Wikipedia

Koyakan meniskus

Kejadian koyakan meniskus ialah kejadian pecahnya satu atau lebih jalur rawan berserat di lutut yang dipanggil meniskus. Apabila doktor dan pesakit merujuk kepada "rawan koyak" pada lutut, mereka sebenarnya mungkin merujuk kepada kecederaan pada meniskus di bahagian atas salah satu tibia. Meniskus boleh koyak semasa melakukan aktiviti yang tidak berbahaya seperti berjalan atau mencangkung. Ia juga boleh terkoyak oleh kuasa traumatik yang dihadapi dalam sukan atau perbuatan fizikal lain. Kejadian traumatik paling kerap ialah pergerakan berpusing pada lutut semasa kaki dibengkokkan. Pada orang dewasa lebih tua, meniskus boleh rosak berikutan proses haus lusuh yang berpanjangan. Kecederaan akut terutamanya (biasanya pada pesakit yang lebih muda dan lebih aktif) boleh menyebabkan koyakan yang boleh menyebabkan gejala mekanikal seperti rasa terkunci semasa pergerakan sendi.[1] Sendi mengalami sakit apabila digerakkan, tetapi tiada rasa apa-apa tanpa gerakan.

Koyakan meniskus
Wikipedia tidak memberikan nasihat perubatan profesional Penafian perubatan
Kepala tibia dari atas, menunjukkan meniskus dan ligamen berkait
PengkhususanOrtopedik
sunting
Lihat pendokumenan templat ini
Lihat pendokumenan templat ini

Koyakan pada meniskus medial[2] boleh berlaku sebagai sebahagian daripada triad tak wajar, bersama-sama dengan koyakan ligamen krusiat anterior dan ligament kolateral medial.

Tanda dan gejala sunting

Tanda dan gejala biasa meniskus koyak adalah sakit lutut, terutamanya di sepanjang garis sendi, dan bengkak. Ini lebih teruk apabila lutut menanggung beban yang lebih (contohnya, semasa berlari). Satu lagi masalah biasa ialah penguncian sendi, yakni apabila kaki tidak dapat diluruskan sepenuhnya. Ini boleh disertai dengan suatu rasa klik.

Seseorang yang koyak meniskusnya kadangkala boleh mengingati aktiviti tertentu semasa kecederaan itu dialami. Koyakan pada meniskus biasanya berlaku selepas trauma yang melibatkan putaran lutut semasa ia dibengkok sedikit. Gerakan ini juga memburukkan lagi kesakitan selepas kecederaan; sebagai contoh, gerakan keluar kereta sering dilaporkan sebagai menyakitkan.

Punca sunting

Terdapat dua meniskus di lutut yang wujud di antara tulang paha dengan tulang kering. Walaupun hujung tulang paha dan tulang kering mempunyai penutup nipis rawan hialin lembut, meniskus diperbuat daripada rawan berserat tegar, dan selaras dengan permukaan tulang yang diletakkan di atasnya. Satu meniskus terletak pada bahagian tibia medial; ini ialah meniskus medial. Meniskus satu lagi terletak pada tibial sisi; ini ialah meniskus sisi/lateral.[3][4]

Dua punca koyakan meniskus paling biasa ialah kecederaan traumatik (sering dilihat pada atlet) dan proses degeneratif, yang merupakan koyakan yang paling biasa dilihat pada semua peringkat umur pesakit. Koyakan meniskus boleh berlaku dalam semua peringkat umur. Koyakan traumatik paling kerap berlaku pada orang aktif berumur 10-45 tahun. Koyakan traumatik biasanya berbentuk radial atau menegak di meniskus, dan lebih berkemungkinan menghasilkan suatu serpihan bebas yang boleh terperangkap di lutut sehingga memerlukan pembedahan.[perlu rujukan]

