Asid maleik

Asid maleik, asid maleinik
Nama
	Nama IUPAC pilihan Asid (2Z)-But-2-enedioik
	Nama lain asid butenedioik (Z), asid butenedioik cis, asid malenik, asid maleinik, asid toksilik
Pengecam
No. Pendaftaran CAS	110-16-7 ;
Imej model 3D Jmol	Imej berinteraktif;
ChEBI	CHEBI:18300 ;
ChEMBL	ChEMBL539648 ;
ChemSpider	392248 ;
ECHA InfoCard	100.003.403
Nombor EC	203-742-5;
KEGG	C01384 ;
Nombor RTECS	OM9625000;
UNII	91XW058U2C ;
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID8021517 ;
	InChI InChI=1S/C4H4O4/c5-3(6)1-2-4(7)8/h1-2H,(H,5,6)(H,7,8)/b2-1- Key: VZCYOOQTPOCHFL-UPHRSURJSA-N ; InChI=1/C4H4O4/c5-3(6)1-2-4(7)8/h1-2H,(H,5,6)(H,7,8)/b2-1- Key: VZCYOOQTPOCHFL-UPHRSURJBG;
	SMILES O=C(O)\C=C/C(=O)O;
Sifat
Formula kimia	C4H4O4
Jisim molar	116.07 g·mol−1
Rupa bentuk	Pepejal putih
Ketumpatan	1.59 g/cm³
Takat lebur	135 °C (275 °F; 408 K) (terurai)
Keterlarutan dalam air	478.8 g/L at 20 C
Keasidan (pKa)	pka1 = 1.9; pka2 = 6.07
Kerentanan magnet (χ)	-49.71·10−6 cm3/mol
Bahaya
MSDS	MSDS dari J. T. Baker
Pengelasan EU	{{{value}}}
Frasa R	R22 R36/37/38
Frasa S	Templat:S2 S26 Templat:S28 Templat:S37
NFPA 704 (berlian api)	0 3 0
Sebatian berkaitan
asid karboksilik berkaitan	asid fumarik; asid suksinik; asid krotonik
Sebatian berkaitan	anhidrida maleik; maleimide
	Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
	pengesahan (apa yang perlu: /?)
	Rujukan kotak info

Asid maleik atau asid butenedioik cis ialah sebuah sebatian organik yang merupakan asid dikarboksilik, suatu molekul dengan dua kumpulan karboksil. Formula kimianya ialah HO₂CCH=CHCO₂H. Asid maleik ialah cis-isomer dari asid butenedioik, manakala asid fumarik ialah isomer trans. Ia kebanyakannya digunakan sebagai pelopor kepada asid fumarik, dan saudara kepada induknya maleik anhidrida, asid maleik ada beberapa penggunaan.

Sifat sunting

Asid maleik lebih larut dalam air daripada asid fumarik dengan nilai keterlarutannya ialah kira-kira 78 g per 100 mL air pada 25 °C. Keterlarutan sebatian ini meningkat secara mendadak seiring dengan peningkatan suhu seperti yang ditunjukkan dalam jadual di bawah:

Keterlarutan asid maleik dalam 100 mL air mengikut suhu^[4]
Suhu (°C)	25	40	60	97.5
Keterlarutan (g per 100 mL)	78.9	112.3	148.8	392.6

Sebatian ini boleh terurai apabila dipanaskan pada suhu kira-kira 135 °C kepada maleik anhidrida dengan membebaskan air. Asid maleik boleh bertindak balas dengan molekul ozon lalu menghasilkan asid glioksilik.^[5]

Penghasilan sunting

Dalam industri, asik maleik dihasilkan melalui hidrolisis maleik anhidrida yang dihasilkan melalui pengoksidaan benzena atau butana.^[4]

Rujukan sunting

^ Templat:Merck12th
^ ^a ^b Templat:GESTIS
^ CRC Handbook of Chemistry and Physics, 73rd ed.; CRC Press: Boca Raton, Florida., 1993
^ ^a ^b K. Lohbeck, H. Haferkorn, W. Fuhrmann, N. Fedke: Maleic and Fumaric Acids. In: Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH Verlag, Weinheim, 2012, DOI:10.1002/14356007.a16_053.
^ DSM glyoxylic acid production Diarkibkan 2005-11-30 di Wayback Machine

Pautan luar sunting

[Merck-1] Templat:Merck12th

[GESTIS-2] Templat:GESTIS

[3] CRC Handbook of Chemistry and Physics, 73rd ed.; CRC Press: Boca Raton, Florida., 1993

[Ullmann-4] K. Lohbeck, H. Haferkorn, W. Fuhrmann, N. Fedke: Maleic and Fumaric Acids. In: Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH Verlag, Weinheim, 2012, DOI:10.1002/14356007.a16_053.

[5] DSM glyoxylic acid production Diarkibkan 2005-11-30 di Wayback Machine

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]