Wikipedia

Sarawak Report

Sarawak Report (lit. Laporan Sarawak) ialah sumber berita dalam talian (tidak berdaftar) yang menawarkan "wawasan alternatif keadilan, ketelusan dan masa depan adil di Sarawak."[2] Ia berpangkalan di London.

Sarawak Report
Maklumat umum
URLwww.sarawakreport.org
JenisBerita, arkib dokumen
Tersedia dalamInggeris, Iban, Melayu dan Mandarin
Pengurusan dan pentadbiran
PengasasClare Rewcastle Brown
KomersialTiada
Perangkaan
Kedudukan Alexa▲ 38,491 di dunia, (1,107 di Malaysia) (Oct 2015)[1]
Pautan luar berkaitan
Pautan lainTwitter: sarawak_report Sunting ini di Wikidata
sunting · sunting di Wikidata
Lihat pendokumenan templat ini
Lihat pendokumenan templat ini

Laman web Sarawak Report telah disekat oleh Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM), pada pertengahan 2015, sekurang-kurangnya seminggu selepas laman web itu melaporkan tentang skandal 1Malaysia Development Berhad.[3] Sarawak Report terus menguasai masyarakat awam Malaysia menerusi Medium.com, tetapi juga disekat pada Januari 2016.[4]

Sejarah sunting

Pengasas sunting

Nama domain sarawakreport.org telah didaftarkan pada 12 Februari 2010.[5] Laman web itu menerbitkan catatan pertama yang memberi tumpuan kepada hak-hak penduduk asli di hutan di Wilayah Baram, Sarawak, Malaysia. Pada 15 Jun 2010, ia menerbitkan pendedahan pertama mengenai harta keluarga ketua menteri Sarawak di Kanada.[6] Laman web ini pada mulanya dikendalikan tanpa nama. Ia menggambarkan dirinya sebagai "sekumpulan warga negara dan penonton yang sangat prihatin dengan keadaan di Sarawak, Malaysia Timur."[7] Pada November 2010, pertubuhan kembarnya bernama Radio Sarawak Bebas telah dibentuk.[8] Pada 22 Februari 2011, Clare Rewcastle Brown memutuskan untuk menuntut tanggungjawab laman web itu selepas informan Amerika, Ross Boyert, ditemui mati di bilik hotel Los Angeles.[9] Sejak itu, Clare Rewcastle menjadi pengasas, ketua pengarang dan jurucakap Sarawak Report.[10][11]

Tujuan sunting

Menurut laman web Sarawak Report, ia wujud untuk menyediakan platform bagi mereka yang menafikan akses kepada media kawalan negara, dan "menawarkan visi alternatif keadilan, ketelusan dan masa depan yang lebih adil."[12]

Pendedahan utama sunting

Sarawak Report digelar sebagai "Wikileaks Sarawak" berikutan rantaian pendedahan dakwaan tanah oleh keluarga Ketua Menteri Sarawak Abdul Taib Mahmud dan empayar harta tanah antarabangsa mereka.[13][14]

Hartanah perantauan keluarga Taib Mahmud sunting

Rencana utama: Abdul Taib Mahmud

Pada Jun 2010, Sarawak Report memulakan pendedahan pertamanya dengan menerbitkan artikel yang memprincikqn mengenai harta Kanada yang dimiliki oleh keluarga Taib Mahmud.[15] Ini diikuti oleh pendedahan berikutnya mengenai sifatnya di Amerika Syarikat[16] dan London.[17] Bekas pembantu Taib Mahmud, Ross Boyert merupakan sumber utama Sarawak Report tentang empayar harta keluarga Taib di Amerika Syarikat.[18] Pendedahan oleh Sarawak Report telah menyebabkan penyiasatan oleh Jerman, Switzerland, United Kingdom, dan Kanada ke dalam keluarga Taib yang dikatakan aset.[19]

