James Wong Kim Min
Datuk Amar James Wong Kim Min (Cina: 黄金明; pinyin: Huáng Jīnmíng) (6 Ogos 1922 - 18 Julai 2011) adalah ahli politik Malaysia yang aktif dalam politik Sarawak selama beberapa dekad.[1][2] Wong memegang rekod itu sebagai wakil rakyat yang paling lama berkhidmat dalam sejarah negeri Sarawak, memegang jawatan selama hampir lima puluh tahun.[3] Wong berkhidmat sebagai Timbalan Ketua Menteri Sarawak pertama dan Presiden Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP).[3] Beliau memegang beberapa jawatan di kementerian kerajaan Sarawak sehingga bersara pada 2001.[3]
James Wong Kim Min DA (Sarawak) | |
|---|---|
黄金明 | |
| Ketua Pembangkang ke-5 | |
| Dalam jawatan 24 Ogos 1974 – 30 Oktober 1974 | |
| Raja | Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah |
| Perdana Menteri | Abdul Razak Hussein |
| Didahului oleh | Lim Kit Siang |
| Digantikan oleh | Edmund Langgu Anak Saga |
| Timbalan Ketua Menteri Sarawak | |
| Dalam jawatan 1963–1966 | |
| Didahului oleh | Jawatan baharu |
| Presiden Parti Kebangsaan Sarawak ke-3 | |
| Dalam jawatan 1981–2003 | |
| Didahului oleh | Dunstan Endawie Enchana |
| Digantikan oleh | Edwin Dundang Bugak |
| Anggota Parlimen Malaysia untuk Bintulu | |
| Dalam jawatan 1990–1995 | |
| Didahului oleh | Ting Ling Kiew |
| Digantikan oleh | Chiew Chiu Sing |
| Anggota Parlimen Malaysia untuk Miri-Subis | |
| Dalam jawatan 1970–1974 | |
| Didahului oleh | Konstituensi baharu |
| Digantikan oleh | Yang Siew Siang |
| Anggota Dewan Undangan Negeri Sarawak untuk Limbang | |
| Dalam jawatan 1963–2001 | |
| Didahului oleh | Konstituensi baharu |
| Digantikan oleh | Richard Wong Shoan Fook |
| Butiran peribadi | |
| Lahir | 6 Ogos 1922 Limbang, Sarawak |
| Meninggal dunia | 18 Julai 2011 (umur 88) Kuching, Sarawak |
| Kewarganegaraan | Malaysia |
| Parti politik | Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP) |
| Pasangan | Datin Amar Valerie Bong |
| Anak-anak | 5 perempuan, 3 lelaki |
| Pekerjaan | Ahli politik |
Kehidupan peribadi sunting
Wong dilahirkan di Limbang, Sarawak, pada 6 Ogos 1922.[2] Sarawak adalah sebuah negara pelindung Britain pada masa itu.[2]
Kerjaya awal politik sunting
Beliau memulakan karier politiknya pada tahun 1951, ketika dia dipilih ke Majlis Daerah Limbang.[2]
Pada tahun 1956, Wong dipilih untuk perundangan Sarawak, Majlis Negri, yang kini dikenali sebagai Dewan Undangan Negeri Sarawak.[2] Beliau terus memegang jawatan di Dewan Undangan Negeri Sarawak sehingga bersara pada tahun 2001 .
Malaysia menjadi negara merdeka pada tahun 1963. Wong telah menjadi anggota delegasi Sarawak pada tahun 1962, yang merundingkan pembentukan negara baru. Stephen Kalong Ningkan, presiden Parti Nasional Sarawak (SNAP), menjadi Ketua Menteri Sarawak yang pertama, sementara Wong menjadi Timbalan Ketua Menteri pertama negeri.[2]
Penggabungan dengan Barisan Nasional sunting
Parti Kebangsaan Sarawak menyertai semula Barisan Nasional sebagai pengganti Parti Perikatan. Di bawah pakatan baharu, Wong menjadi menteri dalam kabinet negeri Sarawak, memegang beberapa portfolio pada tahun 1980-an, 1990-an dan awal tahun 2000an. Beliau menjadi Menteri Alam Sekitar dan Pelancongan Sarawak dari tahun 1987 hingga 1994. Beliau kemudian menjadi Menteri Alam Sekitar dan Perumahan negeri dari tahun 1995 hingga 1997 dan akhirnya Menteri Alam Sekitar dan Kesihatan Negeri dari tahun 1998 hingga persaraannya Pada tahun 2001.<ref> name=star</> Wong, yang masih berkhidmat sebagai Menteri Alam Sekitar, telah dianugerahkan Anugerah Langkawi untuk bekerja dalam melancarkan penyu laut program pengesanan satelit dan mengetuai projek reefball baru untuk terumbu karang.<ref> name = star </>
Bersara dari politik sunting
Wong bersara dari politik pada 2001. Beliau terus menulis buku dan puisi baru semasa persaraannya. Wong menulis The Price of Loyalty , sebuah buku mengenai penjara beliau di pusat tahanan Kamunting di bawah Akta Keselamatan Dalam Negeri. [2] Menjelang tahun 2003, Wong telah menerbitkan tambahan ketiga Kelahiran Malaysia [2] Dia juga mengeluarkan buku ketiga, Kenangan Ucapan di Majlis Negri . [2] Selain buku-bukunya, Wong juga menulis puisi semasa hidupnya yang kemudian. Koleksi puisinya termasuk A Special Breed pada tahun 1981, Moonbeam Berkilau pada tahun 1983, Beli Masa Sedikit pada tahun 1989 dan Butterfly Beautiful pada tahun 2009. [2]
Pada tahun 2010, Hari Malaysia diisytiharkan sebagai hari cuti rasmi, yang akan diraikan di seluruh negara pada 16 tahun. September setiap tahun. Wong bercakap mengenai Hari Malaysia pada tahun 2010 dengan berkata, "Adalah menjadi harapan saya bahawa Hari Malaysia akan disambut setiap 16 September. Orang harus mengingatnya kerana ia merupakan peristiwa bersejarah." [2]
Kematian sunting
James Wong mengalami serangan jantung pada 18 Julai 2011. Dia meninggal dunia sejurus selepas pukul 10 pagi di Pusat Pakar Perubatan Normah di Kuching, Sarawak, Malaysia, pada usia 88 tahun. Wong meninggalkan isterinya, Datin Amar Valerie Bong; lima anak perempuan; tiga anak lelaki; tiga belas cucu dan empat cicit. [2]
Rujukan sunting
- ^ https://www.questia.com/library/1G1-290733382/datuk-amar-james-wong-kim-min
- ^ a b c d e f g h i j k l Ling, Sharon (19 July 2011). "James Wong dies". The Star (Malaysia). Diarkibkan daripada yang asal pada 19 October 2012. Dicapai pada 29 July 2011. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ a b c Ling, Sharon (18 July 2011). "First Sarawak Deputy CM and former SNAP chief James Wong dies at age 89". The Star (Malaysia). Diarkibkan daripada yang asal pada 19 July 2011. Dicapai pada 29 July 2011. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan)