Sejarah Israel: Perbezaan antara semakan
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
Mengosongkan laman |
k Membalikkan suntingan oleh 58.26.173.209 (Perbincangan) kepada versi terakhir oleh Aurora |
||
Baris 1:
'''Negara [[Israel]]''' ({{lang-he|מדינת ישראל}}, ''Medinat Yisrael'') [[perisytiharan penubuhan negara Israel|ditubuhkan]] pada [[1948]] selepas tempoh hampir dua ribu tahun penyebaran orang Yahudi dan usaha 55 tahun untuk mengasaskan negara Yahudi, yang dipercepatkan selepas [[Holokus]]. 60 tahun selepas penubuhannya, negara ini masih lagi dalam konflik dengan negara jirannya dan kumpulan militan Islam. Di dalam Israel pula, demokrasi masih lagi bertahan walaupun penuh dengan sengketa politik dalaman. Kini, kira-kira 40% penduduk [[Yahudi]] dunia menetap di Israel.<ref>[http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Judaism/jewpop.html The Jewish Population of the World], Jewish Virtual Library</ref>
[[Fail:19480516 PalestinePost Israel is born.jpg|thumb|300px|Tajuk berita [[The Jerusalem Post|''Palestine Post'']] mengisytiharkan penubuhan Israel.<ref>[http://info.jpost.com/1998/Supplements/1948/original.html Salinan asal], The Jerusalem Post Internet Edition</ref>]]
== Sejarah Yahudi di Israel ==
===Akar umbi sejarah===
Rekod sejarah pertama untuk perkataan "Israel" datangnya daripada [[Stele Merneptah|stele]] Mesir yang mendokumenkan kempen-[[kempen ketenteraan]] di [[Canaan]]. Walaupun stele ini yang merujuk kepada suatu kelompok orang (bukan '[[negara]]') bertarikh pada lebih kurang [[1210-an SM|1211 SM]], <ref name="stones">{{cite web| url= http://www.ebonmusings.org/atheism/otarch2.html#merneptah| title= The Stones Speak: The Merneptah Stele| accessdate=2006-04-08}}</ref> tradisi-tradisi Yahudi menganggap [[Tanah Israel]] sebagai [[Tanah Suci]] Yahudi dan [[Negeri Kanaan]] selama 3,000 tahun. Tanah Israel memegang tempat yang istimewa dalam kewajipan-kewajipan agama Yahudi dan merangkumi tapak-tapak agama Yahudi yang paling penting — termasuk puing-puing [[Kuil Solomon|Kuil Pertama]] dan [[Kuil Kedua]] [[Solomon]], Raja Yahudi. Berhubungan dengan kedua-dua versi kuil ini ialah upacara agama yang penting yang merupakan asal bagi banyak aspek agama Yahudi moden.<ref name="land">{{cite web| url=http://www.jewfaq.org/israel.htm| title=The Land of Israel| accessdate=2006-04-08}}</ref> Mulai dari sekitar [[abad ke-11 SM]], negara pertama dalam satu siri [[Sejarah Israel dan Judah kuno|kemaharajaan dan negara Yahudi]] mengasaskan pemerintahan sekejap-sekejap di [[Tanah Israel#Dimensi Tanah Israel|kawasan]] ini yang berlangsung selama melebihi satu [[milenium]].