Faktor risiko sunting

Meniskus diperbuat daripada rawan, bahan viskoelastik, yang menjadikannya lebih mudah terdedah kepada kadar kecederaan. Pemuatan berulang juga boleh menyebabkan kecederaan. Kajian terbaharu menunjukkan bahawa orang yang mengalami kadar pemuatan yang cepat dan/atau pemuatan berulang adalah paling terdedah kepada koyakan meniskus. Orang yang berumur lebih 60 tahun yang mempunyai keadaan kerja di mana mencangkung dan melutut adalah perkara biasa lebih terdedah kepada koyakan meniskus degeneratif.[5] Atlet yang sentiasa mengalami kadar pemuatan yang tinggi (cth. bola sepak, ragbi) juga terdedah kepada koyakan meniskus.[5] Kajian juga menunjukkan bahawa dalam peningkatan masa antara kecederaan ACL dan regenerasi ACL, terdapat peningkatan peluang koyakan meniskus. Kajian ini menunjukkan koyakan meniskus berlaku pada kadar 50-70%, bergantung pada berapa lama pembedahan dibuat selepas kecederaan.[6] Koyakan akar meniskus sisi berlaku pada kira-kira 7% lutut bermasalah ACL.[7]

Diagnosis sunting

Pemeriksaan fizikal sunting

Selepas mencatat simptom, doktor boleh melakukan ujian klinikal untuk menentukan sama ada kesakitan itu disebabkan oleh mampatan dan pelanggaran meniskus terkoyak. Lutut diperiksa untuk mencari bengkak. Dalam koyakan meniskus, pemeriksaan menekan garis sendi pada bahagian terjejas biasanya menghasilkan nyeri. Ujian McMurray melibatkan perbuatan menekan garis sendi sambil menekankan meniskus (menggunakan gerakan fleksi–ekstensi dan tekanan varus atau valgus). Ujian sama ialah ujian Steinmann (dengan pesakit duduk) dan ujian kisaran Apley (kaedah kisar semasa orang itu berbaring meniarap dan lutut dibengkokkan 90°) dan ujian Thessaly (melenturkan lutut yang terjejas pada 20 darjah, berputar pada lutut untuk melihat sama ada kesakitan itu dapat dihasilkan semula). Membengkokkan lutut (menjadi hiperfleksi jika boleh diterima), dan terutamanya mencangkung, biasanya merupakan gerakan yang menyakitkan jika meniskus terkoyak. Julat pergerakan sendi selalunya terhad.

Pencegahan sunting

Koyakan meniskus adalah kecederaan biasa dalam banyak sukan. Meniskus menampung 30–50% beban badan ketika seseorang berdiri.[8] Beberapa sukan yang sering menyebabkan meniskus koyak ialah bola sepak Amerika, bola sepak lazim, hoki ais dan tenis. Tidak kira apa aktiviti itu, adalah penting untuk mengambil langkah berjaga-jaga untuk mengelakkan koyakan meniskus.

Kasut sunting

Terdapat tiga cara utama untuk mencegah koyakan meniskus. Yang pertama ialah memakai kasut yang betul mengikut sukan dan permukaan tempat. Ini bermakna jika sukan yang dimainkan adalah bola sepak persatuan, kasut berpasak adalah penting dalam mengurangkan risiko koyak meniskus.[9] Kasut yang betul adalah penting apabila melakukan aktiviti fizikal kerana satu langkah yang tidak seimbang boleh menyebabkan koyakan.[10] Adalah sangat dinasihatkan bahawa pasak mengandungi tapak yang membentuk sekitar kaki, paling kurang 14 pasak bagi setiap kasut, tidak lebih rendah daripada diameter setengah inci hujung pasak, dan paling tinggi, tiga per lapan inci panjang pasak.[11]

Regangan sunting

Cara kedua untuk mengelakkan koyakan meniskus adalah dengan menguatkan dan meregangkan otot kaki utama.[12] Otot tersebut termasuk hamstring, kuadrisep, dan otot betis. Ia juga penting untuk meregangkan hamstring dengan betul; melakukan sentuhan kaki berdiri ialah satu contoh. Regangan kaki berduduk menguatkan kuadrisep, dan melakukan regangan otot ini akan membantu melonggarkan otot. Penaikan kaki dibuat untuk menguatkan dan meregangkan betis.[12] Jisim dan kekuatan otot yang mencukupi juga boleh membantu dalam mengekalkan lutut yang sihat. Penggunaan cangkungan selari meningkatkan kestabilan yang sangat diperlukan pada lutut jika dilaksanakan dengan betul. Pelaksanaan cangkungan selari akan mengembangkan otot bahagian bawah badan yang akan menguatkan pinggul, lutut, dan buku lali.[13]

