|
| footnotes =
}}
'''Parti Warisan''' (atau '''WARISAN''', juga '''Warisan''', sebelum ini '''Parti Warisan Sabah''') ialah sebuah parti politik Malaysia yang beribu pejabat di Sabah. Ia telah ditubuhkan pada 17 Oktober 2016 oleh presidennya, [[Mohd Shafie Apdal]] bersama-sama [[Darell Leiking]] dan beberapa ahli politik negeri Sabah yang lain.<ref>[http://www.sinarharian.com.my/politik/parti-warisan-sabah-nama-parti-shafie-apdal-1.574025 Parti Warisan Sabah nama parti Shafie Apdal] </ref><ref>{{cite web|url=http://malaysiandigest.com/news/637519-shafie-s-party-name-logo-approved-to-be-called-parti-warisan-sabah.html|title=Shafie's Party Name, Logo Approved, To Be Called 'Parti Warisan Sabah'|work=New Straits Times|publisher=Malaysian Digest|date=17 Oktober 2016|accessdate=17 Oktober 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://m.thesundaily.my/node/401778|title=Parti Warisan Sabah is new name of Shafie-led party|work=Bernama|publisher=The Sun|date=17 Oktober 2016|accessdate=17 Oktober 2016}}</ref> Walaupun ia pada awalnya ditubuhkan bagi kepentingan masyarakat Sabah, namun ia tidak menghalang parti tersebut melebarkan sayap di Semenanjung Malaysia<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/berita/politik/2022/02/923205/suhaimi-dilantik-ketua-koordinator-warisan-johor|title=Suhaimi dilantik Ketua Koordinator WARISAN Johor|last=Mohamed Farid Noh|date=Februari 16, 2022|website=BHarian|url-status=live|access-date=16 Februari 2022}}</ref>.
{{Politik Malaysia}}
==Sejarah==
'''Parti Warisan''' adalah sebuah parti yang telah ditubuhkan pada 17 Oktober 2016 oleh [[Mohd Shafie Apdal|Datuk Seri Panglima Hj. Mohd Shafie Hj. Apdal]] bersama dengan YB Datuk [[Darell Leiking]] dan beberapa ahli politik Negeri Sabah yang lain. <ref>[http://www.sinarharian.com.my/politik/parti-warisan-sabah-nama-parti-shafie-apdal-1.574025 Parti Warisan Sabah nama parti Shafie Apdal] </ref><ref>{{cite web|url=http://malaysiandigest.com/news/637519-shafie-s-party-name-logo-approved-to-be-called-parti-warisan-sabah.html|title=Shafie's Party Name, Logo Approved, To Be Called 'Parti Warisan Sabah'|work=New Straits Times|publisher=Malaysian Digest|date=17 Oktober 2016|accessdate=17 Oktober 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://m.thesundaily.my/node/401778|title=Parti Warisan Sabah is new name of Shafie-led party|work=Bernama|publisher=The Sun|date=17 Oktober 2016|accessdate=17 Oktober 2016}}</ref> Parti Warisan pada PRU14 telah bersetuju bergabung bersama-sama dengan Parti Harapan (DAP dan PKR). Di dalam [[Pilihan raya negeri Sabah 2020|Pilihan Raya Negeri 2020]], Parti Warisan yang telah memerintah selama dua tahun dan sembilan bulan telah hilang kuasa pemerintahan kepada gabungan parti politik di Sabah yang dikenali sebagai '''"Gabungan Rakyat Sabah" (GRS).'''
Warisan diasaskan pada 17 Oktober 2016 mengambil alih dan menjenamakan semula parti sebelumnya iaitu Parti Pembangunan Warisan Sabah<ref>{{cite web|url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=113464|title=Shafie's Parti Warisan Sabah name change okayed|publisher=Daily Express|date=18 Oktober 2016|accessdate=18 Oktober 2016}}</ref> Parti ini memperjuangkan perpaduan semua rakyat bagi membentuk sebuah negara bangsa yang kukuh serta stabil<ref name=":0" />. Parti ini juga merupakan sebuah parti berbilang kaum yang tidak mengira pegangan dan anutan agama, dan suku kaum. Parti ini berlandaskan konsep parti milik semua kaum.
== Penyertaan dalam pilihan raya ==
PRN Sabah 2020, yang berlangsung pada 26 September 2020 telah dipertandingkan oleh Gabungan Rakyat Sabah (GRS) melawan Gabungan Warisan Plus (W+) dan juga pertembungan beberapa Parti-Parti tanpa gabungan komponen seperti Parti Cinta Sabah (PCS) ''(bersekutu bersama '''Parti Anak Negeri Sabah''' sahaja)'', Liberal Democratic Party (LDP), Parti Kebangsaan Sabah (PKS), Parti Gagasan Rakyat (GAGASAN), United Sabah National Oraganisation Party - Baru (USNO baru), dan Parti Perpaduan Rakyat Sabah (PPRS). Pada akhir Pilihan Raya tersebut, '''Gabungan Rakyat Sabah (GRS)''' telah berjaya mengambil alih pentadbiran Gabungan Warisan Plus (W+) dengan keputusan 38-32, ditambah dengan Sokongan kemenangan Kerusi Bebas ''(3 independent seats)'' yang menjadikan kerusi GRS keseluruhannya 41 kerusi ADUN Sabah.
Warisan mula menyertai pilhan raya pada [[pilihan raya umum Malaysia 2018]] dan [[pilihan raya negeri Sabah 2018]], bekerjasama dengan [[Pakatan Harapan]] (PH). Dalam pilihan raya tersebut, Warisan yang menang 21 kerusi berjaya menjadi parti pemerintah di Sabah bersama-sama PH (8 kerusi) dan Parti [[Pertubuhan Pasokmomogun Kadazandusun Murut Bersatu]] (UPKO) (6 kerusi) yang bertindak keluar [[Barisan Nasional]], serta beberapa orang wakil rakyat yang bertindak keluar dari UMNO.
Warisan turut menyertai [[pilihan raya kecil Kimanis 2020]] menentang BN, namun tewas.
==Sejarah & Kontroversi==
'''Parti Warisan Sabah''' (WARISAN) yang sebelumnya dikenali sebagai Parti Pembangunan Warisan Sabah (Sabah Heritage Development Party) merupakan salah satu parti di Malaysia yang berpangkalan dan beroperasi di negeri [[Sabah]], [[Malaysia]].<ref>{{cite web|url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=113464|title=Shafie's Parti Warisan Sabah name change okayed|publisher=Daily Express|date=18 Oktober 2016|accessdate=18 Oktober 2016}}</ref>
Dalam [[Pilihan raya negeri Sabah 2020|pilihan raya negeri 2020]] pula, gabungan Warisan, PH dan UPKO gagal mempertahankan pemerinahan dua tahun sembilan bulan di Sabah apabila tewas kepada [[Gabungan Rakyat Sabah]] (GRS). Dalam PRN tersebut, Warisan menang 23 kerusi.
Parti ini telah menggariskan dasar perjuangannya di mana matlamat perjuangannya adalah untuk kepentingan masyarakat Sabah.
Parti ini juga merupakan sebuah parti berbilang kaum yang tidak mengira pegangan dan anutan agama, dan suku kaum. Parti ini berlandaskan konsep parti milik semua kaum.