Di bawah pemerintahan [[Assyria]], [[Babylon]], [[Empayar Parsi|Parsi]], [[Yunani]], [[Empayar Rom|Rom]], [[Empayar Byzantine|Byzantine]], dan (untuk tempoh yang singkat) [[Empayar Sassanid|Sassanid]], kehadiran orang-orang Yahudi di kawasan ini merosot, akibat [[pengusiran]] beramai-ramai. Khususnya, kegagalan [[pemberontakan Bar Kokhba]] terhadap [[Empayar Rom]] pada tahun [[132|132 Masihi]] mengakibatkan pengusiran orang-orang Yahudi pada skala yang besar. Adalah pada masa ini bahawa orang-orang Rom memberikan nama [[Palestin Syria]] kepada kawasan [[geografi]] ini dalam suatu percubaan untuk menghapuskan ikatan-ikatan orang Yahudi kepada tanah ini. <ref>{{cite web| url=http://www.usd.edu/erp/Palestine/history.htm#135-337
|title = Palestine: History: 135-337: Syria Palaestina and the Tetrarchy
|accessdate = 2006-07-19
|last = Lehmann |first = Clayton Miles
|year = 1998 |month = Musim panas
|work = The On-line Encyclopedia of the Roman Provinces
|publisher = University of South Dakota}}</ref> Walaupun demikian, kehadiran orang-orang Yahudi di [[Palestin]] masih tetap. Sebahagian utama penduduk Yahudi berpindah dari kawasan [[Judea]] ke [[Galilee]]. [[Mishnah]] dan [[Talmud Jerusalem]], salah dua daripada teks-teks agama Yahudi yang paling penting digubah di kawasan ini pada tempoh ini. Orang-orang [[Muslim]] menaklukkan tanah ini selepas menewaskan [[Empayar Byzantine]] pada tahun [[638|638 Masihi]]. [[Niqqud]] [[Abjad Ibrani|Ibrani]] direka di [[Tiberias]] pada masa ini. Kawasan ini diperintah oleh orang-orang [[Umayyah]] dan kemudiannya oleh orang-orang [[Abbasiyyah]], [[Negara-negara salibi|Salibi]], [[Empayar Khoarezmiyah|Khwarezm]] dan [[Mongol]], sebelum menjadi sebahagian empayar [[Mamluk]] (1260-1516) dan [[Empayar Turki Uthmaniyyah]] pada tahun [[1517]].
== Pergerakan Zionisme ==
{{utama|Zionisme|Aliyah}}
Orang-orang Yahudi yang hidup dalam [[Diaspora Yahudi|Diaspora]] telah mencuba [[Penghijrahan|berhijrah]] ke Israel selama berabad-abad. Umpamanya pada tahun [[1141]], [[Yehuda Halevi]] memanggil orang-orang Yahudi berhijrah ke Israel Eretz dan akhirnya meninggal dunia di [[Baitulmuqaddis]]. Pada tahun [[1267]], [[Nahmanides]] menetap di Jerusalem dan sejak masa itu, suatu kehadiran orang Yahudi yang berterusan di Jerusalem telah dikekalkan. [[Yosef Karo]] berimigrasi ke komuniti Yahudi yang besar di [[Safed]] pada tahun [[1535]]. Gelombang-gelombang imigrasi juga berlaku, umpamanya pada tahun-tahun 1209-1211, imigrasi atau ''Aliyah'' (עלייה) [[Perancis]] dan [[England]] ke [[Acre]] menjadi masyhur seperti pada tahun [[1258]] dan [[1266]]. Pada tahun [[1260]], [[Yechiel dari Paris]] berhijrah ke Acre bersama anak lelaki dan sekumpulan besar pengikutnya. Gelombang-gelombang imigrasi yang kecil berlaku pada [[abad ke-18]] disebabkan tujuan agama. Yang termasyhur ini ialah [[Menachem Mendel dari Vitebsk]] dengan 300 orang pengikutnya, [[Judah he-Hasid (Jerusalem)|Judah he-Hasid]] dengan melebih 1,000 orang pengikut, dan [[Vilna Gaon]] dengan melebihi 500 orang pengikut (dan keluarga mereka) yang dikenali sebagai [[Perushim]]. Gelombang-gelombang pelajar rabai berimigrasi pada tahun 1808 - 1809 dan menetap di [[Tiberias]], [[Safed]], dan kemudiannya di [[Baitulmuqaddis]]. <ref> Benzion Dinur, "The Messianic Fermentation and Immigration to the Land of Israel from the Crusades until the Black Death, and Their Ideological Roots," di dalam Benzion Dinur, Historical Writings (Jerusalem: Mosad Bialik, 1975), jilid ii. , Elhanan Reiner, Pilgrims and Pilgrimage to the Land of Israel, 1099-1517, disertatasi kedokotoran, Universiti Ibrani Jerusalem, 1988 </ref>
Pada tahun [[1860]], komuniti Yahudi lama di Baitulmuqaddis memulakan pembinaan kawasan-kawasan kejiranan di luar dinding Bandaraya Lama (yang pertama ialah [[Mishkenot Sha'ananim]]). Pada tahun [[1878]], petempatan [[pertanian]] moden yang pertama diasaskan di [[Petah Tikva]].
