Penternakan
Penternakan ialah satu kegiatan pertanian yang membiak haiwan-haiwan ternakan. Ia telah diamalkan sejak beribu-ribu tahun dahulu apabila anjing, kambing dan biri-biri berjaya dijinakkan. Pada zaman Neolitik, oleh kerana manusia mula tinggal menetap di satu-satu tempat, kegunaan haiwan ternakan itu diperluaskan kepada kulit dan bulunya, berbanding zaman sebelumnya yang tertumpu hanya kepada daging untuk makanan. Setelah itu, manusia mula menternak lembu dan kerbau untuk mendapatkan susu dan kulitnya selain digunakan untuk membajak tanah bagi membantu kegiatan bercucuk tanam. Seterusnya kegiatan ini diperluaskan sehingga meliputi hampir kesemua haiwan dan mempunyai tujuan yang berbeza-beza.
Pada zaman moden ini, ilmu penternakan boleh dipelajari di pusat-pusat pengajian di seluruh dunia. Para siswazah boleh mempelajari selok-belok penternakan di dalam pelbagai bidang pengkhususan seperti perubatan veterinar, ilmu pemakanan, baka dan genetik, selain pembiakan. Mereka kemudiannya boleh mendapat pekerjaan di pelbagai sektor ekonomi seperti industri farmaseutikal, veterinar, industri makanan, selain pertanian dan penternakan.
Cabang sunting
Tenusu sunting
Walaupun semua mamalia menghasilkan susu untuk menyuburkan anak-anak mereka, lembu digunakan secara utama di seluruh dunia untuk menghasilkan susu dan produk terbitan bagi kegunaan manusia. Haiwan lain yang digunakan pada tahap yang lebih rendah bagi tujuan ini termasuk biri-biri, kambing, unta, kerbau, yak, rusa kutub, kuda dan keldai.[1]
Semua haiwan ini telah dijinakkan selama berabad-abad, dibiakkan untuk ciri-ciri yang diingini seperti kesuburan, produktiviti, kepatuhan dan keupayaan untuk berkembang maju di bawah keadaan semasa. Walaupun pada masa lalu lembu mempunyai pelbagai fungsi, pembiakan lembu tenusu moden telah menghasilkan haiwan jenis Holstein Friesian khusus yang menghasilkan kuantiti susu yang banyak dan berjimat. Inseminasi buatan tersedia secara meluas untuk membolehkan petani memilih ciri-ciri tertentu yang sesuai dengan keadaan mereka.[2]
Daging sunting
Daging, terutamanya daripada haiwan ternakan, merupakan sumber utama diet protein dan nutrien penting di seluruh dunia, dengan purata kira-kira 8% daripada pengambilan tenaga manusia.[3] Jenis daging sebenar yang dimakan bergantung pada keutamaan setempat, ketersediaan, kos dan faktor lain, dengan lembu, biri-biri, babi dan kambing menjadi spesies utama. Lembu biasanya menghasilkan anak tunggal setiap tahun, dan mengambil masa lebih setahun untuk matang; biri-biri dan kambing selalunya mempunyai anak kembar, dan bersedia untuk disembelih dalam masa kurang dari setahun; babi pula lebih prolifik, menghasilkan lebih daripada satu ke 11 ekor anak khinzir setahun.[4][5] Kuda, keldai, rusa, kerbau, llama, alpaka, guanako dan vikuna diternak untuk memperoleh daging di pelbagai kawasan. Beberapa sifat yang diingini untuk haiwan yang diternak untuk daging termasuk kesuburan, ketahanan, kadar pertumbuhan cepat, kemudahan pengurusan dan kecekapan penukaran makanan yang tinggi. Kira-kira separuh daripada daging dunia dihasilkan daripada haiwan yang meragut di padang terbuka atau di padang rumput tertutup, separuh lagi dihasilkan secara intensif dalam pelbagai sistem pertanian kilang; ini kebanyakannya lembu, babi atau ayam, dan sering diternak di dalam kandang, biasanya pada ketumpatan tinggi.[6]
Unggas sunting
Unggas diternak untuk memperoleh telur mereka dan untuk daging mereka, termasuk ayam, ayam belanda, angsa dan itik. Sebahagian besar burung bertelur yang digunakan dalam penternakan ialah ayam. Kaedah untuk menjaga unggas termasuk sistem bebas, di mana burung boleh berkeliaran sesuka hati, tetapi ditempatkan pada waktu malam sebagia perlindungan, sistem separa intensif, di mana mereka ditempatkan di kandang dan mempunyai tempat bertenggek, sampah dan sedikit kebebasan bergerak, dan sistem intensif, di mana ternakan disimpan dalam sangkar. Sangkar disusun dalam barisan panjang dan berbilang tingkas, dengan penyuap luar, peminum dan kemudahan pengumpulan telur. Ini adalah kaedah pengeluaran telur yang paling menjimatkan tenaga kerja dan ekonomi, tetapi dikritik atas dasar kebajikan haiwan kerana tidak dapat menunjukkan tingkah laku normal mereka.[7]
Rujukan sunting
- ^ "Dairy animals". Dairy production and products. FAO. Dicapai pada 23 Mei 2017.
- ^ "Breeding". Dairy production and products. FAO. Dicapai pada 23 Mei 2017.
- ^ McAfee, Alison J.; McSorley, Emeir M.; Cuskelly, Geraldine J.; Moss, Bruce W.; Wallace, Julie M. W.; Bonham, Maxine P.; Fearon, Anna M. (Januari 2010). "Red meat consumption: An overview of the risks and benefits". Meat Science. 84 (1): 1–13. doi:10.1016/j.meatsci.2009.08.029. PMID 20374748.
- ^ Aherne, Frank; Kirkwood, Roy (16 Februari 2001). "Factors Affecting Litter Size". The Pig Site.
- ^ Gregory, Neville G.; Grandin, Temple (2007). Animal Welfare and Meat Production. CABI. m/s. 1–2. ISBN 978-1-84593-216-9.
- ^ Miller, G. Tyler; Spoolman, Scott (2014). Sustaining the Earth. Cengage Learning. m/s. 138. ISBN 978-1-285-76949-3.
- ^ "About egg laying hens". Compassion in World Farming. Dicapai pada 26 Mei 2017.
Jika anda melihat rencana yang menggunakan templat {{tunas}} ini, gantikanlah ia dengan templat tunas yang lebih spesifik.