Teknik sunting

Cara utama terakhir untuk mengelakkan koyakan meniskus ialah mempelajari teknik yang betul untuk pergerakan yang sedang berlaku.[14] Untuk sukan yang melibatkan gerakan berkuasa pantas, adalah penting untuk mempelajari cara memotong, membelok, mendarat dari lompatan dan berhenti dengan betul. Penting untuk belajar menyempurnakan teknik ini apabila digunakan.

Rawatan sunting

 
Koyakan meniskus medial

Pada masa ini, rawatan membolehkan pemulihan yang lebih cepat. Jika koyakan tidak serius, terapi fizikal, mampatan, ketinggian dan rawatan ais di lutut boleh menyembuhkan meniskus.[15] Koyakan meniskus lebih berkemungkinan sembuh dengan sendirinya jika ia berada "zon merah," atau pinggir luar meniskus di mana terdapat bekalan darah.[16][17] Koyakan yang lebih serius mungkin memerlukan prosedur pembedahan. Pembedahan, bagaimanapun, ditemui tidaklah lebih baik daripada penjagaan tanpa pembedahan.[18] Dalam jangka panjang, koyakan meniskus degeneratif sering dikaitkan dengan osteoartritis. Ini membawa kepada hasil buruk tanpa mengira jenis rawatan. Dalam jangka pendek, kajian telah menunjukkan bahawa menisektomi separa artroskopik (APM) ialah rawatan yang lebih berkesan dari segi fungsi dan pengurusan kesakitan.[19]

Rawatan konservatif sunting

Rawatan awal mungkin termasuk terapi fizikal, pendakap, ubat antiradang atau suntikan kortikosteroid untuk meningkatkan fleksibiliti, daya tahan dan kekuatan.[20]

Ubat antiradang dan penahan sakit lazim yang ditetapkan bagi koyakan meniskus termasuk asetaminofen, ubat radang bukan steroid dan kortikosteroid.[21][22]

Senaman boleh menguatkan otot di sekeliling lutut, terutamanya kuadrisep. Otot yang lebih kuat dan lebih besar akan melindungi rawan meniskus dengan menyerap sebahagian beban. Pesakit boleh diberi parasetamol atau antiradang.

Pembedahan sunting

Artroskopi ialah teknik pembedahan di mana sendi dibedah menggunakan kamera endoskop berbanding pembedahan terbuka pada sendi. Meniskus kemudiannya boleh dibaiki atau dikeluarkan sepenuhnya.[15] Namun begitu, pembedahan adalah tidak sesuai dalam koyakan meniskus degeneratif, lutut tak terkunci atau terperangkap, efusi berulang atau sakit yang berterusan.[20] Bukti menunjukkan bahawa ia tidak lebih baik daripada pengurusan konservatif bagi mereka yang menghidap atau tanpa osteoartritis.[23][24] Pembedahan nampaknya tidak memberi manfaat kepada dewasa dengan artritis ringan.[24]

Pemindahan sunting

Pemindahan meniskus lazimnya berjaya, walaupun prosedurnya tidak lazim dibuat, dan masih banyak persoalan mengenai pelaksanaanya.[25][26] Kesan sampingan menisektomi termasuk:

  • Lutut hilang upaya untuk menghantar dan mengagihkan beban dan menyerap kejutan mekanikal.
  • Bengkak dan kekakuan berterusan dan ketara pada lutut.
  • Lutut mungkin tidak boleh bergerak sepenuhnya.
  • Lutut penuh mungkin bergerak penuh selepas meniskus koyak.
  • Meningkatkan perkembangan artritis dan masa penggantian lutut.

