Konsonan sisian
Konsonan sisian atau lateral ialah konsonan seakan "L" yang disebut dengan menghasilkan halangan di mana-mana sepanjang paksi lidah, sambil melepaskan udara dari paru-paru di sebelah atau kedua-dua belah lidah.
| Cara artikulasi |
|---|
| Obstruen |
| Hentian |
| Letusan |
| Geseran |
| Sibilan |
| Sonoran |
| Sengau |
| Tamparan |
| Getaran |
| Aproksiman |
| Cecair |
| Vokal |
| Separuh vokal |
| Sisian |
| Arus udara |
| Ejektif |
| Implosif |
| Klik |
| Laman ini mengandungi maklumat fonetik dalam IPA yang mungkin tidak dapat dipaparkan dengan betul di sesetengah pelayar web. [Bantuan] |
Selalunya, hujung lidah meneyentuh gigi atas (lihat konsonan gigi) atau gusi atas (batas gusi) di belakang gigi (lihat konsonan gusi). Konsonan sisian yang paling kerap ditemui merupakan malaran tak geser yang digolongkan dalam konsonan cecair.
Senarai konsonan lateral sunting
Malaran tak geser sunting
- Malaran tak geser sisian gusi [l]
- Malaran tak geser sisian gusi tervelar [ɫ]
- Malaran tak geser sisian gelungan [ɭ]
- Malaran tak geser sisian lelangit [ʎ]
- Malaran tak geser sisian velar [ʟ]
Geseran sunting
- Geseran sisian gusi tak bersuara [ɬ] (dalam bahasa Navajo, Wales)
- Geseran sisian gusi bersuara [ɮ](dalam bahasa Mongol, Tigak)
- Geseran sisian gelungan tak bersuara [ɬ̢] (atau []) (dalam bahasa Toda)
- Geseran sisian lelangit tak bersuara [ʎ̥˔] (atau []) (dalam bahasa Dahalo)
- Geseran sisian velar tak bersuara [ʟ̝̊] (atau []) (dalam bahasa Archi)
Letusan sunting
- Letusan sisian gusi tak bersuara [tɬ] (dalam bahasa Navajo)
- Letusan sisian gusi ejektif [tɬʼ] (dalam bahasa Navajo)
- Letusan sisian gusi bersuara [dɮ]
- Letusan sisian lelangit tak bersuara [cʎ̥] (atau [c]) (dalam bahasa Hadza)
- Letusan sisian lelangit ejektif [cʎ̥ʼ] (or [cʼ]) (dalam bahasa Dahalo, Hadza)
- Letusan sisian lelangit bersuara [ɡʟ̝] (dalam bahasa Laghuu)
- Letusan sisian velar tak bersuara [kʟ̝̊] (atau [k]) (dalam bahasa Laghuu)
- Letusan sisian velar ejektif [kʟ̝̊ʼ] (or [kʼ]) (dalam bahasa Archi, Gǀwi, Zulu)
Tamparan sunting
- Tamparan sisian gusi [ɺ] (dalam bahasa Jepun, Wayuu)
- Tamparan sisian gelungan [ɺ̢] (atau []) (dalam bahasa Pashto, Iwaidja)
- Tamparan sisian gelungan [ʎ̯] (dalam bahasa Iwaidja)
Klik sunting
- Klik sisian gigi [ǁ̪], [ɡǁ̪], [ŋǁ̪], etc. (dalam bahasa Juu)
- Klik sisian gusi [ǁ], [ɡǁ], [ŋǁ], etc. (dalam bahasa-bahasa Khoisan dan Bantu)
- Klik sisian lelangit "[ǂǂ]", "[ɡǂǂ]", "[ŋǂǂ]", etc. (dalam bahasa Juu)