'''KONTROVERSI:'''
Pada awal pemerintahan kerajaan Parti Warisan di Sabah (pada tahun 2018), Parti Warisan telah memulai pemerintahan dengan "Projek Pemutihan" atau dikenali sebagai "Projek mengurangkan Pendatang Tanpa Izin". Walaubagaimanapun, Projek tersebut diragui oleh beberapa penganalisis politik bebas di Malaysia. Projek pemutihan tersebut juga telah menjadi keraguan rakyat-rakyat di Sabah kerana yang dilakukan oleh parti kerajaan tersebut adalah bukanlah menghantar kembali Pendatang Tanpa Izin di Sabah tetapi memberikan taklimat, ceramah, dan program besar-besaran. Kontroversi Parti kerajaan tersebut telah disusuli dan diikuti oleh '''Kebakaran "berjadual" rumah-rumah setinggan''' di Sabah yang telah dianggapi sebagai "disengajakan" oleh penduduk berhampiran dengan kejadian kebakaran setinggan tersebut dan juga oleh penganalisis politik bebas Malaysia. Beberapa penduduk berhampiran dengan kejadian kebakaran tersebut telah melaporkan bahawa kenderaan-kenderaan Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) Sabah telah sampai untuk memberikan "bantuan" dokumen. Terdapat juga penduduk yang melaporkan bahawa barangan-barangan dapur telah dikeluarkan dari rumah setinggan sebelum kebakaran tersebut berlaku. Kontroversi Parti Warisan telah menjadi besar dan telah diakhiri dengan pembuatan PSS (Pas Sementara Sabah) yang membuatkan Parti tersebut digelar sebagai Parti Pro-Pendatang Tanpa Izin (Parti Pro-PTi) oleh rakyat-rakyat di Sabah yang juga telah menjadi punca kekalahan Parti tersebut pada PRN-Sabah 2020 (berlangsung, 26 September 2020). Parti UPKO yang berada dalam gabungan Kerajaan Parti Warisan (pada asalnya digelar sebagai Parti berideologi Kadazan-Dusun) turut ditumbangkan oleh Parti Bersatu Sabah (PBS) dan Parti Solidariti Tanah Airku (STAR) kerana dipercayai Parti UPKO juga telah berkongsi kontroversi yang sama selepas Presiden UPKO, Datuk Madius Tangau bergabung dalam Parti Warisan Sabah yang juga digelar Parti Pro-PTi.
==Logo Parti==
[[Fail:Sabah Heritage Party Logo.png|bingkai|kanan|frameless|108x108px]]
{{Empty section|date=Julai 2017}}
Lambang Parti terbentuk dari 4 unsur berlatar belakangkan warna Putih iaitu; satu imej Kapal Layar yang berwarna Biru Pekat, Laut berwarna biru muda, Dua Tangan bersalaman, tangan sebelah kanan berwarna Biru Pekat dan tangan sebelah kiri berwarna Merah, imej Bunga Padi berwarna Putih pada kedua-dua tangan bersalaman dan nama PARTI WARISAN SABAH ditulis di bawah logo yang mana perkataan PARTI WARISAN berwarna Merah dan perkataan SABAH berwarna Biru Pekat.
==Kepimpinan==
! Nama
! Jawatan
!Nama
!Jawatan
|-
| Pengerusi Tetap
| -
| rowspan="8" |Ahli Majlis Tertinggi
|YB [[Ahmad Hassan (ahli politik)|Ahmad Hassan]]
|-
| Timbalan Pengerusi Tetap
| Hasbullah Taha
|YB Datuk Rozman Isli
|-
| Presiden
| Datuk Seri Panglima Mohd Shafie Apdal
|YB Chong Chen Bin
|-
| Timbalan Presiden
| YB Datuk [[Darell Leiking|Ignatius Darell Leiking]]
|YB Hiew Vun Zin
|-
| rowspan="32" |Naib Presiden
| YB Datuk Jaujan Sambakong
|YB Sarifuddin Hatta
|-
| YB Datuk Junz Wong
|YB Assafal P Alian
|-
| Datuk [[Peter Anthony]]
|-
| Setiausaha Agung
| YB Datuk Loretto S Padua Jr
|YB Azhar Matussin
|-
| Bendahari Agung
| YB Terence Siambun
|YB Dr Daud Yusof
|-
|Ketua Penerangan
|YB Datuk Awang Ahmad Sah
! colspan="2" |WARISAN Johor
|-
|Ketua Wanita
|Datuk Siti Aminah Jabarhan
|Ketua Koordinator
|Suhaimi Salleh
|-
| Ketua Wira
| Datuk [[Mohd Azis Jamman|Mohd Azis Hj. Jamman]]
| rowspan="2" |Koordinator
|Datuk Seri S Sunther
|-
|Ketua Wirawati
|Cik [[Isnaraissah Munirah Majilis]]
|Wong Siew Poh
|}
==Wakil rakyat==
=== Dewan Rakyat ===
{| class="wikitable sortable"
|-
! style="width:100px;" | Negeri
|Ketua penerangan
! style="width:30px;" | No.