Implan sunting

Pendekatan rawatan lain dalam pembangunan ialah implan meniskus atau "meniskus buatan." Kini, banyak sendi tiruan dan bahagian badan bionik tersedia, termasuk meniskus prostetik pengganti.[27]

Para saintis sedang berusaha untuk mengembangkan meniskus buatan di makmal. Para saintis dari Cornell dan Columbia menanam meniskus di dalam sendi lutut seekor biri-biri menggunakan pencetak 3D dan sel tunjang biri-biri itu.[27][28] Begitu juga, penyelidik di Pusat Penyelidikan Scripps Shiley bagi Penyelidikan dan Pendidikan Ortopedik juga melaporkan cubaan pertumbuhan meniskus.[29]

Pemulihan selepas pembedahan sunting

Selepas pembedahan yang berjaya untuk merawat bahagian meniskus yang musnah, pesakit mesti mengikuti program pemulihan untuk mendapatkan hasil yang terbaik. Pemulihan selepas pembedahan meniskus bergantung kepada sama ada keseluruhan meniskus telah dikeluarkan atau dibaiki.

Rujukan sunting

  1. ^ Meniscus Injuries di EMedicine
  2. ^ "The O'Donoghue triad revisited. Combined knee injuries involving anterior cruciate and medial collateral ligament tears". Am J Sports Med. 19 (5): 474–7. 1991. doi:10.1177/036354659101900509. PMID 1962712.
  3. ^ Themes, U. F. O. (2017-03-25). "Meniscal Anatomy". Musculoskeletal Key (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2021-08-16.
  4. ^ Kim, Jun-Ho; Ahn, Jin Hwan; Kim, Joo-Hwan; Wang, Joon Ho (2020-10-12). "Discoid lateral meniscus: importance, diagnosis, and treatment". Journal of Experimental Orthopaedics. 7 (1): 81. doi:10.1186/s40634-020-00294-y. ISSN 2197-1153. PMC 7550551. PMID 33044686.
  5. ^ a b Snoeker, BA.; Bakker, EW.; Kegel, CA.; Lucas, C. (Jun 2013). "Risk factors for meniscal tears: a systematic review including meta-analysis". J Orthop Sports Phys Ther. 43 (6): 352–67. doi:10.2519/jospt.2013.4295. PMID 23628788.
  6. ^ Papastergiou, SG.; Koukoulias, NE.; Mikalef, P.; Ziogas, E.; Voulgaropoulos, H. (Dec 2007). "Meniscal tears in the ACL-deficient knee: correlation between meniscal tears and the timing of ACL reconstruction". Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 15 (12): 1438–44. doi:10.1007/s00167-007-0414-9. PMID 17899001.
  7. ^ Praz, Cesar; Vieira, Thais Dutra; Saithna, Adnan; Rosentiel, Nikolaus; Kandhari, Vikram; Nogueira, Helder; Sonnery-Cottet, Bertrand (March 2019). "Risk Factors for Lateral Meniscus Posterior Root Tears in the Anterior Cruciate Ligament–Injured Knee: An Epidemiological Analysis of 3956 Patients From the SANTI Study Group" (PDF). The American Journal of Sports Medicine. 47 (3): 598–605. doi:10.1177/0363546518818820. ISSN 0363-5465. PMID 30649904.
  8. ^ Rath, E.; Richmond, JC. (Aug 2000). "The menisci: basic science and advances in treatment". Br J Sports Med. 34 (4): 252–7. doi:10.1136/bjsm.34.4.252. PMC 1724227. PMID 10953895.
  9. ^ Papalia, R.; Del Buono, A.; Osti, L.; Denaro, V.; Maffulli, N. (2011). "Meniscectomy as a risk factor for knee osteoarthritis: a systematic review". Br Med Bull. 99 (1): 89–106. doi:10.1093/bmb/ldq043. PMID 21247936.
  10. ^ Peña, E.; Calvo, B.; Martínez, MA.; Palanca, D.; Doblaré, M. (Jun 2005). "Finite element analysis of the effect of meniscal tears and meniscectomies on human knee biomechanics". Clin Biomech (Bristol, Avon). 20 (5): 498–507. doi:10.1016/j.clinbiomech.2005.01.009. PMID 15836937.
  11. ^ "Effect of shoe type and cleat length on incidence and severity of knee injuries among high school football players". Research Quarterly. 42 (2): 203–211. 1971. doi:10.1080/10671188.1971.10615058. PMID 5282789.
