Mahkamah Persekutuan Malaysia
Mahkamah Persekutuan Malaysia (Jawi: محكمه ڤرسكوتوان مليسيا) ialah mahkamah tertinggi dan mahkamah rayuan terakhir di Malaysia. Ia ditempatkan di Istana Kehakiman di Putrajaya. Mahkamah ini ditubuhkan semasa kemerdekaan Tanah Melayu pada tahun 1957 dan menerima nama semasa pada tahun 1994.
| Mahkamah Persekutuan | |
|---|---|
| Mahkamah Persekutuan Malaysia محکمه ڤرسكوتوان مليسيا | |
 | |
 | |
| Maklumat umum | |
| Ditubuhkan | 1957 |
| Bidang kuasa | Malaysia  |
| Lokasi | Istana Kehakiman, Putrajaya, Wilayah Persekutuan |
| Koordinat | 2°55′1.2″N 101°41′1.3″E |
| Kaedah komposisi | Pelantikan diraja dengan nasihat Perdana Menteri |
| Diberi kuasa oleh | Perlembagaan Malaysia |
| Tempoh penggal hakim | Bersara wajib pada usia 66 tahun |
| Bil. jawatan | 15 (dengan 1 kekosongan diisi sementara oleh hakim tambahan) |
| Tapak web | www |
| Ketua Hakim Negara Malaysia | |
| Penyandang terkini | Tengku Maimun Tuan Mat |
| Sejak | 2 Mei 2019 |
sunting · sunting di Wikidata | |
Sejarah sunting
Mahkamah jenis ini yang paling awal ialah Mahkamah Kehakiman Pulau Prince of Wales (sekarang Pulau Pinang), Singapura dan Melaka, yang ditubuhkan oleh Piagam Kehakiman Kedua, yang dikeluarkan oleh Raja England sebagai surat paten bertarikh 27 November 1826.[1][2] Mahkamah ini dipengerusikan oleh Gabenor Negeri-Negeri Selat dan Ahli Majlis Residen dari tempat pengadilan itu diadakan, dan seorang hakim lain memanggil Perekam.[3] Piagam Kehakiman Ketiga pada 12 Ogos 1855 menyusun semula Mahkamah, yang menyediakan untuk Negeri-negeri Selat dengan dua orang Pencatat, satu untuk Pulau Prince of Wales dan satu lagi untuk Singapura dan Melaka.[4]
Setelah pembentukan semula Negeri-Negeri Selat sebagai jajahan Mahkota mulai 1 April 1867,[5] Mahkamah Kehakiman digantikan oleh Mahkamah Agung Negeri-negeri Selat.[6] Gabenor dan Anggota Majlis tidak lagi menjadi hakim Mahkamah.[7]
Perubahan lebih lanjut terhadap konstitusi Mahkamah ini dibuat pada tahun 1873. Kini ia terdiri daripada dua bahagian Perubahan lebih lanjut terhadap perlembagaan Mahkamah dibuat pada tahun 1873. Sekarang terdiri daripada dua bahagian - Hakim Besar dan Hakim Puisne Kanan membentuk bahagian Mahkamah Singapura dan Melaka, sementara Hakim Pulau Pinang dan Hakim Puisne Kecil membentuk bahagian Pulau Pinang. Mahkamah Agung juga mendapat bidang kuasa untuk menjadi Mahkamah Rayuan dalam hal-hal sivil. Pada tahun 1878. bidang kuasa dan kediaman hakim dibuat lebih fleksibel, sehingga secara tidak langsung menghapuskan pembahagian geografi Mahkamah Agung.[8] Rayuan daripada keputusan Mahkamah Agung pertamanya akan ke Mahkamah Rayuan, dan kemudian ke Majlis Ratu, rayuan terakhir didengar oleh Jawatankuasa Kehakiman Majlis Privi.[9]
Sebagai hasil dari undang-undang yang diluluskan pada tahun 1885,[10] Mahkamah Agung terdiri daripada seoranng Ketua Hakim dan tiga orang hakim puisne. Mahkamah telah diubah secara signifikan pada tahun 1907.[11] Ia mempunyai dua bahagian, satu menjalankan bidang kuasa sivil dan jenayah yang asli dan satu yang lain bidang kuasa sivil dan jenayah rayuan.[12]
Semasa pendudukan Jepun di Singapura (1942-1945), semua mahkamah yang beroperasi di bawah British digantikan oleh mahkamah baru yang ditubuhkan oleh Pentadbiran Tentera Jepun. Syonan Koto-Hoin (Mahkamah Agung) dibentuk pada 29 Mei 1942; terdapat juga Mahkamah Rayuan, tetapi tidak pernah diadakan.