|YB Datuk Awang Ahmad Sah
! style="width:150px;" |Parlimen
! style="width:240px;" |Ahli
! colspan="2" style="width:80px;" |Parti
|-
| rowspan="1" | {{Flag|Labuan}}|| P166 || [[Labuan (kawasan persekutuan)|Labuan]] || [[Rozman Isli]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}" | ||WARISAN
|Ketua wanita
|Datuk Siti Aminah Jabarhan
|-
| rowspan="7" | {{Flag|Sabah}} || P169 || [[Kota Belud (kawasan persekutuan)|Kota Belud]] || [[Isnaraissah Munirah Majilis]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}" | ||WARISAN
| rowspan="10" |Ahli Majlis Tertinggi
| YB [[Ahmad Hassan (ahli politik)|Ahmad Hassan]]
|-
| P171 || [[Sepanggar (kawasan persekutuan)|Sepanggar]] || [[Azis Jamman]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}" | ||WARISAN
| YB Datuk Rozman Isli
|-
| P174 || [[Penampang (kawasan persekutuan)|Penampang]] || [[Darell Leiking|Ignatius Dorell Leiking]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}" | ||WARISAN
| YB Datuk [[Mohamaddin Ketapi]]
|-
| P175 || [[Papar (kawasan persekutuan)|Papar]] || [[Ahmad Hassan (ahli politik)|Ahmad Hassan]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}" | ||WARISAN
| YB Chong Chen Bin
|-
| YB Hiew Vun Zin
|-
| P189 || [[Semporna (kawasan persekutuan)|Semporna]] || [[Shafie Apdal]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}" | ||WARISAN
| YB Sarifuddin Hatta
|-
| P191 || [[Kalabakan (kawasan persekutuan)|Kalabakan]] || [[Ma'mun Sulaiman]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}" | ||WARISAN
| YB Assafal P Alian
|-
| Jumlah || colspan="6" style="width:30px;" | {{small|'''[[Labuan|WP Labuan]]''' (1), '''[[Sabah]]''' (7)}}
| YB Azhar Matussin
|-
| YB Dr Daud Yusof
|}
=== Dewan Undangan Negeri ===
==Wakil rakyat==
{| class="wikitable sortable"
Dewan Rakyat
{| class ="wikitable sortable"
|-
! style="width:100px;" | Negeri
! style="width:30px;" | No.
