Wikipedia

Perumian Hepburn

tata pengalihaksaraan pertuturan Jepun menggunakan abjad rumi

Perumian Hepburn (Jepun: ヘボン式ローマ字, Hepburn: Hebon-shiki rōmaji)[a] ialah sistem perumian untuk bahasa Jepun yang paling banyak digunakan. Pada asalnya diterbitkan pada tahun 1867 oleh mubaligh Amerika James Curtis Hepburn sebagai piawai dalam edisi pertama kamus Jepun-Inggerisnya, sistem ini berbeza daripada kaedah romanisasi lain dalam penggunaan ortografi Inggerisnya untuk menyalin bunyi secara fonetik: contohnya, suku kata [ɕi] (し) ditulis sebagai shi dan [tɕa] (ちゃ) ditulis sebagai cha, mencerminkan ejaan mereka dalam bahasa Inggeris (bandingkan dengan si dan tya dalam sistem Nihon-shiki dan Kunrei-shiki yang lebih sistematik).

James Curtis Hepburn, pencetus perumian Hepburn

Pada tahun 1886, Hepburn menerbitkan edisi ketiga kamusnya, mengkodifikasikan versi semakan sistem yang dikenali hari ini sebagai "Hepburn tradisional". Versi dengan semakan tambahan, dikenali sebagai "Hepburn Diubah Suai", diterbitkan pada tahun 1908.

Walaupun perumian Kunrei-shiki adalah gaya yang digemari oleh kerajaan Jepun, Hepburn kekal sebagai kaedah perumian Jepun yang paling popular. Ia dipelajari oleh kebanyakan pelajar asing bahasa itu, dan digunakan di Jepun untuk merumikan nama peribadi, lokasi dan maklumat lain, seperti meja kereta api dan papan tanda jalan. Oleh kerana ortografi sistem adalah berdasarkan fonologi bahasa Inggeris dan bukannya transkripsi sistematik suku kata Jepun, individu yang hanya bertutur dalam bahasa Inggeris atau bahasa Romawi secara amnya akan lebih tepat apabila menyebut perkataan asing yang dirumikan dalam gaya Hepburn berbanding sistem lain.[1]

Varian sunting

 
Bekas papan tanda Jepun gaya Kereta Api Kebangsaan Stesen Toyooka. Di antara dua stesen bersebelahan, "GEMBUDŌ" mengikuti sistem perumian Hepburn, tetapi "KOKUHU" mengikuti sistem perumian Nihon-shiki/Kunrei-shiki.

Terdapat banyak varian perumian Hepburn. Dua gaya yang paling biasa adalah seperti berikut:

  • Hepburn Tradisional, seperti yang ditakrifkan dalam pelbagai edisi kamus Hepburn, dengan edisi ketiga (1886)[2] sering dianggap berwibawa[3] (walaupun perubahan dalam penggunaan kana mesti diambil kira). Ia dicirikan oleh perubahan suku kata n sebagai m sebelum konsonan b, m dan p: contohnya, Shimbashi untuk 新橋.
  • Hepburn Diubah Suai, juga dikenali sebagai Hepburn Disemak Semula, di mana (antara perubahan lain) perubahan suku kata n sebagai m sebelum konsonan tertentu tidak lagi digunakan: Shinbashi untuk 新橋. Versi sistem yang diterbitkan dalam edisi ketiga (1954) dan kemudiannya Kamus Jepun-Inggeris Baru Kenkyusha sering dianggap berwibawa; ia telah diterima pakai pada tahun 1989 oleh Perpustakaan Kongres sebagai salah satu daripada Perumian ALA-LCnya,[4] dan merupakan varian yang paling biasa bagi perumian Hepburn yang digunakan hari ini.[5]

Di Jepun sendiri, terdapat beberapa varian yang diberi mandat secara rasmi untuk pelbagai kegunaan:

  • Piawai Keretapi (Jepun: 鉄道掲示基準規程, Hepburn: Tetsudō Keiji Kijun Kitei),[6] yang kebanyakannya mengikuti Hepburn Diubah Suai, kecuali suku kata n diterjemahkan seperti dalam Tradisional. Japan Railways dan kereta api utama lain menggunakannya untuk nama stesen.
  • Piawai Kementerian Tanah, Infrastruktur, Pengangkutan dan Pelancongan,[7]
  • Piawai Pasport Kementerian Luar Negeri (Jepun: 外務省旅券規定, Hepburn: Gaimushō Ryoken Kitei),[8] sebuah piawaian permisif, yang secara jelas membenarkan penggunaan "non-Hepburn romaji" (Jepun: 非ヘボン式ローマ字, Hepburn: hi-Hebon-shiki rōmaji) dalam nama-nama peribadi, terutamanya untuk pasport. Khususnya, ia menjadikan suku kata n sebagai m sebelum b, m dan p, dan merumikan vokal panjang ō sebagai oh, oo atau ou (Satoh, Satoo atau Satou untuk 佐藤).