Setelah berakhirnya Perang Dunia II, mahkamah yang telah ada sebelum perang dikembalikan. Tidak ada perubahan dalam sistem kehakiman ketika Negeri-Negeri Selat dibubarkan pada tahun 1946 dan Singapura menjadi jajahan mahkota dengan sendirinya,[13] dan Mahkamah Agung Negeri Selat di situ dikenal sebagai Mahkamah Agung Singapura.[14]
Mahkamah Pulau Pinang dan Melaka bergabung dengan Tanah Melayu yang lain untuk membentuk Mahkamah Agung Persekutuan Tanah Melayu. Ini berlanjutan semasa kemerdekaan pada tahun 1957 hingga 1963. Ketika Tanah Melayu, Sabah, Sarawak, dan Singapura membentuk Malaysia pada tahun 1963, mahkamah itu dinamakan semula sebagai Mahkamah Persekutuan Malaysia.
Kuasa kehakiman Malaysia[15] terletak di Mahkamah Persekutuan, Mahkamah Tinggi di Tanah Melayu, Mahkamah Tinggi di Borneo (sekarang Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak), dan Mahkamah Tinggi di Singapura (yang menggantikan Mahkamah Agung Jajahan Singapura).[16] Rayuan dibuat dari Mahkamah Tinggi di Singapura ke Mahkamah Persekutuan di Kuala Lumpur, dan kemudian ke Majlis Privi.
Penggabungan itu tidak kekal: pada tahun 1965, Singapura dikeluarkan daripada Persekutuan Malaysia dan menjadi sebuah republik bebas. Namun, Mahkamah Tinggi Singapura tetap menjadi sebahagian daripada struktur Mahkamah Persekutuan Malaysia hingga tahun 1969, ketika Singapura memperakukan Akta Mahkamah Kehakiman Tertinggi[17] untuk mengatur sistem kehakiman.
Sebelum tahun 1985, Mahkamah Persekutuan kekal sebagai mahkamah tertinggi kedua di negeri ini, yang tunduk kepada Majlis Privi di England.[18] Pada 1 Januari 1978, rayuan ke Majlis Privi dalam hal-hal jenayah dan perlembagaan dihapuskan, sementara rayuan ke Majlis Privi dalam dalam hal-hal sivil pula dihapuskan pada 1 Januari 1985.[18] Ketika rayuan ke Majlis Privi dihapuskan, mahkamah itu diganti nama menjadi Mahkamah Agung Malaysia. Akhirnya, pada 24 Jun 1994, sebagai sebahagian daripada pembaharuan, mahkamah itu sekali lagi dinamakan Mahkamah Persekutuan Malaysia.[19]
Hakim sunting
Mahkamah ini terdiri daripada Ketua Hakim Negara, Presiden Mahkamah Rayuan, Ketua Hakim Mahkamah Tinggi di Tanah Melayu dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak serta 11 orang hakim Mahkamah Persekutuan yang lain.[20] Ketua Hakim juga merupakan ketua badan kehakiman di Malaysia.[20] Semua hakim dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong atas nasihat Perdana Menteri Malaysia.[20] Semua hakim bersara wajib pada usia 66 tahun dan 6 bulan[20]. Dalam urutan kekananan, mereka adalah seperti berikut:[21][22]
Hakim semasa sunting
Berikut senarai hakim semasa Mahkamah Persekutuan, disemak dan disunting dari semasa ke semasa. Senarai itu termasuk hakim tambahan.[23]
| Nama | Dilantik | Tempoh | Peranan kehakiman terkanan sebelum ini |
|---|---|---|---|
| Yang Amat Arif Tun Dato' Seri Utama Tengku Maimun Tuan Mat (Ketua Hakim Negara Malaysia) |
26 November 2018 | 5 tahun dan 145 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2007–2013)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2013–2018) |
| Yang Amat Arif Tan Sri Rohana Yusuf (Presiden Mahkamah Rayuan Malaysia) |
27 April 2018 | 5 tahun dan 358 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2011–2013)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2013–2018) |
| Yang Amat Arif Tan Sri Dato' Sri Azahar Mohamed (Ketua Hakim Malaya) |
12 September 2014 | 9 tahun dan 220 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2006–2011)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2011–2014) |
| Yang Amat Arif Dato' Abang Iskandar Abang Hashim (Ketua Hakim Sabah dan Sarawak) |
26 November 2018 | 5 tahun dan 145 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2009–2013)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2013–2018) |
| Yang Arif Dato' Setia Mohd. Zawawi Salleh |
27 April 2018 | 5 tahun dan 358 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2010–2013)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2013–2018) |
| Yang Arif Tan Sri Datuk Nallini Patmanathan |
26 November 2018 | 5 tahun dan 145 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2009–2014)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2014–2018) |
| Yang Arif Datuk Vernon Ong Lam Kiat |
8 Ogos 2019 | 4 tahun dan 255 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2010–2014)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2014–2019) |
| Yang Arif Dato' Abdul Rahman Sebli |
8 Ogos 2019 | 4 tahun dan 255 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2010–2014)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2014–2019) |
| Yang Arif Puan Sri Dato' Zaleha Yusof |
5 Disember 2019 | 4 tahun dan 136 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2010–2016)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2016–2019) |
| Yang Arif Dato' Zabariah Mohd. Yusof |
5 Disember 2019 | 4 tahun dan 136 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2013–2016)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2016–2019) |
| Yang Arif Dato Sri' Hasnah Mohammed Hashim |
5 Disember 2019 | 4 tahun dan 136 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2012–2016)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2016–2019) |
| Yang Arif Dato' Mary Lim Thiam Suan |
25 Mac 2020 | 4 tahun dan 25 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2010–2016)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2016–2020) |
| Yang Arif Datuk Harmindar Singh Dhaliwal |
25 Mac 2020 | 4 tahun dan 25 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2011–2016)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2016–2020) |
| Yang Arif Dato' Rhodzariah Bujang |
25 Mac 2020 | 4 tahun dan 25 hari | Hakim Mahkamah Tinggi Malaysia (2011–2017)
Hakim Mahkamah Rayuan Malaysia (2017–2020) |
Bangunan sunting
Mahkamah Persekutuan terletak di Istana Kehakiman di pusat pentadbiran persekutuan Putrajaya. Ia sebelum ini ditempatkan di Bangunan Sultan Abdul Samad di Kuala Lumpur.