! style="width:150px;" |ParlimenDUN
! style="width:240px;" |Ahli
! colspan="2" style="width:80px;" colspan=2|Parti
|-
| rowspan="18" |{{Flag|Sabah}}
|rowspan=1| {{Flag|Labuan}}|| P166 || [[Labuan (kawasan persekutuan)|Labuan]] || [[Rozman Isli]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}"| ||WARISAN
|N01
|Banggi
|Mohamad Mohammarin
|
|WARISAN
|-
|N02
|rowspan=7| {{Flag|Sabah}} || P169 || [[Kota Belud (kawasan persekutuan)|Kota Belud]] || [[Isnaraissah Munirah Majilis]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}"| ||WARISAN
|Tanjong Kapor
|Ben Chong Chen Bin
|
|WARISAN
|-
|N17
| P171 || [[Sepanggar (kawasan persekutuan)|Sepanggar]] || [[Azis Jamman]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}"| ||WARISAN
|Darau
|Azhar Matussin
|
|WARISAN
|-
|N22
| P174 || [[Penampang (kawasan persekutuan)|Penampang]] || [[Ignatius Dorell Leiking]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}"| ||WARISAN
|Tanjong Aru
|Junz Wong Hong Jun
|
|WARISAN
|-
|N23
| P175 || [[Papar (kawasan persekutuan)|Papar]] || [[Ahmad Hassan (ahli politik)|Ahmad Hassan]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}"| ||WARISAN
|Petagas
|Awang Ahmad Shah
|
|WARISAN
|-
|N26
| P189 || [[Semporna (kawasan persekutuan)|Semporna]] || [[Shafie Apdal]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}"| ||WARISAN
|Moyog
|[[Darell Leiking]]
|
|WARISAN
|-
|N30
| P191 || [[Kalabakan (kawasan persekutuan)|Kalabakan]] || [[Ma'mun Sulaiman]] || bgcolor="{{Sabah Heritage Party/meta/shading}}"| ||WARISAN
|Bongawan
|Daud Yusof
|
|WARISAN
|-
|N50
| Total || style="width:30px;" colspan=6| {{small|'''[[Labuan|WP Labuan]]''' (1), '''[[Sabah]]''' (7)}}
|Gum-Gum
|Arunarsin Taib
|
|WARISAN
|-
|N53
|Sekong
|Alias Sani
|
|WARISAN
|-
|N54
|Karamunting
|George Hiew Vun Zin
|
|WARISAN
|-
|N60
|Tungku
|Assaffal P. Alian
|
|WARISAN
|-
|N62
|Silam
|Dumi Masdal
|
|WARISAN
|-
|N63
|Kunak
|[[Norazlinah Arif]]
|
|WARISAN
|-
|N64
|Sulabayan
|Jaujan Sambakong
|
|WARISAN
|-
|N65
|Senallang
|[[Shafie Apdal]]
|
|WARISAN
|-
|N70
|Kukusan
|Rina Jainal
|
|WARISAN
|-
|N72
|Merotai
|Sarifudin Hata
|
|WARISAN
|-
|Jumlah
| colspan="4" |{{small|'''[[Sabah]]''' (17)}}
|}
==Pautan luar==
==Calon Parti Warisan Sabah PRU14==
Berikut merupakan senarai nama calon Warisan bagi PRU-14;
===PARLIMEN (17)===
* P166 Labuan
* P167 Kudat
* P168 Kota Marudu
* P169 Kota Belud
Isnaraissah Munirah
* P171 Sepanggar
* P174 Penampang
Datuk Darrell Leiking
* P175 Papar
Ahmad bin Hassan
* P176 Kimanis
* P178 Sipitang
