Besi berani: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
k menambah Kategori:Magnetisme (HotCat) |
Tiada ringkasan suntingan |
||
Baris 1:
[[Fail:A-1 horseshoe-magnet-red-silver-iron-filings-AHD.jpg|thumb]]
'''Magnet''' ({{Jawi|مݢنيت}}), '''batu berani''' ({{Jawi|بسي براني|links=no}}),<ref name="Wilkinson">{{Cite dictionary|url=https://archive.org/details/aeg2034.0001.001.umich.edu/page/75/mode/2up?q=berani|dictionary=A Malay-English dictionary|last=Wilkinson|first=Richard James|publisher=Kelly & Walsh, limited|year=1901|isbn=|location=Hong Kong|pages=75, 100}} {{PD-notice}}</ref> '''besi berani''' ({{Jawi|بسي براني|links=no}}) atau '''besi semberani'''({{Jawi|بسي سمبراني|links=no}})<ref name="Wilkinson"/><ref>Dari Kamus Dewan edisi terkini (ke-4) keluaran Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia:
* {{Cite dictionary|title=besi berani|date=2017|url=https://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=besi+berani}}
* {{Cite dictionary|title=besi semberani|date=2017|url=https://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=besi+semberani}}</ref> ialah sejenis [[logam]] yang mempunyai kuasa unik [[medan magnet|bermedan sendiri]] dapat menarik butir-butir [[bahan ferromagnet|ferromagnet]]ik seperti [[besi]], [[tembaga]], [[kobalt]] atau bahan lain seumpama ke arahnya; ia turut mampu menarik atau menolak magnet lain bergantung kepada kedudukan kedua-dua magnet dipasangkan bersama.
Setiap magnet mempunyai satu '[[kutub]] [[selatan]]' dan satu 'kutub [[utara]]'
Selain magnet asli (yang dilombong), terdapat juga magnet yang dibuat manusia. Magnet asli ialah magnet yang kekal keadaannya, manakala magnet yang dibuat manusia ada yang kekal dan ada yang sementara (dipanggil [[elektromagnet]]). Kebanyakan magnet yang digunakan hari ini adalah dibuat oleh manusia.
== Sejarah ==
▲Setiap magnet mempunyai satu 'kutub selatan' dan satu 'kutub utara'. Apabila satu hujung magnet didekati suatu hujung magnet yang lain, kedua-dua hujung akan menarik di antara satu dengan yang lain sekiranya hujung-hujung magnet itu mempunyai [[kutub]] yang berlainan. Sebaliknya akan berlaku sekiranya kedua-dua hujung mempunyai kutub yang sama.
=== Penemuan ===
Perkataan magnet berasal dari istilah {{Lang-la|magnetum}} merujuk kepada [[bijih besi]] yang diperkuatkan secara semula jadi.; ia serapan ungkapan bahasa Yunani iaitu {{Lang|el|μαγνήτης λίθος}} ''magnítis líthos'' “batu [[Magnesia]]”<ref>[[iarchive:bub_gb_BkS2KW7u76MC|''Platonis Opera'']] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180114235807/https://books.google.com/books?id=BkS2KW7u76MC&dq=|date=2018-01-14}}, Meyer and Zeller, 1839, p. 989.</ref> merujuk kepada suatu tempat punca batu-batu ini sama ada di [[Thessalia]], [[Yunani]] atau di suatu [[Magnesia ad Sipylum|kota]] berdekatan [[İzmir]] di [[Turki]] moden.<ref>See, for example, {{cite web|url=http://www.languagehat.com/archives/001914.php|title=Magnet|date=28 May 2005|work=Language Hat blog|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20120519140810/http://www.languagehat.com/archives/001914.php|archive-date=19 May 2012|access-date=22 March 2013}}</ref>
Batu-batu yang mempunyai sifat ini disebutkan juga sebagai "batu berani" ada dicatatkan pernah dijadikan [[azimat]] dalam kalangan [[orang Thai|masyarakat Siam]] dengan bahan tanah liat [[Singgora (bandar)|Singgora]] yang diukir kepada rupa [[Gautama Buddha]] dan dikuatkan [[mantera]] khas yang dibacakan [[biksu]].<ref>{{Cite journal|year=1971|title=Kebal / Invulnerability|journal=Federation Museums Journal|publisher=Museums Department, States of Malaya|volume=16-23|pages=19}}</ref>
== Kegunaan magnet ==
Baris 30 ⟶ 40:
* [[chuck]]: Chuck digunakan di dalam kerja logam bagi memegang objek. Sekiranya objek ini boleh dipegang menggunakan magnet kemudian [[chuck (engineering)#Magnetic|permanent or electromagnetic chuck]] mungkin digunakan. Magnet juga digunakan apabila ciri-ciri mereka berguna, contoh: Tapak megnet atau pemegang bermagnet
==
{{main|Kemagnetan}}
=== Daya magnet ===
Kekuatan medan magnet diukur dalam [[Sistem Unit Antarabangsa|unit piawai]] [[tesla (unit)|tesla]].<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/introductiontoel00grif_0/page/255|title=Introduction to Electrodynamics|last=Griffiths|first=David J.|publisher=[[Prentice Hall]]|year=1999|isbn=0-13-805326-X|edition=3rd|pages=[https://archive.org/details/introductiontoel00grif_0/page/255 255–8]|oclc=40251748|url-access=registration}}</ref>
Mengira [[daya (fizik)|daya]] tarikan atau tolakan antara dua magnet secara umum adalah amat rumit, kerana ia bergantung kepada bentuk magnet, kemagnetannya, kedudukan dan jarak dua magnet itu. Akan tetapi ada satu formula yang boleh digunakan untuk kes mudah daya di antara dua kutub magnet:
Baris 38 ⟶ 52:
:F merupakan daya (unit SI: [[newton]])
:m merupakan kekuatan kutub (unit SI: [[weber (Wb)|weber]])
:μ merupakan kebolehtelapan (''permeability'') medium (unit SI:
:r merupakan jarak antara dua magnet (unit SI: meter).
==Rujukan==
{{reflist|2}}
== Pautan luar ==
| |||