Wikipedia

Wiman Joseon

Lihat juga: Gojoseon dan Gija Joseon


Wiman Joseon (194–108 SM) ialah dinasti Gojoseon. Ia bermula dengan perebutan takhta Wiman daripada Raja Jun Gojoseon dan berakhir dengan kematian Raja Ugeo yang merupakan cucu Wiman. Selain daripada data arkeologi, sumber utama dalam tempoh sejarah ini datang daripada bab 115 Rekod Ahli Sejarah Besar Sima Qian.[1] Wiman pada asalnya ialah seorang ketua tentera China dari Kerajaan Yan di bawah dinasti Han.[2][3][4][5][6]

Wiman Joseon
Nama Cina
Cina Tradisional: 衛滿朝鮮
Cina Ringkas: 卫满朝鲜
Nama Korea
Hangul: 위만조선
Hanja: 衛滿朝鮮

Pengasasan sunting

Menurut Sima Qian, Wiman ialah seorang jeneral dari Kerajaan Yan di timur laut China selepas kejatuhan dinasti Qin China, yang tunduk kepada Raja Gojoseon Jun. Jun menerima dan melantik Wiman sebagai komander wilayah sempadan barat Gojoseon, yang mungkin sepadan dengan barat Liaoning masa kini. Di sebalik kemurahan hati yang ditunjukkan Raja Jun, Wiman memberontak dan memusnahkan Gojoseon. Pada 194 SM, beliau menubuhkan Wiman Joseon dan memutuskan untuk menempatkan ibu kotanya di Wanggeom-seong (왕검성, 王險城). Ramai ahli sejarah Korea percaya bahawa lokasi tepat Wanggeom-seong ialah Yodong (요동) di Liaodong, China.

Dalam tempoh ini, Wiman Joseon berkembang untuk menguasai wilayah yang luas dan menjadi kuat dari segi ekonomi dengan mengawal perdagangan antara dinasti Han dan penduduk Manchuria. Maharaja Wu dari Han berpendapat bahawa Wiman Joseon semakin mengancam dinasti Han, dan Wiman Joseon akan bersekutu dengan Xiongnu.

Komanderi Canghai sunting

Laman utama: Penaklukan Han terhadap Gojoseon dan Empat Komanderi Han

Sekitar tempoh dari 128 SM hingga 126 SM, komanderi Canghai telah wujud, meliputi kawasan di utara semenanjung Korea hingga selatan Manchuria. Nan Lü (Hanja :南閭), yang merupakan raja Dongye dan rakyat Wiman Joseon, memberontak terhadap Ugeo dari Gojoseon dan kemudian menyerah diri kepada dinasti Han dengan 280,000 orang[a]. Komanderi Canghai telah ditubuhkan berikutan revolusi ini, namun dalam 2 tahun, ia telah dimansuhkan oleh Gongsun Hong.[7]

Kejatuhan sunting

Cucu Wiman, Raja Ugeo (우거,右渠), membenarkan ramai orang buangan dari dinasti Han China untuk tinggal di Wiman Joseon. Walau bagaimanapun, bilangan Han bertambah, dan Raja Ugeo menghalang negara Jin daripada berkomunikasi dengan dinasti Han. Akibatnya, pada 109 SM, Maharaja Wu dari Han menyerang Wiman Joseon berhampiran Sungai Luan. Selepas beberapa kali gagal mengalahkan tentera Wiman Joseon, Han Wudi cuba meyakinkan putera-putera Wiman Joseon untuk membunuh Raja Ugeo. Konspirasi itu gagal dan ia membawa kepada kemusnahan kerajaan Gojoseon. Selepas perang, Wudi dari dinasti Han menjatuhkan hukuman mati kepada dua jeneralnya kerana gagal mengalahkan Wiman Joseon.

Selepas setahun pertempuran, Wanggeom-seong telah ditawan dan Wiman Joseon telah dimusnahkan. Dinasti Han menubuhkan Empat Komanderi Han di kawasan yang ditawan, yang sepadan dengan kawasan semasa semenanjung Liaodong dan semenanjung Korea barat laut. Komanderi tersebut akhirnya jatuh ke tangan Goguryeo yang semakin meningkat kuasanya pada abad ke-4 Masihi.

Beberapa negara telah dibentuk menggantikannya. Antaranya ialah Bangsa Nangnang. Bangsa Nangnang mesti dibezakan dengan komanderi Lelang.[8]

Raja-raja Wiman Joseon sunting

Rencana utama: Senarai raja-raja Wiman Joseon

Peta sunting

  •  
    Korea pada 108 SM. Gojoseon sebelum dimusnahkan oleh dinasti Han.
  •  
    Dinasti Han memusnahkan Wiman Joseon, dan menubuhkan Empat Komanderi.
  •  
    Korea pada 315. Goguryeo mendapatkan semula bekas wilayah Gojoseon.

Lihat juga sunting

Nota sunting

  1. ^ Buku Han Akhir, Risalah tentang Dongyi,元朔元年武帝年也., 濊君南閭等【集解】 惠棟曰, 顏籀云, 南閭者, 薉君之名.畔右渠, 率二十八萬口詣遼東內屬, 武帝以其地爲蒼海郡, 數年乃罷.

Rujukan sunting

  1. ^ Sima & Watson 1993.
  2. ^ Peterson & Margulies 2009.
  3. ^ Cotterell 2011.
  4. ^ Kim 2012.
  5. ^ Tennant 1996.
  6. ^ Xu 2007.
  7. ^ 창해군 한국민족문화대백과 Encyclopedia of Korean Culture
  8. ^ Lee, Park & Yoon 2005.

Pautan luar sunting

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiman_Joseon&oldid=5394204"