Bon (perayaan)
Obon (Jepun: お盆) atau Bon (Jepun: 盆) ialah suatu adat Buddha Jepun untuk menghormati roh nenek moyang. Adat Buddha–Konfusius ini telah berkembang menjadi suatu perayaan cuti keluarga, dengan orang ramai pulang ke kampung halaman serta membersihkan perkuburan moyang-moyang mereka, ketika roh-roh mereka dikatakan melawat semula altar-altar milik rumah tangga (butsudan). Adat ini telah diamalkan selama lebih 500 tahun, dan secara tradisinya turut melibatkan suatu tarian, bon odori ("tarian Bon").
| Festival Obon | |
|---|---|
 Gambaran perayaan Obon pada zaman Edo lewat | |
Juga dikenali sebagai | Bon |
Diraikan oleh/di | Orang Jepun |
| Jenis | Kebudayaan, agama |
| Kepentingan | Menghormati roh nenek moyang |
| Tarikh |
|
| Kekerapan | Tahunan |
Berkaitan dengan |
|
Perayaan Obon berlangsung selama tiga hari; walau bagaimanapun, tarikh permulaannya berbeza-beza mengikut wilayah. Apabila kalendar qamari ditukar kepada kalendar Gregorius pada permulaan era Meiji, kawasan di Jepun memiliki penerapan berbeza, yang mengakibatkan tiga masa Obon yang berbeza. Shichigatsu Bon (Bon bulan Julai) adalah berdasarkan kalendar suria dan disambut sekitar 15 Julai di timur Jepun (rantau Kantō seperti Tokyo, Yokohama dan wilayah Tōhoku), bertepatan dengan Chūgen. Hachigatsu Bon (Bon bulan Ogos), berdasarkan kalendar qamari, disambut sekitar 15 Ogos dan merupakan masa yang paling biasa dirayakan. Kyū Bon (Bon lama) disambut pada hari ke-15 bulan kesembilan dalam kalendar lunar, dan berbeza setiap tahun, yang muncul antara 8 Ogos dan 7 September. Satu pengecualian adalah pada 2008 dan 2019, apabila kalendar suria dan lunar sepadan, maka Hachigatsu Bon dan Kyū Bon disambut pada hari yang sama. Kyū Bon disambut di kawasan seperti bahagian utara wilayah Kantō, wilayah Chūgoku, Shikoku, dan Okinawa. Ketiga-tiga hari perayaan ini tidak disenaraikan sebagai cuti umum, tetapi menjadi kebiasaan orang ramai diberi cuti.[1]
Bon Odori sunting
Bon Odori (Jepun: 盆踊り), "tarian Bon", ialah suatu tarian yang dimainkan ketika Obon. Ini ialah pertunjukan warisan dengan sejarah hampir 600 tahun.[2] Tarian ini pada asalnya suatu tarian rakyat Nenbutsu sebagai pelawa kepada roh-roh si mati, dengan gaya persembahan berbeza ikut tempat. Setiap kawasan memiliki gaya tarian serta muzik yang tersendiri. Muzik yang dimainkan boleh terkait dengan inti pati rohani Obon ataupun lagu-lagu min'yō tempatan. Sebagai contoh, Hokkaidō dikenali dengan tarian "Sōran Bushi". Lagu "Tokyo Ondo" pula mengambil inspirasi daripada ibu kota Jepun. "Gujo Odori" di Gujō, Wilayah Gifu pula terkenal dengan tarian yang dijalankan sepanjang malam. "Gōshū Ondo" pula berasal dari Shiga. Warga Kansai memiliki "Kawachi Ondo". Warga Tokushima di Shikoku pula mempunyai "Awa Odori", dan di Kagoshima, "Ohara Bushi" pula dimainkan.
Cara persembahan tarian juga berbeza di setiap wilayah, walaupun tarian Bon tipikal melibatkan orang ramai berbaris dalam bulatan mengelilingi perancah kayu tinggi yang dibuat khas untuk perayaan yang dipanggil yagura. yagura biasanya juga merupakan gerai bagi pemuzik dan penyanyi muzik Obon. Beberapa tarian dilakukan mengikut arah jam, dan beberapa tarian berjalan melawan arah jam di sekeliling yagura. Sesetengah tarian pula berbalik semasa tarian, walaupun kebanyakannya tidak. Kadang-kadang, orang menghadap yagura dan bergerak ke arah dan menjauhinya. Masih terdapat beberapa tarian, seperti tarian Ohara Awa Odori yang menari dalam garis lurus melalui jalan-jalan di bandar ini.
Tarian sesuatu wilayah boleh menggambarkan sejarah dan pengkhususan kawasan itu. Sebagai contoh, pergerakan tarian Tankō Bushi ("lagu perlombongan arang batu") di lombong Miike lama di Kyushu menunjukkan pergerakan pelombong, iaitu menggali, menolak kereta dan menggantung tanglung; Soran Bushi pula meniru gerakan-gerakan nelayan seperti mengangkut pukat. Semua penari mempersembahkan urutan tarian yang sama secara serentak.
Terdapat cara lain di mana tarian Bon serantau boleh berbeza-beza. Beberapa tarian melibatkan penggunaan pelbagai jenis kipas, yang lain melibatkan penggunaan tuala kecil yang dipanggil tenugui yang mungkin mempunyai reka bentuk yang berwarna-warni. Ada yang memerlukan penggunaan klap kayu kecil, atau "kachi-kachi", semasa tarian.
Muzik yang dimainkan semasa tarian Bon tidak terhad kepada muzik Obon dan min'yō ; beberapa lagu enka moden dan lagu kanak-kanak yang ditulis mengikut rentak ondo juga digunakan untuk menari semasa musim Obon.
Tradisi tarian Bon dikatakan bermula pada tahun-tahun akhir zaman Muromachi sebagai hiburan awam. Dalam perjalanan masa, makna kerohanian asal telah pudar, dan tarian telah dikaitkan dengan musim panas.
Tarian Bon yang dipersembahkan di Kepulauan Okinawa dikenali sebagai eisā. Begitu juga, Kepulauan Yaeyama mempunyai Angama.
Rujukan sunting
- ^ Bon A-B-C, 2002, Bonodori.net, Japan, http://www.bonodori.net/E/sekai/bonabc3.HTML Diarkibkan 2012-02-20 di Wayback Machine.
- ^ Guide, Japan Hoppers Travel. "Bon Odori | Cultural traditions | Japan Travel Guide - Japan Hoppers". Japan Hoppers - Free Japan Travel Guide (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-04-08.