Rujukan sunting
- ^ Andrew Phang Boon Leong (2006). From Foundation to Legacy: The Second Charter of Justice. Singapore: Singapore Academy of Law. m/s. 19–23. ISBN 978-981-05-7194-8. (pbk.)CS1 maint: postscript (link).
- ^ Andrew Phang Boon Leong (2006). From Foundation to Legacy: The Second Charter of Justice. Singapore: Singapore Academy of Law. m/s. 19–23. ISBN 978-981-05-7194-8. (pbk.)..
- ^ Mavis Chionh (2005). "The Development of the Court System". Dalam Kevin Y[ew] L[ee] Tan (penyunting). Essays in Singapore Legal History. Singapore: Singapore Academy of Law; Marshall Cavendish Academic. m/s. 93–138 at 99–100. ISBN 978-981-210-389-5. (hbk.), (pbk.)..
- ^ Chionh, p. 103.
- ^ By the Straits Settlements Act 1866 (29 & 30 Vict., c. 115) (UK).
- ^ By the Supreme Court Ordinance 1868 (No. 5 of 1868) (Straits Settlements).
- ^ These changes were respectively effected by the Judicial Duties Act (No. 3 of 1867) (Straits Settlements) and the Supreme Court Ordinance 1868 (No. 5 of 1868) (Straits Settlements).
- ^ By the Courts Ordinance 1878 (No. 3 of 1878) (Straits Settlements).
- ^ Judicial Committee Act 1844 (7 & 8 Vict., c. 69) (UK).
- ^ Ordinance No. XV of 1885 (Straits Settlements).
- ^ By the Courts Ordinance 1907 (No. XXX of 1907, Straits Settlements).
- ^ Chionh, "Development of the Court System", pp. 104–106.
- ^ By the Straits Settlements (Repeal) Act 1946 (9 & 10 Geo. VI, c. 37).
- ^ Kevin Y[ew] L[ee] Tan (2005). "A Short Legal and Constitutional History of Singapore". Dalam Kevin Y[ew] L[ee] Tan (penyunting). Essays in Singapore Legal History. Singapore: Marshall Cavendish Academic for the Singapore Academy of Law. m/s. 1–72 at 42–44. ISBN 978-981-210-389-5. (hbk.), (pbk.)..
- ^ By the Malaysia Act 1963 (No. 26 of 1963, Malaysia).
- ^ The change was effected by the Courts of Judicature Act 1963 (No. 7 of 1964, Malaysia), reprinted as Act No. RS(A) 6 of 1966 in the Singapore Reprints Supplement (Acts) of the Government Gazette.
- ^ Supreme Court of Judicature Act 1969 (No. 24 of 1969), now the Supreme Court of Judicature Act (Cap. 322, 2007 Rev. Ed.).
- ^ a b "Courts & Judgments". Jurist. University of Pittsburgh. Dicapai pada 14 July 2011.
- ^ "The Malaysian Judiciary". Federal Court of Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Julai 2011. Dicapai pada 14 Julai 2011.
- ^ a b c d Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; teks bagi rujukanhakimtidak disediakan - ^ "Federal Court Judges". kehakiman.gov.my. Dicapai pada 5 December 2019.
- ^ "Judges of the Federal Court". Official Website of the Judicial Appointment Commission. Judicial Appointment Commission of Malaysia. Dicapai pada 17 December 2016.
- ^ "Judges of the Federal Court". Official Website of the Judicial Appointment Commission. Judicial Appointment Commission of Malaysia. Dicapai pada 17 December 2016.