Pencemaran radioaktif

Pencemaran radioaktif, juga dikenali sebagai pencemaran radiologikal, adalah bahan radioaktif di permukaan, atau dalam pepejal, cecair, atau gas (termasuk badan manusia), di mana kehadiran mereka tidak disengajakan atau dikehendaki, atau proses yang membebaskannya di tempat sedemikian. Juga secara kurang formal bagi merujuk kepada kuantiti, terutamanya aktiviti di permukaan (atau satu unit kawasan permukaan).

Simbol amaran radioaktif (trefoil).

Jadual berkala dengan unsur bewarna menurut separuh hayat isotop paling stabilnya

  Stable elements;

  Radioactive elements with very long-lived isotopes. Their half-life of over four million years confers them very small, if not negligible radioactivities;

  Radioactive elements that may present low health hazards. Their most stable isotopes have half-lives between 800 and 34,000 years. Because of this, they usually have some commercial applications;

  Radioactive elements that are known to pose high safety risks. Their most stable isotopes have half-lifes between one day and 103 years. Their radioactivities confers them little potential for commercial uses;

  Highly radioactive elements. Their most stable isotopes have half-lifes between one day and several minutes. They pose severe health risks. Few of them receive uses outside basic research;

  Extremely radioactive elements. Very little is known about these elements due to their extreme instability and radioactivity.

Pencemaran radioaktif merujuk hanya kepada kehadiran kereputan radioaktif, dan tidak memberikan sebarang petunjuk kepada magnitud ancaman terbabit.

Punca pencemaran

Pencemaran radioaktif biasanya adalah akibat hasil tumpahan atau kemalangan semasa penghasilan atau penggunaan radionuklid (radioisotop), nukleus tidak stabil yang memiliki tenaga berlebihan. Kurang biasa, guguran nuklear ("nuclear fallout") iaitu taburan pencemaran radioaktif akibatan ledakan nuklear. Jumlah bahan radioaktif yang dibebaskan dalam kemalangan dikenali sebagai istilah sumber.

Pencemaran mungkin berlaku dari gas beradioaktif, cecair atau zarah. Sebagai contoh, sekiranya radionukled digunakan dalam perubatan nuklear tertumpah secara tidak sengaja, bahan itu boleh disebarkan oleh orang ketika mereka berjalan merata-rata. Pencemaran radioaktif mungkin juga hasil tidak disengajakan proses tertentu, seperti pembebasan xenon beradioaktif dalam pemprosesan bahan api nuklear. Dalam kes bahan radioaktif tidak dapat dikurung, ia boleh dilarutkan kepada kepekatan selamat. Bagi perbincangan mengenai pencemaran alam sekitar oleh pemancar zarah alfa sila lihat aktinides dalam alam sekitaran.

Pengurungan ialah apa yang membezakan bahan radioaktif dengan pencemaran radioaktif. Pengurungan tidak termasuk sisa bahan radioaktif baki di tapak selepas penyahtauliahan. Dengan itu, bahan radioaktif dalam bekas tertutup dan ditetapkan tidak dirujuk khusus sebagai pencemaran, sungguhpun unit ukuran masih kekal sama.

Pemantauan radioaktif

Pemantauan radioaktif membabitkan pengukuran pencemaran dos radiasi atau radionuklid bagi sebab berkait dengan penilaian atau pengawalan dedahan kepada radiasi atau bahan beradioaktif, dan penafsiran hasilnya. Metodologi dan perincian teknikal bagi reka bentuk dan operasi program pemantauan radiasi alam sekitar bagi radionuklid berbeza, perantaraan alam sekitar dan jenis kemudahan diberikan oleh Piwaian Keselamatan IAEA Siri No. RS–G-1.8 and in IAEA Safety Reports Series No. 64.

Ukuran

Pencemaran radioaktif mungkin wujud di permukaan atau dalam isipadu bahan atau udara. Dalam logi kuasa nuklear, pengesanan dan pengukuran sering kali merupakan tugas utama Ahli Fizik Kesihatan yang Disahkan.

Pencemaran permukaan

Pencemaran permukaan biasanya digambarkan dalam unit radioaktif per unit kawasan. Bagi SI, ini merupakan becquerel setiap meter persegi (atau Bq/m²). Unit lain seperti picoCurie setiap 100 cm² atau peleraian setiap minit setiap sentimeter persegi (1 dpm/cm² = 166 2/3 Bq/m²) boleh digunakan. encemaran permukaan mungkin boleh diperbaiki atau dialihkan. Dalam kes pencemaran kekal, bahan radioaktif secara takrifan tidak disebarkan, tetapi masih boleh diukur.