Kaedah pembinaan Empangan Bakun sunting

Rencana utama: Empangan Bakun

Pada April 2011, Sarawak Report Mendakwa laman webnya telah digodam selepas melaporkan bahawa pembina empangan Cina Sinohydro telah menggunakan kaedah pembinaan yang salah ketika membina Empangan Bakun, salah satu empangan terbesar di Asia.[20] Sinohydro kemudian mengakui prosedur pembinaannya yang caca-marba dalam membina empangan.[21]

Ready made company with bank account

Skandal FBC Media sunting

Pada Ogos 2011, siasatan oleh Sarawak Report mendedahkan bahawa FBC Media, sebuah syarikat penerbitan media telah bertindak sebagai firma perhubungan awam untuk ahli-ahli politik Malaysia termasuk Abdul Taib Mahmud dan Najib Tun Razak.[22] Pendedahan tersebut menyebabkan BBC dan CNBC memutuskan hubungan mereka dengan FBC Media,[23][24] dan mengakibatkan FBC Media masuk ke pentadbiran pada 24 Oktober 2011.[25] BBC kemudiannya mengeluarkan permohonan maaf di seluruh dunia dan menyemak semula prosedur pentauliahannya selepas pendedahan bahawa ia telah menugaskan pengaturcaraan dari FBC pada harga token, yang kemudiannya digunakan oleh syarikat itu sebagai platform PR untuk pelanggan perniagaan dan politiknya. [26]

Rasuah pembalakan Musa Aman sunting

Pada April 2012, Sarawak Report menerbitkan satu siri dokumen yang bocor dari Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM), mendakwa hubungan perniagaan di antara Musa Aman, yang merupakan Ketua Menteri Sabah, dan Michael Chia, orang tengah dalam menguruskan sogokan untuk operasi syarikat-syarikat balak di Hutan Simpan Sungai Pinangah, Sabah. Michael Chia ditangkap cuba menyeludup SGD 16 juta dari Hong Kong pada 2008. Abdul Gani Patail, Peguam Negara Malaysia yang berkaitan dengan keluarga Musa Aman, dituduh menghalang penyiasatan SPRM.[27][28] Pihak berkuasa Switzerland bekerjasama dengan rakan-rakan mereka di Hong Kong dalam siasatan kes Musa Aman.[29] Pada 11 Oktober 2012, dalam jawapan bertulis kepada Parlimen, Menteri di Jabatan Perdana Menteri Datuk Seri Nazri Aziz berkata Musa Aman telah dibebaskan daripada dakwaan RM40 juta yang disyorkan untuk lesen kayu oleh Jabatan Peguam Negara sebagai "sumbangan dana tepada badan perhubungan Umno Sabah dan bukan untuk kegunaan peribadi ketua menteri ".[30] Perdana Menteri Malaysia, Najib Tun Razak enggan mendedahkan sumber sumbangan politik tetapi beliau menegaskan bahawa wang itu dibiayai melalui saluran yang sah.[31] Menjawab soalan Najib, Sarawak Report mengeluarkan satu lagi dokumen pada 14 Oktober yang menunjuk para penderma ke jajahan kayu Sabah dan Sarawak.[32] Pada April 2013, Reuters membuktikan bahawa dokumen-dokumen yang dikeluarkan oleh Sarawak Report sebagai tulen. Dua daripada firma pembalakan mengesahkan dengan Reuters bahawa wang itu dipindahkan untuk mendapatkan kontrak pembalakan. Pegawai SPRM juga memberitahu Reuters bahawa dokumen itu sahih dan Musa Aman merupakan tumpuan siasatan.[33]

