Wikipedia

Agnosia

Agnosia (a-gnosis, atau kehilangan pengetahuan) merujuk kepada ketidakupayaan untuk mengenal pasti objek, orang, bunyi, bentuk, atau bunyi ketika deria tertentu tidak cacat mahupun terdapat kehilangan daya ingatan yang besar.[1] Ia biasanya dikaitkan dengan kecederaan otak atau penyakit saraf ("neurologi"), terutama selepas berlaku kerosakan pada sempadan occipitotemporal, yang merupakan sebahagian aliran saraf tunjang ("ventral stream").[2]

Jenis sunting

Nama Gambaran
Alexia Ketidakupayaan mengenal teks.[3]
Akinetopsia Kehilangan kesedaran pergerakan.[4]
Alexithymia Sungguhpun bukan bentuk agnosia sepenuhnya, Alexithymia mungkin sukar untuk dibezakan dari atau sama berlaku dengan agnosia emosi-sosial. Alexithymia merupakan kekurangan memahami, memproses, atau menggambarkan emosi. Ia biasa sekitar 85% orang dalam spektrum autism. Alexithymia dipercayai disebabkan kelewatan memproses maklumat dalam gabungan pemprosesan maklumat pada hemisfera kiri dan kanan, menghasilkan pembezaan lemah antara perutusan badan dan emosi.[5]
Amusia atau amusia reseptif Ia adalah agnosia bagi muzik. Ia membabitkan kehilangan keupayaan bagi mengenal nota muzik, rima, dan selangan dan ketidakupayaan mengalami muzik sebagai berirama.
Anosognosia Ini merupakan ketidakupayaan mendapatkan suap balas mengenai keadaan sendiri dan boleh dikelirukan dengan ketiadaan pemahaman ("lack of insight") tetapi disebabkan oleh masalah dalam mekanisma suap balas pada otak. Ia disebabkan oleh kerosakan neurologi dan boleh berlaku pada sambungan dengan sejumlah kecacatan neurologi tetapi biasanya dirujuk sebagai kes lumpuh selepas angin ahmar. Mereka yang mengalami Anosognosia dengan beberapa kecacatan mungkin menyedari sebahagian kecacatan mereka tetapi gagal sepenuhnya menyedari yang lain.
Apperceptive agnosia Pesakit tidak mampu membezakan bentuk visual dan dengan itu sukar mengenali, menyalin, atau membezakan antara stimuli visual berbeza. Tidak seperti pesakit yang mengalami agnosia kaitan, mereka dengan apperceptive agnosia tidak mampu menyalin imej.[6]
Apraxia Ianya adalah bentuk motor (badan) agnosia yang melibatkan kerugian neurologi keupayaan untuk merancang tindakan fizikal untuk mengulangi mereka dalam aktiviti berfungsi. Ia adalah satu bentuk badan-disconnectedness dan mengambil beberapa bentuk yang berbeza; Pertuturan-apraxia di mana keupayaan untuk bercakap terjejas, Anggota-Kinetik apraxia di mana terdapat kehilangan ketangkasan tangan atau jari dan boleh dilanjutkan kepada penggunaan anggota badan sukarela, apraxia Ideomotor di mana isyarat lain tidak boleh mudah direplikasi dan tidak boleh melakukan matlamat yang diarahkan oleh pergerakan, apraxia Ideational di mana seseorang itu tidak boleh bekerja yang tindakan untuk memulakan dan perjuangan untuk merancang dan membezakan antara isyarat yang berpotensi, apraxia Gait di mana penyelarasan tindakan kaki adalah bermasalah seperti menendang bola, apraxia pembinaan di mana seseorang tidak dapat bersama untuk menyelaraskan pembinaan objek atau melukis gambar atau mengikut reka bentuk, apraxia Oculomotor di mana keupayaan untuk mengawal visual pengesanan adalah apraxia pendengaran dan Buccofacial di mana penggunaan mahir bibir, mulut dan lidah terjejas.[perlu rujukan]
Agnosia kaitan Pesakit mampu menggambarkan gambaran pemandangan dan kelas objek tetapi masih gagal mengenal pastinya. Sebagai contoh mereka mungkin mengetahui bahawa garpu digunakan untuk makan tetapi mungkin salah pastinya sebagai sudu. Pesakit menderita agnosia kaitan masih mampu menghasilkan semula imej dengan menyalin.
Agnosia bunyi Pesakit dengan Agnosia bunyi sukar membezakan persekitaran dan bunyi bukan pertuturan termasuk kesukaran membezakan percakapan dari bunyi bukan pertuturan sungguhpun pendengarannya normal.[7]
Autotopagnosia Dikaitkan dengan ketidakupayaan untuk menyesuaikan bahagian badan, dan sering disebabkan oleh luka dalam bahagian parietal radiasi thalmic posterior.[8]