* P180 Keningau
* P183 Beluran
* P184 Libaran
* P185 Batu Sapi
Datuk Liew Vui Keong
* P187 Kinabatangan
* P188 Silam
Datuk Mohammaddin Ketapi
* P189 Semporna
Datuk Seri Mohd Shafie Apdal
* P191 Kalabakan
===DEWAN UNDANGAN NEGERI (45)===
N1 Banggi
MOHAMMAD BIN MOHAMARIN
N2 Tanjong Kapor
CHONG CHEN BIN
N3 Pitas
MAKLIN BIN MASIAU
N5 Tandek
BAINTIN BIN ADUN @ ABD HALIM
N8 Usukan
ABD BAHTRIN @ ABDUL BAHKRIN BIN MOHD YUSOF
N10 Sulaman
ABDULLAH SANI BIN DAUD
N11 Kiulu
JO-ANNA SUE HENLEY RAMPAS (F)
N12 KARAMBUNAI
AZAR BIN DATU MATUSIN
N17 Tanjong Aru
WONG HUN JUN @ JUNZ
N18 Petagas
UDA BIN SULAI
N20 Moyog
JENIFER LASIMBANG
N21 Kawang
SALLEH BIN EDDRIS
N22 Pantai Manis
AIDI BIN MOKHTAR
N23 Bongawan
DAUD BIN YUSOF
N24 Membakut
ABDUL SANI BIN MARIP @ MARIF
N25 Klias
JOHAIR BINTI MAT LANI (F)
N27 Lumadan
MD SAMLIH BIN JUAISIN
N28 Sindumin
YUSOF @ JOSREE BIN YACOB
N29 Kundasang
SIRIMAN @ MOHD FAZID BIN BASIR
N31 Paginatan
JULIAN @ PAUL BIN SIDIN
N32 Tambunan
JUSTIN BIN ALIP
N34 Liawan
RASININ BIN KOUTIS @ KAUTIS
N35 Melalap
PETER ANTHONY
N36 Kemabong
HARIS BIN BOLOS
N37 Sook
MARTIN TOMY @ TOMMY
N38 Nabawan
AHUAR RASAM
N39 Sugut
ASPAH ABDULLAH SANI
N40 Labuk
RAMSAH BIN TASIM @ RAMSAH BIN TASHIM
N41 Gum-Gum
ARUNARSIN BIN TAIB
N42 Sungai Sibuga
ASMARA BIN ABDUL RAHMAN
N43 Sekong
ARIFIN BIN ASGALI
N44 Karamunting
GEORGE HIEW
N47 Kuamut
NORFAIZAH CHUA @ GIAK KIANG (F)
N48 Sukau
MOHD ISMAIL BIN AYOB
N49 Tungku
ASSAFFAL @ SAMSUL KAMAL BIN P ALIAN
N50 Lahad Datu
DUMI BIN PG MASDAL
N51 Kunak
NORAZLINAH BINTI ARIF (F)
N52 Sulabayan
JAUJAN BIN SAMBAKONG
N53 Senallang
MOHD SHAFIE BIN APDAL
54 Bugaya
MANIS MUKA BINTI MOHD DARAH (F)
55 Balung
ANDI ROSDIANA BINTI ANDI PALADAJARI
N56 Apas
ABDUL SALIP BIN EJAL
N58 Merotai
SARIFUDDIN BIN HATA
N59 Tanjung Batu
ISMAIL BIN SENANG
N60 Sebatik
HASSAN A GANI PG AMIR
PARLIMEN (17)
P166 Labuan
NOOR HALIM BIN ZAINI
P167 Kudat
SHARIF AZMAN SHARIF ALONG
P168 Kota Marudu
BARLUS MANGABIS
P169 Kota Belud
ISNARAISSAH MUNIRAH BT MAJILIS @ FAKHARUDY (F)
P171 Sepanggar
MOHD AZIS BIN JAMMAN
P174 Penampang
IGNATIUS DORELL LEIKING
P175 Papar
AHMAD BIN HASSAN
P176 Kimanis
KARIM BIN BUJANG
P178 Sipitang
NOOR HAYATY BINTI MUSTAPHA (F)
P180 Keningau
JAKE NOINTIN
P183 Beluran
JAPAR BIN ZAIRUN
P184 Libaran
IRWANSHAH BIN MUSTAPA
185 Batu Sapi
LIEW VUI KEONG
187 Kinabatangan
GHAZALI PONA GANI
P188 Silam
MOHAMMADIN KETAPI
P189 Semporna
MOHD SHAFIE APDAL
P191 KALABAKAN
MA’MUN BIN SULAIMAN
== Pautan luar ==
* [http://partiwarisan.my/ Laman Sesawang Rasmi]
| 