Riza Aziz dan Red Granite Pictures sunting

Laman utama: Riza Aziz dan Red Granite Pictures

Pada Disember 2013, Sarawak Report menyiarkan siri pendedahan Riza Aziz,[34] anak tiri Perdana Menteri Najib Tun Razak, aDan bagaimana dia berjaya mendapatkan berjuta-juta pembiayaan untuk syarikat penerbitan filemnya Red Granite Pictures. Syarikat itu terlibat dengan membiayai filem pencalon Oscar, The Wolf of Wall Street untuk talaan AS$100 juta.[35][36] Juga melaporkan pembelian Aziz di sebuah kondominium mewah bernilai US $ 33.5 juta di New York City pada bulan November 2012.[37] Red Granite Pictures telah mengancam tindakan undang-undang terhadap Sarawak Report, tetapi tiada tindakan telah diambil setakat ini.[38] Pada Januari 2014, Riza Aziz digugurkan daripada senarai pencalonan untuk Anugerah Akademi untuk Filem Terbaik selepas beliau dicalonkan oleh Producers Guild of America (PGA) untuk filem "Wolf of the Wall Street".[39]

1Malaysia Development Berhad sunting

Laman utama: Skandal 1Malaysia Development Berhad dan Kontroversi Najib Razak

Pada Mei 2014, Sarawak Report mula mendakwa bahawa 1Malaysia Development Berhad (1MDB) menyokong syarikat Jho Low, Wynton Group, untuk membida membeli Maybourne Hotel Group di London.[40] Pada Ogos 2014, Red Granite Pictures amengakui bahawa penyokong kewangannya untuk penerbitan filem ialah Aabar Investments yang mana ia mempunyai hubungan pelaburan yang kukuh dengan 1MDB.[41] Pada bulan Mac 2015, laman web itu menjalankan beberapa laporan mengenai dana pembangunan strategik yang disokong oleh kerajaan Malaysia dan urusan perniagaannya. Salah satu laporan yang dibuat mengenai perjanjian usaha sama telah dimulakan oleh Jho Low pada 8 September 2009 antara 1MDB dan PetroSaudi International, dan bagaimana Jho Low didakwa menyedut dari AS $ 700 juta dari perjanjian itu ke dalam akaun yang dikawal olehnya.[42][43] PetroSaudi telah menafikan laporan tersebut, sementara 1MDB telah menafikan sebarang hubungan dengan Jho Low.[44] Sarawak Report selanjutnya menuduh bahawa pinjaman 1 bilion yang dibayar oleh 1MDB kepada PetroSaudi belum diisytiharkan kepada Bank Negara Malaysia (BNM), bank pusat Malaysia.[45] 1MDB juga dituduh menyediakan dokumen palsu kepada bank pusat Malaysia dan bank antarabangsa lain.[46] Laman web itu juga mendakwa bahawa AS $ 1.16 bilion dari 1MDB masuk ke dalam akaun syarikat, Good Star Limited yang dikawal oleh Jho Low,[47] US$700 juta dalam akaun peribadi AmBank Perdana Menetri Najib Razak,[48] dan RM 2 juta dalam akaun peribadi isteri perdana menteri Rosmah Mansor.[49] Jho Low juga dituduh kerana membayar pembelian barangan kemas Rosmah.[50] Najib sejak itu menafikan bahawa beliau telah mengambil dana 1MDB untuk keuntungan peribadi[51] manakala Rosmah menafikan yang beliau telah menyalahgunakan dana daripada 1MDB.[52] Pada 4 Ogos 2015, Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) mengumumkan bahawa AS $ 700 juta adalah derma politik untuk Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) yang dipegang dalam amanah oleh Najib Razak.[53][54] Pada 15 Ogos 2015, Sarawak Report mendakwa bahawa selepas Pilihan Raya Umum 2013, AS $ 650 juta daripada US $ 700 juta dalam akaun Najib dipindahkan ke Tanore Finance Corporation (BVI) di bank Falcon di Singapura apabila akaunnya ditutup pada 30 Ogos 2013. Tanore Corporation kemudian ditutup pada April 2014. Laman web itu juga mendakwa ahli politik UMNO Shahrir Abdul Samad, menerima RM1 juta manakala Timbalan Menteri Kewangan Ahmad Maslan, menerima RM2 juta dari akaun peribadi Najib.[55][56]

Pada Julai 2016, Sarawak Report mengeluarkan butiran Laporan Ketua Audit Negara yang dikelaskan dalam 1MDB[57] dan surat BNM kepada Jawatankuasa Kira-kira Wang Negara (PAC),[58] menonjolkan ketidakkonsistenan penjelasan dan dokumen yang disediakan oleh 1MDB.[59]

