Edvard Munch: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Tiada ringkasan suntingan |
Pengembangan besar |
||
Baris 1:
{{Infobox artist|name=Edvard Munch|image=Edvard Munch 1921.jpg|caption=Foto tangkapan Anders Beer Wilse, 1921|birth_date={{Birth date|1863|12|12|df=y}}|birth_place=[[Ådalsbruk]], [[Løten]], [[Kesatuan Sweden-Norway|Norway]]|death_date={{Death date and age|1944|1|23|1863|12|12|df=y}}|death_place=[[Oslo]], [[Norway]]|nationality=[[Norway]]|field=[[Cat]] dan [[seni grafik]]|training=|movement=[[Ekspresionisme]], [[SImbolisme]]|patrons=|influenced by=|influenced=|awards=}}'''Edvard Munch'''
==
===Awal hidup===
Edvard Munch lahir di sebuah rumah ladang di [[Ådalsbruk]], [[Løten]], [[Kesatuan antara Sweden dan Norway|Norway]]; beliau anak kedua lima adik-beradik kepada Laura Catherine Bjølstad dan Christian Munch, anak seorang paderi yang bekerja sebagai doktor. Keluarga sebelah bapanya mempunyai seberapa orang terkenal - seorang bapa saudaranya Jacob pelukis manakala seorang lagi, [[Peter Andreas Munch]], sejarawan terkenal atas kerjanya mentafsir [[saga]] menceritakan salasilah dan sejarah tamadun [[Viking]].<ref>{{harvnb|Eggum|1984|p=15}}</ref>
Keluarga Munch berpindah ke kota Christiania (kini [[Oslo]]) pada tahun 1864 apabila ayah Munch dipindahkan kerjanya dalam markas tentera sana. Ibunya meninggal dunia akibat [[batuk kering]] tahun 1868;<ref name="Eg_p16">{{harvnb|Eggum|1984|p=16}}</ref> dia dan adik-beradiknya dibesarkan bapanya dan seorang ibu saudara mereka Karen. Edvard sering dalam keadaan kesihatan yang tidak berapa baik sampai mengurung diri daripada bersekolah, ayahnyalah yang mengajarnya sejarah dan sastera.<ref>{{harvnb|Prideaux|2005|p=17}}</ref> Sambil ini juga, Edvard melukis-lukis untuk mengisi kelapangan masanya dalam rumah.
=== Kerjaya seni ===
{{Bahagian kosong|date=Julai 2020}}
=== Senja hidup ===
Karya-karya Munch sendiri ditempelak [[Jerman Nazi|rejim Nazi di Jerman]] bersama seniman-seniman semasanya seperti [[Pablo Picasso]], [[Paul Klee]], [[Henri Matisse]], [[Paul Gauguin]] sebagai "seni hina" (''[[Entartete Kunst]]'') yang dilihat [[Adolf Hitler]] sebagai "gasar", "kuno" dan "primitif".<ref>{{harvnb|Prideaux|2005|p=313}}</ref> Sebanyak 82 buah karya Munch dikeluarkan daripada muzium-muzium serata Jerman,<ref>{{harvnb|Eggum|1984|p=287}}</ref> namun banyak ada yang berjaya dibelikan semula dan disorokkan.<ref>{{harvnb|Prideaux|2005|p=319}}</ref>
Munch meninggal dunia berhampiran Oslo pada 23 Januari 1944 sebulan selepas hari jadinya ke-80, pihak Nazi mengambil kesempatan mempergunakan kematian ini dengan mengadakan pengebumian hebat untuknya sebagai penunjukkan kuasa sehingga ada dalam kalangan warga Norway menyangka Munch menyokong pihak Nazi.<ref>{{harvnb|Prideaux|2005|p=328}}</ref>
Estet Munch dibeli pemerintah kota Oslo tahun 1946,{{sfn|Altern|1961|pp=5-19}} karya-karya Munch yang terselamat pula diamanahkan kepada kota tersebut lalu ditempatkan dalam [[Muzium Munch|muzium khas]] yang dibina tahun 1963 di [[Tøyen]]: muzium ini selaku estet tunggal rasminya<ref name="aboutmuseum">{{cite web|url=http://www.munch.museum.no/content.aspx?id=2|title=The Museum and the collection|publisher=Munch Museum|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120519121248/http://www.munch.museum.no/content.aspx?id=2|archive-date=19 May 2012|accessdate=6 May 2012|df=dmy-all}}</ref> mempamerkan kira-kira 1,100 buah lukisan, 4,500 buah lakaran dan 18,000 buah cetakan dihasilkan beliau.<ref name="aboutmuseum" />
==Gaya seni==
Pengkaryaan beliau sangat dipengaruhi pengalaman ngeri yang dirasakan semasa hayatnya seperti kematian-kematian ibu dan seorang adik kesayangannya (Johanne Sophie pada 1877) akibat penyakit kering;<ref name="Eg_p16" /> kisah-kisah [[Seram (fiksyen)|seram]] nukilan [[Edgar Allan Poe]] diceritakan bapanya sebagai hiburan sekeluarga turut melekat dalam jiwa Munch yang merasakan [[ajal]] sangat mendekatinya selalu.<ref>{{harvnb|Prideaux|2005|p=17}}</ref><ref>{{harvnb|Prideaux|2005|p=19}}</ref>
==Galeri==
<gallery>
Baris 9 ⟶ 26:
Fail:Edvard Munch - Shore with Red House - Google Art Project.jpg|''Strand'' (1904), Muzium Munch di Oslo
</gallery>
==Rujukan==
{{Reflist}}
==Bacaan lanjut==
| |||