Agnosia warna merujuk kepada ketidakupayaan mengenali warna sementara masih mampu membezakan atau menyedarinya.
Pekak kortikal Merujuk kepada mereka yang tidak menyedari sebarang maklumat bunyi tetapi deria pendengarannya utuh.
Agnosia jari Merujuk kepada ketidakupayaan membezakan jari pada tangan. Ia hadir pada lesion pada parietal lobe dominant, dan merupakan komponen bagi sindrom Gerstmann.[9]
Agnosia bentuk Merujuk kepada pesakit yang menyedari hanya sebahagian perincian, tidak keseluruhan objek.
Agnosia menyepadu Ia merujuk kepada seseorang yang memiliki keupayaan mengenalpasti unsur sesuatu tetapi masih gagal menyepadu keseluruhan unsur tersebut menjadi persepsi bolehdifahami lengkap[10]
Agnosia cermin Salah satu simptom abaian Hemispatial ("Hemispatial neglect"). Pesakit dengan abaian Hemispatial diletakkan agar objek yang berada dalam medan penglihatan abaian tetapi cermin yang memantulkan imej objek diletakkan kelihatan dalam medan tidak terabai. Pesakit tidak dapat menyedari kewujudan objek dalam medan abaian dan dengan itu cuba mencapai dalam cermin intuk memegang objek.[11]
Agnosia sakit Juga dirujuk sebagai Analgesia, ia adalah kedukaran menerima dan memproses kesakitan; difikirkan asas/sebab sesetengah bentuk mencederakan diri.[12]
Phonagnosia Merupakan ketidakupayaan mengenal suara biasa, sungguhpun pendengar boleh memahami perkataan yang digunakan.[13]
Prosopagnosia Juga dikenali sebagai buta muka (faceblindness) dan agnosia fasial: Pesakit tidak dapat mengenal muka biasa secara sedar, kadang kala termasuk anak mereka sendiri. Ini sering disalah tafsir sebagai ketidakupayaan mengingati nama.
Semantic agnosia Mereka dengan ini merupakan agnosia adalah 'buta objek' berkesan sehingga mereka menggunakan sistem deria visual bukan untuk mengenali objek. Sebagai contoh, perasaan, menoreh, berbau, goyang atau menjentik objek, boleh mencetuskan kesedaran semantik (makna).[14]
Simultanagnosia Pesakit boleh mengenali objek atau butiran dalam bidang visual mereka, tetapi hanya satu pada satu-satu masa. Mereka tidak boleh membuat adegan mereka tergolong atau membuat keluar imej keseluruhan butiran. Mereka bermaksud "tidak boleh melihat hutan untuk pokok-pokok." Simultanagnosia merupakan gejala yang biasa iaitu Sindrom Balint.
Social-Emotional Agnosia Kadang-kadang dirujuk sebagai Ekspresif Agnosia, ini adalah satu bentuk agnosia di mana orang yang tidak dapat untuk melihat ekspresi wajah, bahasa isyarat dan intonasi, menjadikan mereka dapat kepada bukan lisan menyedarinya emosi rakyat dan mengehadkan bahawa aspek interaksi sosial.
Astereognosis atau Somatosensory agnosia dihubungkan kepada rasa sentuhan - yang, sentuh. Pesakit mendapati ia sukar untuk mengenali objek oleh sentuhan berdasarkan tekstur, saiz dan berat. Walau bagaimanapun, mereka mungkin dapat menggambarkan ia secara lisan atau mengenali jenis yang sama objek dari gambar atau melukis gambar mereka. Dianggap dihubungkan kepada luka-luka atau kerosakan pada somatosensory cortex.[7]
Tactile agnosia Cacat keupayaan untuk mengiktiraf atau mengenal pasti objek dengan sentuhan sahaja.[15]
Agnosia masa Ia merupakan kehilangan pemahaman turutan dan jangka sesuatu peristiwa.[16]
Topographical agnosia Ini adalah satu bentuk visual agnosia di mana seseorang tidak boleh bergantung kepada isyarat visual untuk membimbing mereka dengan lebih tepat disebabkan ketidakupayaan untuk mengenali objek. Walau bagaimanapun, mereka masih mempunyai kapasiti yang sangat baik untuk menggambarkan susun atur visual tempat yang sama[17]
Verbal auditory agnosia Ini hadiah sebagai satu bentuk bermaksud 'pekak' di mana pendengaran masih jelas tetapi terdapat kesukaran yang ketara mengiktiraf perkataan yang disebut sebagai semantik bermakna.[18]
Agnosia visual Dikaitkan dengan lesion pada lobus oksipital kiri dan temporal lobes. Banyak jenis agnosia visual berkait dengan ketidakupayaan mengenali objek.
Agnosia pandang dengar Kesukaran memahami erti perkataan bertulis. Keupayaan membaca kekal tetapi pemahaman terjejas.[19]