Penerimaan sunting

Sarawak Report menerima pujian serta kritikan. Pada 2013, Bridget Welsh, seorang profesor sains politik di Universiti Pengurusan Singapura dan seorang pakar dalam hal ehwal Malaysia, mengiktiraf Sarawak Report "kesannya terhadap perdebatan politik" berhubung penebangan hutan di Sarawak.[60] Dan New York Times menamakan Cik Rewcastle Brown "salah satu suara yang paling berkesan memanggil perhatian kepada penebangan hutan di Malaysia"[61]

Pada Jun 2015, selepas pendedahan skandal 1MDB, Protection Group International (PGI) mendakwa bahawa dokumen Sarawak Report adalah "tidak konsisten" dan "tidak boleh dipercayai".[62] Lester Melanyi, bekas editor Sarawak Tribune yang bekerja di Radio Sarawak Bebas (RFS, tapak kembar Sarawak Report) untuk tempoh yang singkat pada tahun 2011, mencatatkan beberapa video di YouTube yang didakwa Sarawak Report menyeleweng dokumen yang berkaitan dengan skandal 1MDB. Walau bagaimanapun, Sarawak Report sejak itu menafikan dakwaan itu, sambil mempersoalkan kredibiliti dan ketepatan Melanyi dalam membuat dakwaan.[63][64] Pada 19 Julai 2015, Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM) memutuskan untuk menyekat akses kepada Sarawak Report kerana kandungan laman web itu kelihatan "tidak berasas" dan ia boleh "menjejaskan kestabilan" negara.[65][66]

