yang diterimanya itu diberikan makna yang dan berbeza (''bizzare''). Sehingga orang yang mengalami delusi lebih percaya kepada hal-hal yang atau tidak masuk [[logik]]. <!-- kayaknya ngga gini definisi halusinasi tapi lagi nggak bawa buku kalau ada yang paham tolong dipaparkan jika benar, jika tidak tolong hapus: <u> sebagaimana orang yang mengalami halusinasi tidak bisa membezakan antara dunia nyata dan dunia abstrak
Halusinasi cenderung melibatkan fikiran yang [[abstrak]] dan tidak boleh diterima oleh fikiran yang [[rasional]] maupun [[akal]] yang sihat </ u>-->
 
== Penyebab ==
Halusinasi boleh dibahagikan berdasarkan [[indera]] yang bereaksi saat [[persepsi]] ini terbentuk, iaitu
* Halusinasi [[penglihatan|visual]]
* Halusinasi [[pendengaran|auditori]]
* Halusinasi [[penciuman|olfaktori]]
* Halusinasi [[sentuhan|gustatori]]
* Halusinasi [[perabaan|taktil]]
 
=== Penyakit ===
<!-- Dari en: wikipedia dan tampaknya lebih sesuai <u> A Hallucination in the broadest sense is a perception in the absence of a stimulus. In a stricter sense, hallucinations are defined as perceptions in a conscious and awake state in the absence of external stimuli and that have qualities of real perception in that they are vivid, substantial, and located in external objective space. These definitions distinguish hallucinations from the related phenomena of dreaming (no consciousness), illusion (distorted or misinterpreted real perception), imagery (does not mimic real perception and is under voluntary control), and pseudohallucination (does not mimick real perception, but is not under voluntary control). [1] hallucinations also differ from "delusional perceptions", in which a correctly sensed and interpreted genuine perception is given some additional (and typically bizarre) significance.
 
==== Penyakit atau keuzuran ====
Hallucinations may occur in any sensory modality-visual, auditory, olfactory, gustatory, tactile, proprioceptive, equilibrioceptive, nociceptive, and thermoceptive.
Beberapa penyakit seperti masalah atau jangkitan otak boleh menyebabkan seseorang itu mengalami rayan. Malah seorang kaki botol yang berhenti minum arak secara tiba-tiba boleh mengalaminya, dipanggil ''delirium tremens'' (atau "DT's"). Ada juga orang yang mengalaminya setelah tidak tidur selama banyak hari, juga yang tidak makan berhari-hari.
 
=== Kimia atau dadah ===
A mild form of Hallucination is known as a disturbance, and can occur in any of the senses above. These may be things like seeing movement in peripheral vision, or hearing faint noises and voices. </ U> -->
Sesetengah orang alami rayan kerana mereka memasukkan bahan kimia ataupun dadah dengan sengaja ke dalam diri mereka.
 
==== Dadah rekreasi ====
== Pengasas berlakunya halusinasi ==
Sesetengah orang gunakan dadah secara haram untuk dapat rayan, seperti dadah [[Dietilamida asid lisergik|LSD]] dan PCP. Pelbagai jenis dadah dan ubat biasa boleh menyebabkan rayan jika diambil dalam sukatan yang banyak, dan dikenali sebagai kesan sampingan.
# Sakit dengan panas tinggi sehingga mengganggu keseimbangan tubuh.
# Gangguan jiwa [[Skizofrenia]]
# Pengkonsumsian [[dadah]] atau [[dadah]] tertentu seperti: [[ganja]], [[Morphin]], [[kokain]], dan [[ltd]]
# Mengkonsumsi [[alkohol]] berkadar diatas 35%: seperti [[vodka]], [[gin]] diatas batas kewajaran
# [[Trauma]] yang berlebihan.
 
==== Perubatan ====
<!-- perlu kutipan, dan rasanya sih nggak seperti ini
Sesetengah bahan kimia yang doktor atau pakar bedah gunakan dapat menyebabkan rayan. Doktor, doktor gigi, pakarbedah gunakan bahan ini untuk hilangkan rasa sakit atau tidurkan pesakit semasa pembedahan, dan ia digelar [[Anestesia|bius]]. Ia juga mempunyai beberapa kesan sampingan seperti rasa [[loya]] dan rayan.
== Pencegahan halusinasi ==
 
Banyak doktor gigi gunakan sejenis ubat bius yang dinamai nitrus oxida ("gas ketawa"). Jika diambil dengan sukatan banyak individu tersebut boleh alami rayan. Doktor dan pakar bedah gunakan banyak jenis gas bius supaya pesakit tidak sedar semasa dibedah.
# jauhi pemikiran yang [[irasional]]
# jauhi ubat-ubatan terlarang maupun minuman keras
-->
 
==== Keracunan ====
{{tunas|perubatan}}
Sesetengah orang boleh tersilap telan, atau ambil dalam apa cara pun, kimia [[Racun|beracun]] kerana salah label pada botol. Kadang-kadang kanak-kanak juga tertelan bahan kimia berbahaya kerana anggap ia dapat dimakan atau minum. Bahan bahaya seperti ini boleh menyebabkan orang itu jatuh sakit atau rayan, dan dalam kes yang paling teruk, [[Ajal|mati]].
 
=== Kurang tiduk ===
Sesetengah orang alami rayan jika tidak tidur buat masa yang begitu lama, dan mula berkhayal sebelum tertidur. Ini biasanya dipanggil hypnagogia. Dan biasanya, individu tahu yang ia hanyalah khayalan dan bukan sesuatu yang nyata.{{tunas|perubatan}}
 
[[Kategori:Gejala penyakit]]
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Halusinasi"