Wikipedia

Albania: Perbezaan antara semakan

Layar sejarah secara interaktif
← Suntingan sebelumnyaSuntingan berikutnya →
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
VisualWikiteks
Rotondus (bincang | sumb.)
16 suntingan
Makedonia Utara
Tiada ringkasan suntingan
Baris 22:
|areami² = 11,100
|percent_water = 4.7
|population_estimate = {{increasedecrease}} 2,876,591<ref>{{cite web|urlname=http:"penduduk" //www.instat.gov.al/al/themes/popullsia/publications/books/2017/popullsia-e-shqip%25C3%25ABris%25C3%25AB,-1-janar-2017.aspx|title=404|publisher=}}</ref>
|population_estimate_year = Januari 20172016
|population_census = 2,821,977<ref name="Population and Housing Census 2011">{{cite web |title=Population and Housing Census 2011 |url=http://www.instat.gov.al/en/themes/population/publications/books/2012/main-results-of-population-and-housing-census-2011.aspx |publisher=INSTAT (Albanian Institute of Statistics) |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170803171148/http://www.instat.gov.al/en/themes/population/publications/books/2012/main-results-of-population-and-housing-census-2011.aspx |archivedate=3 Ogos 2017 |df=dmy-all }}</ref>
|population_census_year = 2011
Baris 37:
|Gini_year = 2013
|Gini = 34.5<!-- number only -->
|Gini_ref =<ref>{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/content/income-gini-coefficient |title=Income Gini coefficient |work=World Bank |publisher=UNDP |accessdate=3 Julai 2015 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5rRcwIiYs?url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2172.html |archivedate=23 JulyJulai 2010 |deadurl=no |df=dmy }}</ref>
|HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year -->
|HDI_change = increase<!-- increase/decrease/steady -->
Baris 46:
|established_date1 = 1190
|established_event2 = [[Kerajaan Anjou Albania]]
|established_date2 = FebruaryFebruari 1272
|established_event3 = [[Negara Beraja Albania]]
|established_date3 = 1368
Baris 53:
|established_event5 = Merdeka daripada {{nowrap| [[Empayar Uthmaniyah]]}}
|established_date5 = 28 November 1912
|established_event6 = [[Principality ofWilayah Albania]] {{small|(Recogniseddiiktiraf)}}
|established_date6 = 29 JulyJulai 1913
|established_event7 = [[AlbanianRepublik RepublicAlbania]] {{small|(1strepublik republicpertama)}}
|established_date7 = 31 JanuaryJanuari 1925
|established_event8 = [[AlbanianKerajaan KingdomAlbania (1928–39)|AlbanianKerajaan KingdomAlbania]]
|established_date8 = 1 September 1928
|established_event9 = [[People'sRepublik Socialist Republic of Albania|People's Republic ofRakyat Albania]] {{small|(2ndrepublik republickedua)}}
|established_date9 = 11 JanuaryJanuari 1946
|established_event10 = [[People'sRepublik SocialistSosialis Republic ofRakyat Albania]] {{small|(3rdrepublik republicketiga)}}
|established_date10 = 28 DecemberDisember 1976
|established_event11 = Republic ofRepublik Albania {{small|(4threpublik republickeempat)}}<br/>{{nowrap|[[Constitution ofPerlembagaan Albania|CurrentPerlembagaan constitutionkini]]}}
|established_date11 = 29 April 1991<br/><br/>28 November 1998
|currency = [[Lek (mata wang)|Lek]]
Baris 76:
|footnotes = <sup>1</sup>[[Bahasa Itali]] ditutur secara meluas.
}}
'''Albania''' ([[Bahasa Albania]]: ''Shqipëri'' atau ''Shqipëria'') atau '''Republik Albania''' (''Republika e Shqipërisë'') merupakan sebuah negara Mediterranean yang terletak di tenggara Eropah. Ia bersempadan dengan [[Montenegro]] di barat laut, [[Kosovo]] di timur laut, [[Makedonia Utara]] di timur dan [[Yunani]] di selatan dan di tenggara. [[Laut Adriatik]] terletak di sebelah barat , manakala [[Laut Ionia]] di barat daya. Jarak di antara '''Albania''' dan [[Itali]] adalah 72km, melepasi [[Selat Otranto]] yang bersambung dengan Laut Adriatik dan ke Laut Ionia.
 
