Lily Eberwein

Lily Eberwein Abdullah (11 Julai 1900 - 1980) ialah seorang nasionalis Sarawak dan aktivis hak wanita. Beliau aktif dalam gerakan anti-penyerahan Sarawak, iaitu gerakan nasionalis yang berlaku pada tahun 1940-an untuk mendapatkan kembali kemerdekaan Sarawak daripada penjajahan British. Gerakan ini telah menyumbang kepada pembangunan politik masyarakat tempatan serta memupuk semangat kebangsaan dalam masyarakat Sarawak.

Biografi

Latar Belakang

Lily Eberwein Abdullah berkaum Eurasia dan mempunyai keturunan Eropah dan Melayu. Ayahnya, John Eberwein, seorang Eurasia yang berketurunan Belanda dan Scotland dari Kepulauan Cocos dan berhubungan dengan keluarga Clunies-Ross, pemerintah pulau itu. Bapa Lily pernah menjadi kapten kapal Rajah Brooke untuk Syarikat Straits Steamship . Ibunya, Maznah bt. Ali bin Alang, merupakan seorang wanita Melayu tempatan yang berasal dari Simanggang . Mereka tinggal di Singapura di mana mereka mempunyai dua anak, Lily dan Edward. Maznah ialah seorang Muslim, tetapi Lily dan Edward mempunyai pendidikan Kristian . Lily mendapat pendidikan awal di St. Mary's Mission School di Kuching, Sarawak sehingga beliau berusia lapan tahun dan melanjutkan pelajarannya di Raffles Girls 'School di Singapura .

Pengislaman

Selepas kematian bapanya, Lily kembali ke Kuching bersama ibunya dan melanjutkan pelajarannya hingga Darjah Tujuh (setara dengan Tingkatan Tiga, umur 15 tahun) di St. Mary's Mission School. Kematian ayahnya telah mengubah gaya hidup keluarganya. Lily perlu menyesuaikan diri dengan pendidikan Melayu Muslim, yang ditandai dengan penambahan Abdullah pada namanya. Dalam sebuah temu bual, anak perempuannya, Hafsah Harun, menjelaskan bahawa asuhan ibunya berbeza dengan anak perempuan Melayu yang lain. Oleh kerana beliau telah membiasakan diri dengan gaya hidup Eropah di Singapura, beliau berasa kehilangan kebebasan yang sebelumnya dinikmati olehnya dan berasa sukar untuk mula bertudung dan dikurung di rumah. Beliau telah terbiasa dilayan oleh pelayan lelaki ketika berada Singapura, tetapi kembali ke Kuching dia harus melayani ayah saudaranya. Tambahan pula, beliau sangat bersuara dan berdikari kerana pernah mendapat pendidikan Barat. Lily memeluk Islam pada tahun 1913. Pengetahuannya mengenai agama barunya mengagumkan jirannya, sehinggalah ramai orang di kampungnya menghantar anak-anak mereka ke tempat Lily untuk belajar membaca Al-Quran. Hal ini menunjukkan bahawa penduduk di kampung itu telah mempercayainya dan menghormatinya kerana wanita jarang diberi nasihat untuk mengajar agama pada zaman itu. Beliau telah diterima, dan mengidentifikasi dirinya, sebagai orang Melayu Muslim.

Kerjaya awal

Pada tahun 1927, pengarah sebuah syarikat telefon, Mr Tate, merekrut Lily Eberwein untuk bekerja sebagai operator telefon, menjadikannya wanita Melayu pertama yang bekerja di jabatan kerajaan. Beliau berbahasa Melayu dan Inggeris dengan fasih, dan hal ini telah memudahkan kerjanya di syarikat telefon tersebut. Ayahnya juga merupakan sahabat Mr. Tate.

Pada tahun 1929, beliau meletakkan jawatannya ketika Kerajaan Brooke melantiknya sebagai Pengetua Sekolah Perempuan Melayu Permaisuri, yang dibuka di Kuching pada tahun 1930. Beliau juga diberi jawatan setiausaha bahagian Melayu, sementara Mary Ong, Barbara Bay dan Mrs. Gopal mengetuai bahagian Cina, Iban dan India. Oleh kerana penglibatannya dalam bidang pendiditkan, beliau dikenali sebagai Cikgu Lily.

Perkahwinan

Beliau lambat berkahwin dan hanya bernikah pada tahun 1938. Beliau memiliki tiga anak perempuan, dengan anak sulungnya, Hafsah, dilahirkan pada tahun 1940. Suaminya, Harun bin Haris,yang berusia sepuluh tahun lebih muda daripadanya, bekerja di Pasukan Konstabel Polis Sarawak. Encik Harun sangat menyokong penglibatannya dalam gerakan antipenyerahan dan bidang pendidikan. Pada masa itu, berkahwin pada usia yang lebih tua dan mempunyai suami yang lebih muda pastinya menimbul kontroversi. Namun, beliaukekal dihormati oleh masyarakat Melayu kerana kesungguhannya dalam mendidik gadis-gadis Melayu.

