Parlimen: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Tiada ringkasan suntingan Teg-teg: Dibalikkan Suntingan visual Suntingan mudah alih Suntingan web mudah alih |
Wiki Farazi (bincang | sumb.) Tiada ringkasan suntingan Teg: Manual revert |
||
Baris 1:
{{unreferenced|date=November 2018}}
{{translate|Parliament}}
[[Fail:Forms of government 2021.svg|thumb|300px|Negara-negara dengan parlimen diwarna merah]]{{rencana pilihan}}
'''Parlimen''' ([[Tulisan Jawi]]: ڤرليمين; {{lang-en|Parliament}}) merupakan majlis pembuat [[Undang-Undang|undang-undang]] ([[legislatif]]). Terdapat 2 jenis Parlimen iaitu unikameral (satu dewan) atau yang bikameral ([[dwidewan]]). Parlimen bikameral terdiri daripada satu dewan bawah (dimana ahlinya dipilih dalam [[pilihan raya]]) dan dewan tinggi (biasanya ahli dilantik). Walapun sistem lain, seperti trikameral, wujud, mereka amat jarang.
Parlimen juga boleh merujuk kepada tempat atau bangunan dimana penggubal [[undang-undang]] bersidang dan ia merupakan satu terma yang biasanya digunakan dalam negara-negara [[Komanwel]]. Nama parlimen berasal dari perkataan [[bahasa Perancis|Perancis]] ''parlement'' , dimana ''parler'' bermaksud bercakap : maka ''parlement'' merupakan "tempat untuk bercakap atau berbincang"; suatu perhimpunan atau perjumpaan dimana ahlinya berbincang tentang isu-isu semasa. Parlimen yang paling terkenal adalah [[Parlimen United Kingdom|Parlimen]] [[United Kingdom]], yang kadang-kala digelar "Ibu parlimen-parlimen" kerana ramai negara Komanwel mengasaskan kerajaan mereka pada [[sistem Westminster]], yang berdasarkan parlimen.
[[Fail:Unibicameral Map.png|thumb|400px|right]]
Baris 15 ⟶ 18:
== Parlimen di Komanwel ==
[[Fail:Houses.of.parliament.overall.arp.jpg|thumb|Dewan [[Parlimen United Kingdom]] di Westminster, [[London]].]]
Hampir semua parlimen di negara-negara Komanwel diasaskan [[Parlimen United Kingdom|Parlimen]] [[United Kingdom]], yang telah menjajah atau mentadbir negara-negara Komanwel pada zaman kolonialisme. Bagaimanapun, setiap parlimen telah diubahsuai untuk ciri-ciri tempatan.
Contohnya, walaupun Parlimen United Kingdom bikameral dengan [[House of Lords]] (dewan tinggi) dan [[House of Commons]] (dewan bawah), [[Parlimen Singapura|Parlimen]] [[Singapura]] adalah unikameral. Selain itu, cara ahli parlimen dipilih telah diubah; contohnya, Singapura mempunyai "group representative constituencies" ataupun kawasan perwakilan kumpulan, di mana beberapa kawasan digabungkan dalam pilihanraya, walaupun dalam parlimen mereka diwakili oleh beberapa ahli parlimen.
Satu contoh lagi adalah [[Parlimen Australia|Parlimen]] [[Australia]], yang bikameral. Di situ, ahli Senate (dewan tinggi) dipilih dalam pilihanraya, dan bukan dilantik, manakala anggota House of Lords di United Kingdom dilantik oleh Raja dengan "nasihat" Perdana Menteri. Proses pilihanraya di Australia juga berlainan daripada proses di England. Di England, pemenang suatu pilihan raya adalah calon dengan jumlah undi terbanyak (ini digelar sistem "first-past-the-post") manakala di Australia, pemenang ditentu melalui sistem "single transferable vote" (STV) ataupun undi boleh alih sekali.
== Parlimen di luar Komanwel ==
Walaupun United Kingdom dan tanah jajahannya merupakan pengguna parlimen yang paling terkenal, beberapa negara bukan Komanwel juga mengguna parlimen, sistem Westminster, atau kedua-duanya. Contohnya, [[Jepun]] mempunyai sebuah parlimen yang dipanggil "[[Diet Jepun|Diet]]". Proses perundangan di Jepun juga diasaskan pada sistem Westminster.
Antara negara-negara lain yang mengguna parlimen adalah [[Israel]] dan [[Sepanyol]].
== Lihat juga ==
| |||