'''Albania '''ialah anggota [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]], [[Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara]], [[Pertubuhan Kerjasama dan Keselamatan di Eropah]], [[Majlis Eropah]],  [[Pertubuhan Perdagangan Dunia]] dan [[Kesatuan Mediterranean]].'''Albania '''mempunyai potensi untuk menyertai [[Kesatuan Eropah]] sejak Januari 2003.
Baris 83:
 
== Sejarah ==
:''Rencana utama: [[{{Utama|Sejarah Albania]]''}}
 
=== Pra-Sejarah & Pemerintahan Rom ===
=== Prasejarah dan pemerintahan Rom ===
Pengkaji mempercayai bahawa penduduk Albania merupakan keturunan puak yang dikenali sebagai [[orang Illyria]] yang bukan berketurunan Turki, atau Slav, yang tiba di Balkan sekitar 2000 SM. Orang Albania moden masih membezakan antara [[Gheg]] (puak di utara) dan [[Tosk]] (puak di selatan). Setelah kerajaan Rom lemah pada 165 SM, Albania hampir berterusan dikawal oleh kuasa-kuasa asing sehingga pertengahan [[abad ke-20]], dengan tempoh singkat pemerintahan sendiri.
 
Baris 94 ⟶ 95:
Pada awal abad ke-20, Khilafah Turki Uthmaniyah gagal mengendalikan keadaan di sini. [[Liga Prizren]] (1878) memperkenalkan gagasan negara kebangsaan Albania dan mencipta abjad Albania moden. Semasa akhir [[Perang Balkan I]], orang-orang Albania mengeluarkan [[Proklamasi Vlore]] pada 28 November 1912, mengisytiharkan 'kemerdekaan'. Perbatasan Albania ditetapkan oleh Kuasa-kuasa Besar pada 1913. Integrasi wilayah Albania ditegaskan di Persidangan [[Penjanjian Paris (1919)]], setelah Presiden [[Amerika Syarikat]] [[Woodrow Wilson]] menolak rancangan negara-negara Besar Eropah untuk membahagikan Albania di antara jiran tetangganya.
 
=== Pemerintahan komunismekomunis [[Enver Hoxha]] ===
Ketika [[Perang Dunia II]], Albania dijajah pertama kali oleh [[Itali]] (1939-43) dan kemudian oleh [[Jerman]] (1943-44). Setelah perang, pemimpin Parti Komunis [[Enver Hoxha]] mengatur melindungi integrasi wilayah Albania selama 40 tahun berikutnya, namun memerlukan harga politik yang sangat mahal dari penduduknya, yang ditundukkan untuk membersihkan, mengurangi, penindasan hak sivil dan politik, larangan total pada amalan keagamaan, dan meningkatkan pemencilan. Albania yang setia pada falsafah [[Stalin]] yang keras, akhirnya menarik diri dari [[Pakatan Warsaw]] pada [[1968]] dan menjauhkan diri dari sekutu terakhirnya, [[Republik Rakyat China]] pada 1978.
 
Baris 111 ⟶ 112:
 
== Geografi ==
{{Utama|Geografi Albania}}
 
[[Fail:Albania relief location map.jpg|thumb]]
Albania berkeluasan 28,748 kilometer persegi,terletak di selatan Eropah, bersempadan dengan [[Montenegro]] di barat laut, [[Kosovo]] di timur laut, [[Makedonia Utara]] di sebelah timur dan [[Greece]] di selatan. Albania terletak di antara latitude 42° dan 39° di utara dan antara longitude 21 dan 19° timur (Sazan-Vernik).panjang pesisir pantai Albania ialah 476 km, sepanjang [[Laut Adriatik]] dan [[Laut Ionia|Laut Ionian]],tanah rendah di bahagian barat menghadap Laut Adriatik.
Baris 119 ⟶ 122:
 