Gelombang besar imigrasi moden yang pertama ke Israel bermula pada tahun [[1881]] apabila orang-orang Yahudi melarikan diri daripada penyeksaan yang semakin bertambah, atau selepas idea-idea [[Zionisme]] [[Sosialisme|Sosialis]] mengenai "penebusan tanah" dicadangkan oleh [[Moses Hess]] dan orang-orang lain. Orang-orang Yahudi membeli tanah daripada Turki Uthmaniyyah dan pemilik-pemilik tanah perseorangan Arab. Selepas orang-orang Yahudi mengasaskan petempatan-petempatan pertanian, ketegangan tercetus antara orang-orang Yahudi dan orang-orang Arab.
[[Theodor Herzl]] ([[1860]] – [[1904]]), seorang Yahudi [[Austria-Hungary]], mengasaskan gerakan [[Zionisme]]. Pada tahun [[1896]], dia menerbitkan ''[[Der Judenstaat]]'' (''Negara Yahudi''), di mana dia menyeru untuk pembentukan sebuah negara Yahudi. Pada tahun berikutnya, dia membantu mengadakan [[Kongres Zionisme Dunia]] yang pertama.
Penubuhan [[Zionisme]] telah mencetuskan Aliyah kedua (1904 – 1914) dengan banjiran sekitar 40,000 Yahudi. Pada [[1917]], Setiausaha Luar Negara British ketika itu iaitu [[Arthur J Balfour]] telah mengisyhtiharkan Deklarasi Balfour yang "memandang baik penubuhan satu kediaman rakyat Yahudi di dalam Palestin." Pada 1920, Palestin telah diterima ke dalam [[Liga Bangsa|Liga Bangsa-bangsa]].
Penghijrahan Yahudi berterusan dengan beberapa gelombang [[Aliyah#Ketiga Aliyah (1919-1923)|ketiga (1919 – 1923)]] dan [[Aliyah#Keempat Aliyah (1924-1929)|keempat (1924 – 1929)]] selepas [[Perang Dunia I]]. Pada 1929 telah berlaku [[Pembunuhan beramai-ramai Palestin 1929|pembunuhan beramai-ramai Yahudi]] oleh golongan Arab yang mengorbankan 133 Yahudi, termasuk 67 di [[Hebron]].
Kebangkitan [[Nazisme]] di Jerman pada 1933 telah mengakibatkan [[Aliyah#Kelima Aliyah (1929-1939)|gelombang Aliyah kelima]]. Pada waktu ini, kaum Yahudi di rantau ini telah bertambah dari 11% jumlah penduduk pada 1922 ke 30% pada 1940.{{fact}} 28% tanahnya telah dibeli dan dimiliki organisasi Zionist tambah pula dengan tanah peribadi yang dimiliki Yahudi.{{fact}} The southern half of the country is the barren and mostly empty [[Negev]] desert. The subsequent [[Holocaust]] in Europe led to [[Aliyah#Aliyah Bet: Illegal immigration (1933-1948)|additional immigration]] from other parts of Europe. By the end of [[World War II]], the number of Jews in Palestine was approximately 600,000.