Butiran varian boleh didapati di bawah.

Varian usang sunting

Perumian yang dibentangkan dalam versi pertama dan kedua kamus Hepburn adalah terutamanya untuk kepentingan sejarah. Perbezaan ketara daripada versi ketiga dan kemudian termasuk:

Versi kedua sunting

  • エ dan ヱ telah ditulis sebagai ye: Yedo
  • ズ dan ヅ telah ditulis sebagai dzu: kudzu, tsudzuku
  • キャ, キョ, dan キュ telah ditulis sebagai kiya, kiyo dan kiu
  • クヮ (modern: カ) telah ditulis sebagai kuwa[9]

Versi pertama sunting

Perbezaan berikut adalah tambahan kepada perbezaan dalam versi kedua:

  • ス telah ditulis sebagai sz.
  • ツ telah ditulis sebagai tsz.
  • ズ dan ヅ telah ditulis sebagai du.

Ciri-ciri sunting

Ciri utama Hepburn ialah ortografinya adalah berdasarkan fonologi Inggeris. Secara lebih teknikal, apabila suku kata yang dibina secara sistematik mengikut suku kata Jepun mengandungi konsonan "tidak stabil" dalam bahasa pertuturan moden, ortografinya ditukar kepada sesuatu yang lebih sepadan dengan bunyi sebenar seperti yang penutur bahasa Inggeris akan menyebutnya. Contohnya, し ditulis sebagai shi bukan si. Oleh itu, transkripsi ini hanyalah sebahagiannya fonologikal.

Beberapa ahli bahasa seperti Harold E. Palmer, Daniel Jones dan Otto Jespersen membantah Hepburn kerana ejaan berasaskan sebutan boleh mengaburkan asal-usul sistematik struktur fonetik Jepun, infleksi, dan konjugasi.[10] Penyokong Hepburn berhujah bahawa ia tidak bertujuan sebagai alat linguistik, dan individu yang hanya bertutur dalam bahasa Inggeris atau bahasa Romawi secara amnya akan lebih tepat apabila menyebut perkataan asing yang dirumikan dalam gaya Hepburn berbanding sistem lain.[1]

Nota dan rujukan sunting

Nota sunting

  1. ^ lit. "Huruf Rom gaya Hepburn"

Rujukan sunting

  1. ^ a b Hadamitzky, Wolfgang; Spahn, Mark (Oktober 2005). "Romanization systems". Wolfgang Hadamitzky: Japan-related Textbooks, Dictionaries, and Reference Works. Dicapai pada 10 Ogos 2017.
  2. ^ 和英語林集成第三版 [Digital 'Japanese English Forest Collection']. Meiji Gakuin University Library (dalam bahasa Jepun). Meiji Gakuin University. Mac 2010 [2006]. Dicapai pada 10 Ogos 2017.
  3. ^ "明治学院大学図書館 - 『和英語林集成』デジタルアーカイブス". Meijigakuin.ac.jp. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 Disember 2013. Dicapai pada 29 Jun 2012.
  4. ^ Kudo, Yoko (28 Januari 2011). "Modified Hepburn Romanization System in Japanese Language Cataloging: Where to Look, What to Follow" (pdf). Cataloging & Classification Quarterly. 49 (2): 97–120. doi:10.1080/01639374.2011.536751. S2CID 62560768.
  5. ^ "UHM Library : Japan Collection Online Resources". Hawaii.edu. 6 Oktober 2005. Dicapai pada 29 Jun 2012.
  6. ^ "鉄道掲示基準規程". Homepage1.nifty.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 Mac 2012. Dicapai pada 13 Julai 2012.
  7. ^ 道路標識のローマ字（ヘボン式） の綴り方 [Cara mengeja huruf Rom (gaya Hepburn) tanda jalan]. Kictec (dalam bahasa Jepun). Dicapai pada 10 Ogos 2017.
  8. ^ "パスポートセンター ヘボン式ローマ字表 : 神奈川県". Pref.kanagawa.jp. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 Julai 2012. Dicapai pada 13 Julai 2012.
  9. ^ James Curtis Hepburn (1872). A Japanese-English And English-Japanese Dictionary (ed. 2nd). American Presbyterian mission press. m/s. 286–290. Dicapai pada 16 Disember 2013.
  10. ^ 松浦四郎 (Oktober 1992). "104年かかった標準化". 標準化と品質菅理 -Standardization and Quality Control. Japanese Standards Association. 45: 92–93.

Pautan luar sunting

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Perumian_Hepburn&oldid=5405601"