Tiga tasik tektonik yang paling besar dan dalam di semenanjung Balkan sebahagiannya terletak di Albania. Tasik Shkoder di barat laut negara mempunyai permukaan yang berbeza-beza antara 370 km2 dan 530 km2, satu pertiga tasik ini dimiliki Albania dan selebihnya oleh Montenegro. Pesisir tasik di bahagian Albania sepanjang 57 km. Tasik Ohrid terletak di tenggara negara dan dikongsi bersama antara Albania dan republic Macedonia. Ia mempunyai kedalaman maksimum 289 meter dan kepelbagaian flora dan fauna yang unik juga ada di sini, termasuklah fosil hidupan yang telah pupus. Kerana nilai sejarah dan alam semulajadi yang tinggi, Tasik Ohrid diletakkan di bawah jagaan [[UNESCO]]. Terdapat juga Tasik Blurint yang merupakan tasik tektonik yang kecil. Terletak di Taman Negara Blurint. Albania juga mempunyai 13 pulau, kebanyakannya bersaiz kecil, hanya dua buah pulau sahaja yang mempunyai keluasan melebihi satu kilometer persegi, iaitu Sazan dan Kune.
 
== Demografi ==
{{Utama|Demografi Albania}}
 
Anggaran rasmi pada 1 Januari 2016 menetapkan jumlah penduduk Albania pada 2,886,026 orang.<ref name="penduduk">{{cite web |url=http://www.instat.gov.al/media/322941/press_release_population_of_albania_1_january_2016.pdf |title=Population of Albania ||url-status=bot: unknown |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171015202133/http://www.instat.gov.al/media/322941/press_release_population_of_albania_1_january_2016.pdf |archivedate=15 Oktober 2017}}</ref> [[Kadar kesuburan]] penduduk negara ialah 1.51 anak per wanita, salah satu angka-angka terendah dunia.<ref name="CIA demography">{{cite web|title=Albania|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/al.html|website=cia.gov}}</ref> Albania kini menghadapi penurunan jumlah penduduk, dan ramalan menganggarkan bahawa jumlah penduduk Albania akan terus menurun.<ref>{{cite web|author1=Institute of Statistics of Albania|title=Albania Population Projections 2011–2031|url=http://www.instat.gov.al/media/2964/population_projections_2011-2031.pdf|website=instat.gov.al|page=37|author1-link=Institute of Statistics (Albania)}}</ref>
 
=== Bahasa ===
{{Utama|Bahasa di Albania}}
 
[[Bahasa Albania]] ialah bahasa rasmi negara serta bahasa ibunda kebanyakan rakyat negara.<ref>{{cite web |title=Constitution of the Republic of Albania |url=https://www.osce.org/albania/41888 |website=osce.org |page=3 |quote=The official language in the Republic of Albania is Albanian.}}</ref> Bahasa-bahasa minoriti yang wujud di Albania termasuk [[bahasa Yunani]], [[bahasa Aromania|Aromania]], [[bahasa Serb|Serb]], [[Bahasa Bosnia|Bosnia]], [[bahasa Bulgaria|Bulgaria]] dan [[Bahasa Roma|Roma]].<ref>{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=albania |title=Languages of Albania |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090123044546/http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=Albania |archivedate=23 Januari 2009 }}</ref>
 
== Rujukan ==
{{Reflist}}
<div class="references-small"><references/></div>
 
== Pautan luar ==
* {{en}} [http://www.albaniantourism.com/ National Tourism Organization] Albania's official website for travel & tourism information.
* http://www.albanian.com/community/index.php
 
{{OIC}}
{{Eropah}}
{{Majlis Eropah}}
{{Negara di Eropah}}
{{Kawalan kewibawaan}}
 
[[Kategori:Albania| ]]
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/wiki/Albania"