'''Mauna Kea'''<ref>{{Cite web|url=https://volcanoes.usgs.gov/volcanoes/mauna_kea/|title=Volcano Hazards Program: Mauna Kea|last=|first=|date=|website=Hawaiian Volcano Observatory|publisher=Pemantauan Geologi Amerika Syarikat|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=4 Ogos 2020}}</ref> [ma.u.na ké.a, ('''ماونا كيا''')] merupakan sebuah [[Senarai gunung berapi di Amerika Syarikat|gunung berapi]] yang terletak di [[Hawaii (pulau)|pulau utama]] negeri [[Hawaii]], [[Amerika Syarikat]]. Dengan ketinggian 4,205 [[meter]] (13,796 [[kaki (ukuran)|kaki]]) dari aras laut, gunung berapi ini adalah titik tertinggi di kawasan [[kepulauan Hawaii]]. Kebanyakkan bahagian gunung ini berada di bawah laut. Apabila dikira daripada dasar lautan, Mauna Kea adalah setinggi 10,200 m (33,500 kaki) di mana secara ia jauh lebih tinggi berbanding [[Gunung Everest]] di atas aras laut. Kali terakhir gunung ini meletus ialah pada 4,000 hingga 6,000 tahun dahulu. Menurut [[Pemantauan Geologi Amerika Syarikat]] (USGS), sehingga [[Januari]] [[2012]], tahap amaran gunung berapi bagi Mauna Kea ialah "normal".<ref name=usgsAlert>{{cite web|url=http://volcanoes.usgs.gov/about/volcanoes/hawaii/maunakea.php|title=Volcano Information – Mauna Kea|publisher=USGS|accessdate=2012-12-14}}</ref>
"Mauna Kea" datang daripada istilah ''Mauna a [[Wākea]]''<ref name="Hit">Christine Hit: ''The Sacred History of Maunakea'', in: [[Honolulu (magazine)|Honolulu Magazine]], August 5, 2019, http://www.honolulumagazine.com/Honolulu-Magazine/August-2019/The-Sacred-History-of-Mauna-Kea/.</ref> yang bermaksud "gunung putih" yaknidengan yang adaadanya puncak dilitupi [[salji]] dalam musim-musim tertentu.<ref name="Pukui1986">{{cite book|title=Hawaiian dictionary|last1=Pukui|first1=Mary Kawena|last2=Elbert|first2=Samuel H.|publisher=University of Hawaii Press|year=1986|isbn=0-8248-0703-0|page=242}}</ref> Gunung ini puncak paling terutama antara lima gunung berapi [[Gunung suci|yang dianggap suci]] bagi masyarakat peribumi Hawaii<ref name="GrayHancock2007">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=RmBcIDvf6XEC&pg=PA254|title=Sacred Earth: Places of Peace and Power|author1=Martin Gray|author2=Graham Hancock|publisher=Sterling Pub.Company|year=2007|isbn=978-1-4027-4737-3|page=254}}</ref><ref name="YamamotoTarbell2005">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=T83kOvN6aTYC&pg=PA137|title=Hawai'i: The Big Island|author1=Luci Yamamoto|author2=Alan Tarbell|publisher=Lonely Planet|year=2005|isbn=978-1-74059-691-6|page=137}}</ref> kerana ia dianggap tempat dewa-dewi;<ref name="haw-culture" /> maka gunung ini dikenakan [[Kapu|kemasukan berpantang larang]] kepada golongan pembesar masyarakat tersebut.