  12. ^ a b Fithian, DC.; Kelly, MA.; Mow, VC. (March 1990). "Material properties and structure-function relationships in the menisci". Clin Orthop Relat Res (252): 19–31. doi:10.1097/00003086-199003000-00004. PMID 2406069.
  13. ^ Escamilla RF (2001). "Knee biomechanics of the dynamic squat exercise". Med Sci Sports Exerc. 33 (1): 127–41. doi:10.1097/00005768-200101000-00020. PMID 11194098.
  14. ^ Rodkey, WG. (2000). "Basic biology of the meniscus and response to injury". Instr Course Lect. 49: 189–93. PMID 10829174.
  15. ^ a b "Rehabilitation after meniscal repair". Clin Sports Med. 15 (3): 595–612. 1996. doi:10.1016/S0278-5919(20)30114-9. PMID 8800538.
  16. ^ "Meniscus Repair". wa.kaiserpermanente.org. Dicapai pada 2021-08-16.
  17. ^ "What Happens If You Leave A Torn Meniscus Untreated?" (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2021-08-16.
  18. ^ Monk, P; Garfjeld Roberts, P; Palmer, AJ; Bayliss, L; Mafi, R; Beard, D; Hopewell, S; Price, A (March 2017). "The Urgent Need for Evidence in Arthroscopic Meniscal Surgery". The American Journal of Sports Medicine. 45 (4): 965–973. doi:10.1177/0363546516650180. PMID 27432053.
  19. ^ Li, Juntan; Zhu, Wannan; Gao, Xiang; Li, Xu (2020). "Comparison of Arthroscopic Partial Meniscectomy to Physical Therapy following Degenerative Meniscus Tears: A Systematic Review and Meta-analysis". BioMed Research International. 2020: 1709415. doi:10.1155/2020/1709415. ISSN 2314-6141. PMC 7073498. PMID 32190650.
  20. ^ a b American Medical Society for Sports Medicine (24 April 2014), "Five Things Physicians and Patients Should Question", Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation, American Medical Society for Sports Medicine, dicapai pada 29 July 2014, which cites
  21. ^ Jones, Brandon Q.; Covey, Carlton; Marvin Sineath, Jr (2015-11-15). "Nonsurgical Management of Knee Pain in Adults". American Family Physician. 92 (10): 875–883. ISSN 0002-838X. PMID 26554281.
  22. ^ "How To Heal A Torn Meniscus Naturally | Exercises & Remedies" (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2021-07-20.
  23. ^ "Arthroscopic surgery for degenerative knee arthritis and meniscal tears: a clinical practice guideline". BMJ. 357: j1982. May 2017. doi:10.1136/bmj.j1982. PMC 5426368. PMID 28490431. Unknown parameter |displayauthors= ignored (bantuan)
  24. ^ a b Khan, M.; Evaniew, N.; Bedi, A.; Ayeni, O. R.; Bhandari, M. (25 August 2014). "Arthroscopic surgery for degenerative tears of the meniscus: a systematic review and meta-analysis". Canadian Medical Association Journal. 186 (14): 1057–64. doi:10.1503/cmaj.140433. PMC 4188648. PMID 25157057.
  25. ^ "Meniscus transplantation: current concepts". J Knee Surg. 21 (2): 163–72. April 2008. doi:10.1055/s-0030-1247813. PMID 18500070.
  26. ^ Matava MJ (February 2007). "Meniscal allograft transplantation: a systematic review". Clin. Orthop. Relat. Res. 455: 142–57. doi:10.1097/BLO.0b013e318030c24e. PMID 17279042.
  27. ^ a b Beck, Melinda (2015-05-04). "New Fixes for Worn Knees". Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. Dicapai pada 2018-02-06.
  28. ^ "New Fixes for Worn Knees". Hospital for Special Surgery. Dicapai pada 2018-02-06.
  29. ^ Fikes, Bradley J. "Lab-grown meniscus could one day prevent arthritis in knees". sandiegouniontribune.com. Dicapai pada 2018-02-06.

Pautan luar sunting

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Koyakan_meniskus&oldid=5669417"