Ancaman

Dalam dunia semulajadi tidak terdapat radiasi sifar. Bukan hanya diseluruh dunia sentiasa di bom oleh pancaran kosmik, tetapi setiap haiwan hidup di bumi memiliki sejumlah penting karbon-14 dan kebanyakan (termasuk manusia) memiliki sejumlah penting potasium-40. Tahap rendah radiasi tidak lebih merbahaya berbanding cahaya suria, tetapi sebagaimana kuantiti melampau cahaya matahari boleh menjadi merbahaya sama juga tahap melampau radiasi.

Pencemaran tahap rendah

Ancaman kepada manusia dan alam sekitar dari pencemaran radioaktif bergantung kepada sifat pencemaran radioaktif, tahap pencemaran, dan luas mana penyebaran pencemaran. Pencemaran tahap rendah memberi sedikit ancaman, tetapi masih mampu dikesan oleh peralatan radiasi. Dalam kes pencemaran tahap rendah oleh isotop dengan separuh hayat, tindakan terbaik mungkin sekadar membenarkan bahan terurai secara semulajadi. Isotop hayat lebih lama boleh dibersihkan dan dibuang dengan sempurna, kerana walaupun radiasi tahap rendah boleh mengancam nyawa apabila lama terdedah kepadanya.

Pencemaran tahap tinggi

Pencemaran tahap tinggi mungkin memberi risiko tinggi kepada manusia dan alam sekitar. Manusia boleh terdedah kepada tahap radiasi membunuh, secara luaran dan dalaman, dari penyebaran pencemaran selepas kemalangan nuklear (atau permulaan disengajakan) membabitkan sejumlah besar bahan beradioaktif berkuantiti besar. Kesan biologi kepada pendedahan luaran kepada pencemaran radioaktif biasanya sama dengan sumber radiasi luaran tidak membabitkan bahan radioaktif, seperti mesin x-ray, dan bergantung kepada dos diserap.

Kesan biologi

Kesan biologi kepada mendakan radionuklid dalaman bergantung kebanyakannya pada aktiviti dan taburanbio dan kadar penyingkiran radionuklid, yang sebaliknya bergantung kepada bentuk kimianya. Kesan biologi juga mungkin bergantung kepada keracunan kimia bahan termendak, bebas dari keradioaktifannya. Sesetengah radionuklid mungkin tersebar secara umum dalam badan dan disingkirkan dengan pantas, sebagaimana dalam kes air tritiat. Sesetengah organ menumpukan sesetengah unsur dan dengan itu variasi radionuklid unsur tersebut. Tindakan ini mungkin mendorong kepada kadar penyingkiran lebih rendah. Sebagai contoh, kelenjar thyroid menyerap sebahagian besar peratusan iodin yang memasuki tubuh. Sekiranya sejumlah besar iodin beradioaktif dihidu atau ditelan, thyroid mungkin lumpuh atau musnah, sementara tisu lain terjejas pada kadar yang lebih rendah. Iodin beradioaktif adalah hasil fision nuklear biasa; ia merupakan komponen utama radiasi dibebaskan dari akibat bencana Chernobyl, mendorong kepada sembilan kes kematian barah thyroid pediatrik dan hypothyroidism. Sebaliknya, iodin radioaktif digunakan dalam diagnosis dan rawatan kebanyakan penyakit thyroid khususnya kerana pengambilan iodine khas oleh thyroid.

Cara pencemaran

Pencemaran radioaktif mampu memasuki tubuh melalui penghadaman, menghidu, penyerapan melalui kulit, atau suntikan. Oleh sebab ini adalah penting bagi menggunakan peralatan perlindungan peribadi apabila mengendalikan bahan radioaktif. Pencemaran radioaktif juga mungkin diserap akibat memakan tumbuhan dan haiwan yang tercemar atau meminum air atau susu dari haiwan yang terdedah. Berikutan selepas kejadian pencemaran teruk, kesemua laluan berpotensi bagi pendedahan dalaman perlu difikirkan.

Dalam media

• Radio Bikini filem dokumentari 1988 mengenai Terumbu Bikini. Perincian mengerikan dan gambar pelaut bergurau ketika diradiasi. Gambar mengerikan dan wawancara dengan pelaut tercedera (diradiasi).
• Kapal selam K-19 Soviet: Doomsday Submarine (TV 2002) dokumentari mengenai bencana kapal selam nuklear pertama Russia.
• K-19: The Widowmaker dokudrama 2002 mengenai kejadian di atas.
• The Day After (TV 1983) Dokudrama mengenai kesan bencana nuklear pada penduduk bandar kecil di timur Kansas.
• Hiroshima: Out of the Ashes (TV 1990) Gambaran sejarah dan grafik mengenai kengerian perang nuklear.
• Hiroshima Nagasaki Ogos 1945 (1970) dokumentari mengenai kemusnahan bom atom.

External links

• Alliance for Nuclear Responsibility