In 1939, the British introduced a [[White Paper of 1939]], which limited Jewish immigration over the course of the war to 75,000 and restricted purchase of land by Jews, perhaps in response to the [[1936-1939 Arab revolt in Palestine]]. The White Paper was seen as a betrayal by the Jewish community and Zionists, who perceived it as being in conflict with the [[Balfour Declaration of 1917]]. The Arabs were not entirely satisfied either, as they wanted Jewish immigration halted completely. However, the White Paper guided British policy until the end of the term of their Mandate. As a result, many Jews fleeing to Palestine to avoid Nazi persecution and the [[Holocaust]] were intercepted and returned to Europe. Two specific examples of this policy involved the ships ''[[Struma]]'' and [[Exodus (ship)|''Exodus'']] (which was carrying holocaust survivors, in [[1947]]).<ref>{{cite web
| url = http://www.israeltoday.co.il/Default.aspx?tabid=139&view=item&idx=726
| title = WHITE PAPER
| publisher = [www.IsraelToday.co.il]
| date = 2005-10-09
| accessdate = 2006-10-08
}}</ref>
These attempts by Jews to circumvent the blockade and flee Europe became known as [[Aliya Beth]].
{{see also|Jewish refugees|1922 Text: League of Nations Palestine Mandate}}
== Penubuhan negara ==
{{utama|Perisytiharan penubuhan negara Israel}}
Pada tahun 1947, [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] memutuskan untuk membahagi daerah mandat British, [[Palestin]]. Keputusan ini ditentang keras oleh negara-negara Timur Tengah dan banyak negara [[Muslim]]. Menurut PBB, kaum Yahudi mendapat 55% dari seluruh wilayah tanah meskipun hanya merupakan 30% dari seluruh penduduk di daerah ini. Manakala [[Baitulmuqaddis]], bandar suci [[Yahudi]], [[Islam|Muslim]] dan [[Nasrani|Kristian]], akan dijadikan bandar antarabangsa.
Israel [[Perisytiharan penubuhan negara Israel|ditubuhkan]] pada tanggal [[14 Mei]] [[1948]]. Namun keesokan harinya, Israel diserang oleh pakatan tentera [[Lubnan]], [[Syria]], [[Jordan]], [[Mesir]], [[Iraq]] dan negara Arab yang lain. Dalam peperangan ini, Israel berjaya mengalahkan tentera bersekutu Arab dan malah merampas lebih kurang 70% dari luas wilayah [[Palestin]]. Perang ini menghasilkan banyak kaum pengungsi Palestin yang mengungsi dari daerah Israel. Tetapi di sisi lain tidak kurang pula kaum Yahudi yang diusir dari negara-negara Arab.
== Rujukan ==
<references/>
[[Kategori:Sejarah Israel| ]]
[[Kategori:Zionisme]]
[[bs:Uspostava i historija Države Izrael]]
[[bg:История на Израел]]
[[ca:Història d'Israel i Palestina]]
[[cs:Dějiny Izraele]]
[[da:Israels historie]]
[[de:Geschichte Israels]]
[[en:History of Israel]]
[[es:Historia del Estado de Israel]]
[[eu:Israelgo historia]]
[[fa:تاریخ اسرائیل]]
[[fr:Histoire d'Israël]]
[[hi:इसरायल का इतिहास]]
[[io:Historio di Israel]]
[[it:Storia di Israele]]
[[he:היסטוריה של מדינת ישראל]]
[[lt:Izraelio istorija]]
[[nl:Geschiedenis van Israël]]
[[ja:イスラエルの歴史]]
[[no:Israels historie]]
[[pl:Historia Izraela]]
[[pt:História de Israel]]
[[ru:История Израиля]]
[[sr:Историја Израела]]
[[fi:Israelin historia]]
[[sv:Israels historia]]
[[vi:Lịch sử Israel]]
[[uk:Історія Ізраїлю]]
[[zh:以色列历史]]
| |||