Punca sunting

Agnosia boleh disebabkan oleh angin ahmar, dementia, atau masalah neurologi yang lain. Ia mungkin diakibatkan oleh trauma-berpunca dari kecederaan kepala, jangkitan otak, atau warisan. Sesetengah bentuk agnosia di dapati berpunca dari genetik.[20] Satu kajian pada 2011 mengaitkan Phonagnosia dengan Dyslexia.[21]

Pesakit yang mengalami sembuh dari buta secara dramatik mengalami Agnosia sebahagian besarnya atau Agnosia sepenuhnya.[22]

Rawatan sunting

Bagi semua tujuan pratikal, tidak terdapat penyembuhan langsung. Pesakit mungkin bertambah baik sekiranya maklumat diberikan dalam modaliti berlainan dari yang rosak. Jenis terapi berlainan mungkin dapat membantu mengundurkan kesan Agnosia. Dalam sesetengah kes, rawatan kerja ("occupational therapy") atau rawatan pertuturan ("speech therapy") mampu membantu agnosia, bergantung kepada etiologinya.

Lihat juga sunting

Rujukan sunting

  1. ^ http://brainmind.com/Agnosia.html
  2. ^ Kolb & Whishaw: Fundamentals of Human Neuropsychology, 2003
  3. ^ "Welcome to MedLink Neurology". Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-03-24. Dicapai pada 2011-12-18.
  4. ^ Christof Koch - The Quest for Consciousness: a Neurobiological Approach, Roberts and Co., 2004, p.218
  5. ^ Alexithymia
  6. ^ "Types of Agnosias". Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-01-24. Dicapai pada 2011-12-18.
  7. ^ a b Glossary of Terms
  8. ^ Dorlands Medical Dictionary
  9. ^ "Definition: finger agnosia from Online Medical Dictionary". Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-12-21. Dicapai pada 2011-12-18.
  10. ^ "Integrative Agnosia". Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-01-25. Dicapai pada 2011-12-18.
  11. ^ Ramachandran VS, Altschuler EL, Hillyer S (1997). "Mirror agnosia". Proc. Biol. Sci. 264 (1382): 645–7. doi:10.1098/rspb.1997.0091. PMC 1688417. PMID 9178535. Unknown parameter |month= ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  12. ^ analgesia - Britannica Online Encyclopedia
  13. ^ Van Lancker DR, Cummings JL, Kreiman J, Dobkin BH (1988). "Phonagnosia: a dissociation between familiar and unfamiliar voices". Cortex. 24 (2): 195–209. PMID 3416603. Unknown parameter |month= ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  14. ^ Magnié MN, Ferreira CT, Giusiano B, Poncet M (1999). "Category specificity in object agnosia: preservation of sensorimotor experiences related to objects". Neuropsychologia. 37 (1): 67–74. doi:10.1016/S0028-3932(98)00045-1. PMID 9920472. Unknown parameter |month= ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  15. ^ tactile agnosia - Encyclopedia.com
  16. ^ agnosia - definition of agnosia in the Medical dictionary - by the Free Online Medical Dictionary, Thesaurus and Encyclopedia
  17. ^ "Topographical Agnosia". Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-02-06. Dicapai pada 2011-12-18.
  18. ^ "Verbal Agnosia, Visual : on Medical Dictionary Online". Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-02-06. Dicapai pada 2011-12-18.
  19. ^ http://www.medical-conditions.org/?q=Visual%20Verbal%20Agnosia Accessed on 11/18/2007.
  20. ^ "salinan arkib" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2008-02-21. Dicapai pada 2008-02-21.
  21. ^ Dyslexia makes voices hard to discern, study finds, BBC, 2010-07-29
  22. ^ "The New Yorker: From the Archives: Content". Diarkibkan daripada yang asal pada 2006-08-31. Dicapai pada 2010-05-05. mentally blind, or agnosic—able to see but not to decipher what he was seeing.

Pautan luar sunting

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Agnosia&oldid=5382883"