Rujukan sunting

  1. ^ "Sarawak Report Site Info". Alexa Internet. Dicapai pada 7 October 2015.
  2. ^ "About us". Sarawak Report. Dicapai pada 6 July 2011.
  3. ^ Beh Lih Yi (20 July 2015). "Sarawak Report whistleblowing website blocked by Malaysia after PM allegations". The Guardian. Dicapai pada 20 July 2015.
  4. ^ https://medium.com/medium-legal/the-post-stays-up-d222e34cb7e7#.dz28lcuhf
  5. ^ "WHOIS information for sarawakreport.org". Whois. Dicapai pada 12 October 2012.
  6. ^ "Archive for 2010". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 April 2016. Dicapai pada 9 July 2016.
  7. ^ "About Us - Sarawak Report". Sarawak Report. Dicapai pada 9 July 2016.
  8. ^ "Radio Free Sarawak Receives International Media Award In Amman". Sarawak Report. 21 May 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 April 2015. Dicapai pada 9 July 2016. Radio Free Sarawak was established by journalist Clare Rewcastle Brown and started broadcasting in November 2010 ...
  9. ^ Cohen, David (22 February 2011). "Gordon Brown's sister-in-law tackles corruption in Borneo". London Evening Standard. Dicapai pada 9 July 2016.
  10. ^ Croucher, Shane (18 February 2016). "Malaysia: How Clare Rewcastle Brown's Sarawak Report is exposing Najib Razak's 'dictatorship'". International Business Times (UK). Diarkibkan daripada yang asal pada 19 April 2016. Dicapai pada 9 July 2016.
  11. ^ "Fortune magazine hails S'wak Report editor for 1MDB expose". Malaysiakini. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 April 2016. Dicapai pada 9 July 2016.
  12. ^ "About Us". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 April 2016. Dicapai pada 9 July 2016.
  13. ^ Sarawak Report does a WikiLeaks on 'land grabs' Malaysiakini. URL assessed on 27 April 2012
  14. ^ Tan, Joceline (5 December 2010). "Ready to ride out the storm". The Star (Malaysia). Dicapai pada 9 July 2016. A news portal known as the Sarawak Report has been making waves among the urban intelligentsia with its explosive exposés and information about the alleged wealth and assets of the Taib family. It is a sort of Wikileaks of Sarawak. Even people in the peninsula are talking about it.
  15. ^ Exclusive – Taibs’ Foreign Property Portfolio Sarawak Report. URL assessed on 27 April 2012
  16. ^ New Exclusive – Sakti/Sakto Taibs’ Property in the USA
  17. ^ Growing Scandal – The London Connection! Sarawak Report. URL assessed on 27 April 2012
  18. ^ Film Tribute To Ross Boyert Sarawak Report URL assessed on 27 April 2012
  19. ^ “Arrest Taib”! – NGOs Call For Action Sarawak Report. URL assessed on 27 April 2012
  20. ^ "Bakun Dam 'Unsafe'! – Exclusive Evidence on Corner-Cutting and Sloppy Construction Practices". The Sarawak Report. 13 April 2011.
  21. ^ Sinohydro admits flaws in Bakun Dam construction procedures Asia Power. Accessed on 27 April 2012.
  22. ^ Taib Paid Out $5 Million To Attack Sarawak Report! – International Expose Sarawak Report. URL assessed on 27 April 2012
  23. ^ BBC Suspends All FBC Media Programmes Pending Enquiry Sarawak Report. URL assessed on 27 April 2012
  24. ^ CNBC Dumps FBC Media ! Exclusive Sarawak Report. URL assessed on 27 April 2012
  25. ^ Burrell, Ian (28 October 2011). "TV company at centre of global news fixing row goes into administration". The Independent. London. Dicapai pada 28 October 2011.
  26. ^ http://www.bbc.co.uk/bbctrust/assets/files/pdf/appeals/esc_bulletins/2011/bbc_world_news_apology.pdf
  27. ^ "Malaysian Foreign Minister Named In MACC Investigation Into Sabah Timber Corruption – NATIONAL EXPOSE!". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  28. ^ "Sabah's Smoking Gun! Bank Statements Show That Musa Aman's Sons Accessed Dirty Money – National Exclusive!". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 April 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  29. ^ "Yes, We Cooperated With Hong Kong On Musa Aman Case – Acknowledge Swiss Authorities!". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 January 2014. Dicapai pada 24 July 2015.
  30. ^ Musa Aman cleared of graft The Sun Daily. URL assessed on 12 October 2012
  31. ^ Najib says will not disclose source of Sabah Umno’s political donation The Malaysian Insider. URL assessed on 23 October 2012
  32. ^ MUSA’S SECRET DONORS -We Blow The Whistle On UMNO’s Sabah Kickbacks! The Malaysian Insider. URL assessed on 23 October 2012
  33. ^ "Insight: In Malaysia's election, a focus on rainforest graft". Reuters. 2 April 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 July 2015. Dicapai pada 8 April 2013.
  34. ^ "Wall Street Greed / Malaysian Money - EXPOSE!". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  35. ^ Dahalan, Zefry. "Najib's son fumes over 'misleading' report". Free Malaysia Today. Dicapai pada 8 February 2014.
  36. ^ Adam Sherwin (7 February 2014). "Makers of 'Wolf of Wall Street' could sue activist Gordon Brown's sister-in-law over allegations about how the film was financed - News - Films". London: The Independent. Dicapai pada 8 February 2014.