Penglibatan dalam politik

Semasa pendudukan Jepun di Sarawak, orang Jepun melantik Lily sebagai pemimpin bahagian Melayu Kaum Ibu, sebuah persatuan wanita yang berbilang kaum. Pada Mac 1947, beliau dilantik sebagai ketua Bahagian Wanita Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS), sebuah kumpulan terkemuka dalam Gerakan antipenyerahan. Lily meletak jawatannya sebagai pengetua Sekolah Perempuan Permaisuri pada tahun 1947 sebagai tanda protes terhadap penyerahan Sarawak kepada British tetapi beliau masih meneruskan usahanya sebagai pendidik dengan mendirikan sekolah baharu.

Ketika penentangan antipenyerahan berlangsung, banyak sekolah Melayu milik kerajaan ditutup. Hal ini telah menimbul kebimbangan serius kerana pelajar yang terganggu tidak mampu mendapat pendidikan. Empat sekolah di Kuching dan satu lagi di Sibu yang didirikan oleh guru-guru yang telah meletak jawatan sebagai tunjuk perasaan terhadap Surat Pekeliling No. 9/1946 (Circular No. 9). Untuk membantu anak-anak penjawat awam yang meletak jawatan kerana memboikot sekolah kerajaan, Lily membantu mendirikan sekolah agama untuk kanak-kanak perempuan dan wanita (sekolah rakyat) di bangunan Masjid Bintangor Haji Taha. Lily dan guru-guru yang telah meletak jawatan mereka mengajar di sekolah-sekolah ini tanpa gaji.

Dalam temu bualnya dengan The Straits Times Singapura pada 21 Julai 1947, Lily Eberwein menyatakan kebimbangannya terhadap implikasi gerakan antipenyerahan terhadap pendidikan Melayu. Dalam artikel berjudul "Education Standstill", Lily menyatakan bahawa protes terhadap pemberhentian telah memberi kesan yang serius terhadap pendidikan, yang boleh dikatakan telah berhenti. Beliau menekankan bahawa kedudukan pendidikan di Sarawak harus tetap menjadi perhatian masyarakat yang terbesar "selama kontroversi yang tidak bahagia ini berlanjutan", merujuk kepada pemberhentian sekolah. Beliau juga menyatakan, "Kami orang Melayu, bersama dengan kaum pribumi yang lain, akan berjuang dengan tujuan yang berterusan untuk memperbaiki kesalahan yang telah dilakukan kepada rakyat kita dalam kepupusan kebangsaan dan kemerdekaan kita". Dalam artikel itu, beliau dengan jelas menggelar dirinya sebagai anggota masyarakat Melayu dan merupakan penyumbang kemerdekaan negari Sarawak, pada masa yang sama beliau turut menyatakan kebimbangannya mengenai kesan perjuangan nasionalis terhadap pendidikan serta rakyat Sarawak. Dalam memoir Anthony Brooke, beliau dengan jelas menyedari betapa pentingnya peranan wanita dalam gerakan Anti-Cession. Beliau secara khusus menyoroti usaha Lily Eberwein, dengan menyatakan bahawa: "Dorongan baharu telah diberikan kepada gerakan ini kerana inisiatif Lily Eberwein, yang membentuk cabang wanita dalam gerakan tersebut. Hal ini mendapat sokongan daripada wanita daripada semua lapisan umur dari seluruh daerah. "

Pergerakan hak wanita

Walaupun Lily Eberwein adalah seorang aktivis antipenyerahan yang sangat aktif, beliau tidak pernah menyertai mana-mana parti politik. Walaupun begitu, beliau adalah wanita pertama yang dilantik sebagai Ahli Majlis Perbandaran Kuching pada tahun 1950. Beliau adalah perintis kepada golongan wanita dalam kehidupan awam di Sarawak. Beliau mengambil bahagian secara aktif dalam pelbagai organisasi sukarela seperti Prisoners 'Aid Society, Persatuan Anti-Tuberkulosis Sarawak (ATAS), dan Palang Merah. Beliau kekal sebagai Pengerusi Kaum Ibu di Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak sehingga tahun 1960 ketika beliau juga bersara daripada sekolahnya sendiri, Sekolah Inggeris Satok. Kadang-kala beliau akan memberi bantuan kepada anak perempuannya Hafsah Harun yang menggantikannya sebagai Pengetua sekolah.