  37. ^ Malaysia. "Who paid for the production of The Wolf of Wall Street?". The Malaysian Insider. Dicapai pada 8 February 2014.
  38. ^ Brzeski, Patrick (6 January 2014). "'Wolf of Wall Street' Financiers Threaten Legal Action Over Article Alleging Corruption". The Hollywood Reporter. Dicapai pada 8 February 2014.
  39. ^ "Malaysia's 'Wolf of Wall Street' producer dropped from Oscars". The Malay Mail Online. 23 January 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 January 2014. Dicapai pada 24 July 2015.
  40. ^ "1MDB Backed Jho Low's £1Billion London Hotel Bid! EXCLUSIVE EXPOSE". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 March 2015. Dicapai pada 23 July 2015.
  41. ^ "Wolf Of Wall Street Backer's Business Links With 1MDB And Jho Low!". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  42. ^ "HEIST OF THE CENTURY - How Jho Low Used PetroSaudi As "A Front" To Siphon Billions Out Of 1MDB!". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  43. ^ "Jho Low allegedly siphoned off US$700 million from 1MDB, says website". The Malaysian Insider. 1 March 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  44. ^ "PetroSaudi slams 'malicious and slanderous' claim about 1MDB monies". The Rakyat Post. 1 March 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  45. ^ "Jho Low Claimed The "PM/ FM" Gave Approval To Keep Bank Negara In The Dark On 1MDB Loan". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  46. ^ "Investigators Conclude 1MDB "Cheated" And "Made False Document" to Bank Negara, Deutsche Bank And Others EXCLUSIVE". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  47. ^ "How did billions end up in Jho Low's account, Sarawak Report asks Najib". The Malaysian Insider. 27 May 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  48. ^ "SENSATIONAL FINDINGS! - Prime Minister Najib Razak's Personal Accounts Linked To 1MDB Money Trail MALAYSIA EXCLUSIVE!". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  49. ^ "Millions In Cash Go Into Rosmah's Account - How Come? EXCLUSIVE!". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  50. ^ "How Jho Low Pays for Rosmah's Shopping Sprees - EXPOSE!". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 August 2015. Dicapai pada 5 August 2015. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  51. ^ "PM Najib rebuts 1MDB allegation, accuses Mahathir of making up lie". Channel News Asia. 4 July 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  52. ^ "Lawyers for Rosmah deny cash deposits from 1MDB, cry harassment". Malay Mail Online. 10 July 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  53. ^ Kate, Lamb (4 August 2015). "Malaysian prime minister had $700m of 'donations' in bank account – watchdog". The Guardian. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 August 2015. Dicapai pada 5 August 2015.
  54. ^ Kow, Gah Chie (5 August 2015). "Umno needs huge funding, concedes Tajuddin". Malaysiakini. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 August 2015. Dicapai pada 5 August 2015.
  55. ^ "PM's Anonymous 'Donation' Was Transferred Back To Singapore! MAJOR EXCLUSIVE". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 August 2015. Dicapai pada 15 August 2015.
  56. ^ "'US$650m from PM's account sent abroad after GE13'". Malaysiakini. 15 August 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 August 2015. Dicapai pada 15 August 2015.
  57. ^ "The Shocking Truth About 1MDB - We Unlock The Officially Secret AG Report". Sarawa Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 July 2016. Dicapai pada 8 July 2016.
  58. ^ "Bank Of Malaysia's Damning Letter To The Parliamentary Accounts Committee". Sarawak Report. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 July 2016. Dicapai pada 8 July 2016.
  59. ^ "'Probe Sarawak Report for breaking the law, cabinet to decide if to declassify'". Malaysiakini. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 July 2016. Dicapai pada 8 July 2016.
  60. ^ Mullany, Gerry (16 August 2013). "Barred From Malaysia, but Still Connecting With Critical Jabs". The New York Times.
  61. ^ Mullany, Gerry (16 August 2013). "Barred From Malaysia, but Still Connecting With Critical Jabs". The New York Times.
  62. ^ Reena, Raj (5 July 2015). "Sarawak Report data on 1MDB 'unreliable', says PGI chief". The Malay Mail Online. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  63. ^ Khor, Samantha. "7 Key Points & The Glaring Inaccuracies From Lester Melanyi's Sarawak Report Video Exposés". says.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  64. ^ "Sarawak Report goes for Lester's jugular". Malaysiakini. 21 July 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.
  65. ^ M, Kumar (19 July 2015). "MCMC blocks access to Sarawak Report website". The Star (Malaysia). Dicapai pada 24 July 2015.
  66. ^ "Admitting cannot fully block Sarawak Report, MCMC calls circumventors malicious". The Malay Mail Online. 24 July 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 July 2015. Dicapai pada 24 July 2015.

Pautan luar sunting

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sarawak_Report&oldid=5830427"